โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 66

ทิวา คงนานดี และคณะ ๖๖
และวัฒนธรรม และความเชื่อตางๆที่ บรรพบุรุษไดปฏิบัติ มา โดยยึดหลักธรรมทางพุ ทธศาสนาเปนแนวทาง
ดําเนิ นชีวิ ต การศึ กษาเลาเรียนอาศัยวัดเป นแหล งเรียนรู เมื่อมีงานการกุ ศลในวันสํ าคัญทางพุทธศาสนา
กิจกรรมการแสดงจะเปนการรําตงและรําละครพื้นบานในชุมชนและถายทอดกันมาจนทุกวันนี้
2. เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516 คณะปฏิวัติ กลับมามอบตั ว ยุคคอมมิวนิสตได สิ้นสุดลง ทําใหชุมชน
กลับมารวมตัวเปนชุมชนที่ปลอดภัยอีกครั้งหนึ่ ง ผูนําไดรื้อฟ นการรําตงกะเหรี่ยงขึ้น เนื่องจากเปนเวลาหลายป
ที่หมูบานไมมี ความมั่นคง การแสดงรํ าตงในเวลานั้นเปนการรําตงปลุกใจและบันทึกเหตุการณไว เปนเสียงเพลง
รําตง เปนการแสดงที่แปลเพลงไทยเปนภาษากะเหรี่ยงมาประยุกตเป นการรําตง เปนกิจกรรมสนุกสนาน ใน
ขณะเดียวกันรําตงกลาวถึงเรื่ องราวความเปนมาของชาวกะเหรี่ยงวา “กะเหรี่ ยงกะหรางสามั คคี นอนค่ําคืนนี้
น้ําตาไหล คิดถึงพระเจดียที่แควกะบอง” กะเหรี่ ยงตางพื้นที่พู ดถึงเรื่ องนี้เหมื อนกันทั่ วไป โดยที่เจาตัวไม เคย
เห็นสถานที่ตามบทเพลงที่รองและรํ าตง หลังจากนั้นชุมชนตางๆได เปลี่ยนแปลงไป เนื่องจากนโยบายภาครั ฐ
เขามาสูชุมชนทําใหชุมชนหันมาสนใจนโยบายภาครัฐ และมี การพัฒนาเปนระบบโรงเรี ยนทําใหเยาวชนเข าสู
กระบวนการเรี ยนการสอนในระบบ ห างเหินจากการแสดงรําตง เพราะตั้ งแตป พ.ศ. 2504 เปนต นมา
นโยบายทางการไมให เยาวชนกะเหรี่ยงพู ดภาษาในสถานที่ราชการ จึงทําให เยาวชนตองปฏิ บัติตามจนลืม
ภาษากะเหรี่ยง ทั้งสองเหตุการณเป นการแสดงใหเห็ นถึงความพยายามฟนฟู และอนุรักษ การแสดงรําตงของ
ชาวกะเหรี่ยงมิใหสูญหายและเปนจุดเริ่มตนของการบันทึกการแสดงรํ าตงในประเทศไทย
การแสดงรําตงสมัยกอน ใชการแสดงเนื่ องในวันสําคัญทางพระพุทธศาสนา ส วนใหญจะแสดงในวัน
พระ 7 ค่ํา14 ค่ํา และ 15 ค่ํา รําแหเที ยนรอบพระเจดีย แห พุมดอกไมจตุ ปจจัยขึ้ นวัด และรําอธิ ษฐานงาน
บุญตางๆ โดยมีอุปกรณการรําตงงายๆ เชน กลอง โหมง ฉิ่ง ฉาบ และเครื่องดนตรีอื่นๆ ถามี
องคประกอบการรําตง 2ประเภท คือ
1. รําตงหม องโย เปนการรําชาๆ สวยงาม เป นเรื่องราวการดําเนินวิถี ชีวิต ใช อุปกรณรํ าตง เชน
กลองหนังวัว ระนาดเหล็ก เกราะไมไผ (วา เหล เคาะ) ฉิ่ง ฉาบ และป ร ายรําตามจังหวะทํานองพื้นบาน
ชาๆมีศิลปะและองคความรู แฝงไวกับเสี ยงเพลง เมื่อจบการแสดงผู ชมสามารถจับใจความของบทเพลงนั้นได
2. รําตงขะเฉะ เปนประเภทรําเร็ ว เนนความพรอมเพรียงและสวยงาม สวนใหญแสดงถึ งความ
พรอมและสนุกสนานตามจังหวะการเคาะเกราะไมไผ บางคณะรําตงแปลตัวอักษรภาษาอังกฤษ รํ าตงประเภท
นี้สามารถกําหนดและออกแบบท ารําไดตามความชอบหรือตามผู ฝกสอน นิยมรําแขงขันเนื่องในวันสําคัญของ
สากล จึงไดมีการรําตงเดินตัวอักษรภาษาอังกฤษบงบอกถึ งความเจริญกาวหนาและทันโลกทันเหตุการณ ตาม
ยุคสมัย ตั้งแตป พ.ศ. 2515เปนตนมา การรํ าตงสวนใหญจะเปนรํ าตงขะเฉะ เพราะเยาวชนรุนหลั งชอบรํา
แบบเร็ วและไดพละกํ าลังดู นาสนใจและตื่นเตน ใชอุ ปกรณในการแสดงนอย เชน กลองแบน ฉิ่ งฉาบ และ
เกราะไมไผเคาะใหเป นจังหวะ จึงทําใหการรําตงขะเฉะแพร หลายไปอยางรวดเร็วและทันสมัย
สมชาย ศรีสุข การรําตง ในภาษากะเหรี่ ยงเรียกวา “เทอลีตง” หรื อ “ไยตง” เปนการแสดงการรํา
พื้นบานของชาวกะเหรี่ยง รวมทั้งเปนการรําแกบนและขอบคุณบุ ญคุณของพระแมโพสพที่ คอยดูแลพื ชพันธุ
อาหารไมใหรับความเสียหายและมีความอุดมสมบู รณ สมัยกอนการรําตงจะแสดงที่ลานฟาดขาวเพราะวาชาว