โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 52

ทิวา คงนานดี และคณะ ๕๒
ของชุมชนและหนวยงานตางๆ ทําให เราตางภู มิใจ การร ายรําตงจึงแสดงให เห็นว า “เรายังมีอยู ” “ประเพณี
การรําตงยังคงสืบทอดตอกันมาอยู ” เราไมสนใจหรอกวาคนอื่นจะมองหรือคิดอยางไร แตเรารูสึกในใจเราถึ ง
ภาคภูมิใจวัฒนธรรมของเรา
รําตงแบงออกเปน๒ แบบคือ รําตงสามัญและรําตงเต น รําตงสามัญแบบอดีตจะเนนการรําที่ เนนรํ า
ตามประเพณีวัฒนธรรมของชาวกะเหรี่ยง ส วนการรําตงเตนจะมีการปรับเนื้อหาใหตรงกั บยุคสมั ย และการ
เปลี่ ยนแปลงในชุมชน แตอยางก็ตาม การรําตงทั้ง ๒ประเภทเนนการอนุรักษ วัฒนธรรมใหสืบต อกัน
โดยปกติรํ าตงจะไม มี ชื่อเพลง แต จะแตกตางไปตามเนื้ อหาของเพลง โดยดูจากเนื้ อหาของเพลงว าเพื่ อ
วั ตถุประสงคอะไร และมีประโยชน อย างไรบาง รวมถึงความเปนมาของเพลงตางๆ สวนท ารํ าตงจะมีความ
คลายคลึงกันของเพลงที่เลือกมารําตามความเหมาะสมของทํานองเพลงเปนหลัก
นอกจากนี้เนื้อหาของเพลงจะมีความแตกตางไปแตละรุน รุ นของนั กแสดงรําตงจะแบงเปน ๓ รุนคื อ
รุนใหญ จะเปนเพลงรําตงที่เกี่ยวกับการทํามาหากินการทําไรทํานา ความเชื่อและธรรมเนียมปฏิบัติต างๆสวน
รุนกลาง เนื้ อหาของรําตงจะเปนเรื่องคุณประโยชน แงคิ ดของชุมชน การพัฒนาในสิ่ งที่ดี และความรักความ
สามั คคี สวนรุ นสุ ดทายคือ รุนเล็ ก จะเน นการรําเพื่ อความสนุกสนาน หรื อการสอดแทรกความคิ ดใหกับ
เยาวชน เชน การตอต านเรื่องยาเสพยติด การปราบสิ่งที่ไม ดีในหมูบาน การรวมมือกันชวยฟนฟู วัฒนธรรมที่ ดี
งาม และการปลุกใจคนรุ นใหมใหมีสํานึกตอความเปนกะเหรี่ยง
การแตงกายของผูรําตง ผูชายสวมโสร ง เสื้อแขนยาวสีขาวหรือสีฟาทับด วยเสื้อแขนสั้นสีแดงลายขาว
แนวยาว บนศรีษะโพกดวยผาสีแดง สวมดวยถุงเทาสีขาว จับผาเช็ ดหนาสีขาวไวโบกขึ้นเหนือศรีษะตามทํานอง
เพลง หญิงสวมเสื้ อกะรโปรงสีขาว แขนสั้นปกด วยดายสีแดง คอเป นรูปตัววีปกด วยดายสี แดง คนกะเหรี่ยงจะ
เรียกชุดนี้วา “ไชกู กี” หรือกระโปรงสีขาวแขนสั้น ลายสีแดง สีเหลือง สีเขียว หรือสีอื่นๆ ตามความเหมาะสม
เพี ยงชุด๑ สี ตามแนวยาว หรือใชแขนเสื้อสั้ นสวมผาถุง โดยจะเปนสีอะไรก็ได เชน สีแดง สีเหลื อง สีน้ําเงิน สี
มวง สีขาว ทุกตัวจะมีลายแนวยาว และสวมใหตัดกับผ าถุง บนศรีษะจะผูกกับผาสี ขาว คาดเอวดวยเข็มขัดเงิน
เข็มขั ดสีแดง หรื อสีขาวก็ได สวมถุงเทาสีขาว มือจั บผาเช็ดหนาสีขาว โบกไปตามจังหวะของทํานองเพลง ลําคอ
หอยดวยลูกปดสี ขาวยอยมาถึงหนาอก แตในปจจุบันไมนิยมใสนักเพราะหายาก
ขั้นตอนและวิธี การแสดง การแสดง ผูแสดงจะตองตั้ งแถวตอนลึก ห างกันประมาณ๑ เมตร ตั้งเปน ๔
แถว แถวละ ๔ คน มีระยะหาง ๒ เมตร โดยจะใช ผูแสดงรวมทั้งสิ้ น ๒๔ คน การแสดงจะตั้งแถวตอนลึ ก ๔
แถว แถวละ ๖ คน โดยเวนระยะหางระหวางแถวด วย การแสดงรําตงผูแสดงจะตองร อยเพลงไปดวยและรําไป
ดวยใหพร อมเพรียงไปตามจั งหวะดนตรี เพลงแรกจะต องรองบทไหวครูกอนเพื่อระลึกถึงคุณครูบาอาจารยที่สั่ง
สอนมา จากนั้นจึงรองเพลงสรรเสริญคุณพระรัตนตรัย บิ ดามารดา และขอขมาภูมิ เจาที่เจาทางรุกขเทวดาใน
สถานที่นั้น