โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 67

ทิวา คงนานดี และคณะ ๖๗
กะเหรี่ยงปลูกไรขาวเปนหลัก เมื่อเก็บเกี่ยวแลวเสร็จชาวกะเหรี่ยงจะนําอาหารคาวหวานและรําตงถวายแกบน
ในการประกอบพิธีกรรม
คําว า “ตง” ในภาษากะเหรี่ยงหมายถึ ง การย่ําเหยียบหรือการเต นรําใหเขาจั งหวะ (เทอลีตง) โดยมี
เครื่องเคาะจังหวะที่ทํามาจากไมไผ (วาเหลเคาะ) มาใชตีเพื่ อประกอบการเตน โดยจะมี ผูแสดงไมนอยกวา ๑๖
คน แบงชายและหญิงออกเปนจํานวนเทาๆ กัน ในปจจุบันชาวกะเหรี่ยงผูมี ความรูเรื่องทารําตงไดคิ ดคนการรํา
ตงที่มีรู ปแบบทาทางใหมๆ เพื่อใชเปนเอกลักษณ ของแตละหมู บาน และคิดสรางเครื่องดนตรี ใหมๆ เพื่อใหผู
แสดงและผู ชมเกิดความเร าใจ และซาบซึ้งในเนื้อหาของเพลง เสี ยงดนตรี ประกอบที่ไพเราะและมี เสนห
โดยเฉพาะเสียงในการเคาะจังหวะ “หว าเหลเคาะ” ในการรํ าตง เครื่องดนตรีที่ใชในการแสดงไดแก กลอง ๒
หนา (ทําจากหนังวัว) และ กระบอกไมไผ (ไผตง) เจาะรูตามแนวยาวของกระบอกดานใดดานหนึ่ ง ความยาวไม
ต่ํากวา ๘นิ้ว กว างไมต่ํากวา ๑นิ้ว เพื่อใหมี เสียงดังออกไปไกล เวลาเคาะหรือตีจะมีเสียงดังคลาย “โตง โตง
โตง” หรือ “โตว โตว โตว” จึงเปนที่มาของชื่อ “ตง” หรือ “โตง/โตว”
รูปแบบการรําตง
รําตงแบงออกเปน๒ แบบคือ รําตงสามัญและรําตงเตน รําตงสามัญเปนรําตงในแบบอดีตที่เนนการรํา
ตามประเพณีวัฒนธรรมของชาวกะเหรี่ยงการรําตงเตนเปนรําแบบสมัยใหม ที่มีการประยุ กตและปรับเนื้ อหาให
ตรงกับยุคสมัย เชน เรื่องราวการเปลี่ยนแปลงภายในชุมชน การรําตงทั้ง ๒ประเภทเนนการอนุ รักษวัฒนธรรม
กะเหรี่ ยงใหสื บต อกั นในแตละรุ น โดยปกติ รํ าตงจะไม มี ชื่อเพลง แต เนื้ อหาของเพลงแตกต างไปตาม
วัตถุ ประสงคและวิทยปญญาที่ซอนอยู รวมถึงความเปนมาของเพลงตางๆ สวนทารําตงจะมีความคลายคลึงกัน
ตามความเหมาะสมของทํานองเพลงกับทารําเปนหลัก
นอกจากนี้เนื้อหาของเพลงจะมีความแตกตางไปแตละรุน รุ นของนั กแสดงรําตงจะแบงเปน ๓ รุนคื อ
รุนใหญ เนื้อหาเพลงรําตงจะเกี่ยวกั บการทํามาหากิน การทําไรทํานา ความเชื่อและธรรมเนียมปฏิบั ติตางๆ
สวนรุ นกลาง เนื้อหาของเพลงจะเปนเรื่องคุณประโยชน แงคิดของชุ มชน การพัฒนาในสิ่ งที่ดี และความรัก
ความสามั คคี ส วนรุนสุ ดทายคือ รุนเล็ก เน นการรําเพื่ อความสนุกสนานหรือการสอดแทรกความคิดใหกั บ
เยาวชน เชน การตอต านเรื่องยาเสพยติด การปราบสิ่งที่ไม ดีในหมูบาน การรวมมือกันชวยฟนฟู วัฒนธรรมที่ ดี
งาม และการปลุกใจคนรุ นใหมใหมีสํานึกต อความเปนกะเหรี่ยง
การรําตงยังจําแนกออกเปนหลายกลุม เชนตงอะบละ, ตงไอโพ, ตงไอมิ (รําตงดอกไมไฟ), ตงพื่อวาชุง
, ตงคูหลา, ตงขะเฉะ, ตงหม องโย, ตงโดงยอง, ตงเวี ยคุ ก, และอื่นๆ มากมาย โดยสวนมาก ชื่ อของตงมา
จากชื่อของครู ฝ กสอนรํา ตั วอยาง “รําตงอะบละ” เป นรํ าตงที่เกิดขึ้ นในสายลุ มน้ําบี่ คลี่ ประกอบไปดวย
หมูบานตางๆ คือ หมูบานกุผะดู , หมูบานกุยจะโท, หมูบานชิ เดงเฉง, หมูบานนุงไก , หมูบานนุงลุ , หมูบานทุง
มาลัย และหมูบานลงตะกง หมูบานเหลานี้ ถือเปนแหลงกําเนิดของตงรูปแบบต างๆ และยังเปนแหลงกําเนิด
ธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมของชาวกะเหรี่ยง ผูนําการแสดงรําตงนี้เขามาคือนายอะบละชาวกะเหรี่ยง
จากประเทศพมา เนื้ อหาของเพลงมีความซาบซึ้ งมาก บรรยายถึงวิถี ชีวิตของชาวกะเหรี่ ยงที่ อยูตามปาเขา
ความเปนอยู ใกล ชิดธรรมชาติ ประกอบอาชี พสุจริ ต จนกระทั่งเมื่อถู กพมาขับไล อะบละจึ งต องอพยพ
ครอบครัวมาอยูที่ลุมน้ํ าบี่คลี่ เนื้อหาของเพลงจึงบรรยายถึ งครอบครั วที่ ตองพลัดพรากจากคนรัก ญาติ พี่น อง
อยางไรก็ตาม เพลงของอะบละส วนใหญมีเนื้อหาเพื่อเนนการสั่งสอนคนรุนหลังใหยึดถือแบบอยางที่บรรพบุรุษ