โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 62

ทิวา คงนานดี และคณะ ๖๒
ตามจังหวะดนตรี เพลงแรกจะตองรองบทไหวครูกอนเพื่อระลึกถึงคุณครูบาอาจารยที่สั่งสอนมาจากนั้นจึงรอง
เพลงสรรเสริญคุณพระรัตนตรัย บิ ดามารดา และขอขมาภูมิ เจาที่เจาทางรุกขเทวดาในสถานที่นั้น
ขั้นตอนตอไปคือ การแสดงการรํ าตงตามเนื้อหาและทํานองที่ไดฝกฝนมาจนกวาจะหมดเนื้อเพลง โดย
ใชเวลาในการแสดงประมาณเพลงละ ๖-๘ นาที การแสดงในแตละครั้ งจะแสดงครั้ งเดียวทุกเพลงไมได ควร
จะตองหยุดพักใหผู แสดงไดหยุดพักด วย เนื่องจากบางเพลงมีเนื้อหาที่เร็ว เชนเพลงหมองโย โดยผูรําจะต องเตน
อยางเร็ วพรอมกับร องเพลงประกอบไปดวย สวนเพลงอื่นๆ นั้ นสวนมากจะเนนไปทางศิ ลป เนื้อหาทํ านองเศรา
สรอย บรรยายถึงการพลัดพรากจากคนที่ เรารัก การเตนก็จะมีจั งหวะที่ชา ดังนั้นจึงต องมีการหยุ ดพักเพื่อให
หายเหนื่อย แลวแสดงตอจนกวาจะหมดเพลงในการแสดง โดยการแสดงจะใช เวลาตั้งแตตนจนจบประมาณ ๑
ชั่วโมง การแสดงรําตงไอมิ จะใชผูแสดง ๑๖-๒๔ คน การรํ าตงนี้จะมีลั กษณะที่แตกตางไปจากการรํ าตงเพลง
อื่นๆ เพราะผู รําจะถือคบเพลิงทั้ง ๒ ขาง เพื่อเอาไวควงและเหวี่ยงไปมา ตามจังหวะเพลงที่ เรียกวา ดอกไมไฟ
ซึ่งอาจจะทําใหเกิ ดอันตรายไดเพราะใช ไฟจริง ดังนั้นการรําโอมิ จึงต องใชสถานที่ในการแสดงอยูพอสมควร
เพราะผูชมอาจจะไดรั บอันตรายจากสะเก็ดไฟไดหากอยู ใกลผู แสดงมากเกินไป
พิธีกรรมและความเชื่ อ
กอนที่จะมีการรําตง หรือ รํ าละคร (ลุกวยเจาะ) จะตองมีพิธีกรรมเพื่อไปขอขมาบอกเจาที่เจ าทางหรือ
สถานที่สําคั ญที่ชาวบานในพื้นที่ใหความเคารพนับถือ เชน ศาลเจา ศาลเทพารักษ เจาปู เจาเขาในบริเวณนั้น
เสียกอน เพื่อชวยปกป องดูแลรักษาไมใหเกิดเพศภัยหรือเจ็บไขได ปวยในระหว างการแสดงหรือการเดิ นทางไป
แสดง และใหกํ าลังใจการแสดงสํ าเร็จด วยความราบรื่น จากนั้นจึงต องทํ าเครื่องบู ชาครู หรื อที่ ชาวกะเหรี่ยง
เรียกวา กะตอมปวย ซึ่งประกอบไปด วยมะพราวขั้ว ๑ ลูก กลวยน้ําว า ๒หวี ดอกไม ๕ ดอก เทียนที่ทํามาจาก
ขี้ผึ้ง ๕ แทง น้ําขมิ้นสมป อย ๑ แกว เงิน๕บาท แลวแตตามที่ครูฝกสอนจะกําหนดจํ านวนบาท เพื่อเป นการ
บูชาครูบาอาจารย ของไหวครูจะตองจัดเตรียมเอามารวมกั นไวในกะละมั งเมื่อถึ งเวลาการแสดง ผูคนทุ กคน
รวมทั้งครูฝ กจะตองมาขอขมาบอกกลาวครูบาอาจารย จากนั้นทุกคนจะต องไดรับการพรมน้ํามนต ดวยกั บน้ํา
ขมิ้นสมป อยที่เตรียมไว ซึ่งจะสามารถแสดงการรําตงได ตามความเหมาะสมของงานที่จัด ถ าหากรับแสดงใน
งานใหมจึงจะตองเริ่มมาทําพิธี ไหวใหมอีกครั้ง นอกจากจะเปนงานของราชการไมจํ าเปนจะตองจัดพิธี เพราะ
ถือวาเปนคนของหลวงจัดงาน อาเพศตางๆ ก็จะไมมี และเพื่อความภูมิ ใจที่มีโอกาสไดแสดงใหคนของหลวงได ดู
การแสดงรําตง