โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 68

ทิวา คงนานดี และคณะ ๖๘
ได ปฏิบัติมา เช น ขนบธรรมเนียมประเพณี ความสามัคคี ความยึ ดมั่น เคารพเทิ ดทูนศาสนา ครูบาอาจารย
และบิดามารดา เปนตน
ขั้นตอนและวิธีการแสดง
การแตงกายของผูแสดง ผูชายสวมโสร ง เสื้อแขนยาวสีขาวหรือสี ฟาทับดวยเสื้อแขนสั้นสีแดงลายขาว
แนวยาว บนศีรษะโพกดวยผาสีแดง สวมดวยถุงเทาสีขาว จับผาเช็ ดหนาสีขาวไวโบกขึ้นเหนือศีรษะตามทํานอง
เพลง ผูหญิงสวมเสื้ อกระโปรงสีขาว แขนสั้นปกด วยดายสี แดง คอเปนรูปตั ววีปกดวยดายสีแดง คนกะเหรี่ ยง
จะเรี ยกชุดนี้ วา “ไชกู กี ” หรือกระโปรงสีขาวแขนสั้ น ลายสีแดง/สีเหลือง/สีเขี ยว หรือสี อื่นๆ ตามความ
เหมาะสม เพียงชุด๑ สี ตามแนวยาว หรือใชแขนเสื้อสั้นสวมผาถุง ทุกตั วจะมีลายแนวยาว และสวมใหตั ดกับ
ผาถุง บนศีรษะจะผูกกั บผาสีขาว คาดเอวด วยเข็มขั ดเงิน/สีแดง หรือสี ขาว สวมถุงเทาสี ขาว มือจับผ าเช็ดหน า
สีขาว โบกไปตามจั งหวะของทํานองเพลง พิ ธีกรรมและความเชื่อในขั้นตอนการรํ าตง ก อนการรําตง หรือ รํ า
ละคร (ลุกวยเจาะ) จะมีพิธีกรรมเพื่อไปขอขมาบอกเจาที่เจ าทางหรือสถานที่สําคั ญที่ชาวบานในพื้นที่ ใหความ
เคารพนับถือ จากนั้นจึงเตรียมเครื่องบูชาครู “กะตอมปวย” ซึ่งประกอบไปดวยมะพราวขั้ ว ๑ ลู ก กลวยน้ําวา
๒หวี ดอกไม ๕ ดอก เทียนขี้ผึ้ง ๕ แทง น้ําขมิ้นสมปอย ๑ แก ว เงิน ๕ บาท เพื่อบู ชาครูบาอาจารย สํ าหรับ
การฝกฝนรําตง เมื่ อเด็กสามารถรําตงได ผูใหญจะจัดใหมีการทําพิ ธีไหว ครูเพื่อเปนพิธี บวงสรวงสาบานตนตอ
หนาสิ่งศักดิ์สิ ทธิ์ ครู บาอาจารยและบิดามารดา สวนในชวงระหวางการฝกสอนท ารํ าตง ครูผูสอนจะอบรมสั่ ง
สอนเด็ก รวมถึงกฎกติ กาและขอหามตางๆ
คุณคาทางวัฒนธรรม-พื้นที่ทางวัฒนธรรม
การแสดงรําตงของชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่ตางๆ ทําใหผู คนไดรับรู ว าวัฒนธรรมของชาวกะเหรี่ ยงยังคง
สืบทอดและดูแลรักษาไว การรายรําตงจึงแสดงใหเห็ นวา “เรายังมีอยู” ประเพณีการรําตงยังคงสื บทอดตอกัน
มาและทําใหเราชาวกะเหรี่ยงรูสึกในใจอยูเสมอถึงความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมของตนเองการรํ าตงจึงเปนภาพ
สะทอนวิถีการดํารงชีวิตของชาวกะเหรี่ยงครบทุ กดาน เช น การอวยพร การตอนรับแขก การทํางานรวมกั น
การพัฒนา การยกยองครูอาจารย และสิ่งสําคัญที่ สุดคื อ การสรางจิตสํ านึกความเปนชาติพั นธุ รากเหงาความ
เปนมาของตัวเอง สิ่งเหลานี้ปรากฏอยู ในเนื้อเพลงรําตงเพื่อใหเยาวชนมีความอดทน ความสามั คคี และความ
รักใครตอกั น
ดังนั้น การรําตงเปนการละเลนเพื่อสรางความบันเทิงและความผอนคลายของชาวกะเหรี่ยงทั้งในอดี ต
และปจจุบันการรําตงเป นการละเลนที่ยังคงดํ ารงไวซึ่งเปนเอกลักษณของชาวกะเหรี่ยง ผูใหญยังคงรักษาท ารํ า
และทํานองเพลงไวเช นเดิมจากอดีตและแต งเติมเรื่องราวใหมๆ แลวจึ งถายทอดจากรุ นสูรุ น ชาวบานกะเหรี่ ยง
ยังพั ฒนาคณะรํ าตงและนําเยาวชนเขามามีสวนร วมในการรํ าเพื่อเป นการเป ดพื้นที่ ทางอัตลักษณ ของชาว
กะเหรี่ยงตอสังคมภายนอกตลอดมา