โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 13

ทิวา คงนานดี และคณะ ๑๓
๒.๑ การรักษาและปรับเปลี่ยนอัตลักษณทางชาติพันธุ
เฟรดเดริ ก บารท (Frederik Barth, ๑๙๖๙) ใหความหมายของกลุมชาติ พั นธุไว ในงานศึกษาเรื่อง
‘Ethnic Group and Boundary’ วาหมายถึง ลักษณะที่บุคคลเลื อกใชเพื่อแสดงว าตนเองเปนใคร และ
กระบวนการที่บุคคลในสังคมเลือกแสดงวาตนเองเปนใครและอยูในกลุ มใดบารทศึกษาประเด็นของพรมแดน
ทางชาติพั นธุหรื อสัญลั กษณ ทางวัฒนธรรมของคนในวั ฒนธรรมหนึ่งเพื่ อใชในการแยกกลุ มของตนเอง
การศึกษาความเปนชาติพั นธุในมุมมองของบาร ทจะเนนลั กษณะแบบอั ตวิสัย (Subjective Approach) ผาน
ความคิดและความรูสึ กของสมาชิกในกลุมชาติ พันธุ เพื่อบอกวา ตนเองเปนใคร/อยู กลุมใด และแตกตางจาก
กลุมอื่นอยางไร การเลื อกใชสัญลักษณทางวัฒนธรรมภายในกลุมชาติพั นธุเพื่อแสดงถึงพรมแดนทางชาติพันธุ
ผานปฏิ สัมพันธระหวางกลุมชาติพันธุที่ตางกัน
อัตลั กษณทางชาติพันธุจึงไมใชสิ่งที่ถูกมองเพียงแคสิ่งสวยงามและรักษาเก็บเอาไวในพิพิธภั ณฑเพราะ
ผูคนตางเลื อกใชอัตลั กษณและวัฒนธรรมของตนเองเพื่อการดํ ารงชีวิต ดั งที่คายสมองในฐานะยุ ทธวิธี ในการ
ปรับตั วของกลุมชาติ พันธุ ประเด็นเรื่องของการปรับเปลี่ยนอั ตลักษณ ทางชาติพันธุ จึงได รับการพิจารณาให
ความสําคั ญเปนอยางมาก โดยโคมี ลีอา แอน เคมเมอร เออร (Comelia Ann Kammerer, ๑๙๘๗) ชี้ ถึงการ
ปรับเปลี่ยนประเพณีที่สืบทอดกันมาของชาวอาขาในสถานการณที่พวกเขากําลั งเผชิญหน ากับการทาทายเพื่อ
การอยูรอดทางวัฒนธรรมของพวกเขา โดยเฉพาะในสถานการณที่พวกเขาไมสามารถหนีภัยรุกรานต างๆ ดังที่
เคยทําไดในอดีตอีกต อไป โดยเคมเมอรเออรพบวากลุมผู อาวุโสของชาวอาขาในหมูบานพยายามสืบทอดการ
ปฏิบัติตามประเพณีดั้งเดิมในทามกลางการปรับเปลี่ยนของสิ่ งแวดลอมภายนอกที่ส งผลตอวิถีวั ฒนธรรมของ
พวกเขาอย างมีจิ ตสํานึ ก เพื่ อตอบสนองตอสถานการณ และรู ปแบบความสั มพั นธ ระหวางกลุ มที่ กําลั ง
เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะความสัมพั นธ ที่กํ าลังขยายตัวออกไปภายนอกชุ มชนทั้งในระดั บท องถิ่นและ
ระดับชาติ (Kammerer, ๑๙๘๗: ๘๙)
อยางไรก็ตาม ลั กษณะทางวัฒนธรรมของชาติ พันธุอาจมีการเปลี่ ยนแปลง แตไม ไดหมายถึ งอั ตลักษณ
ทางชาติพันธุจะเปลี่ ยนแปลงไป เพราะการเปลี่ยนแปลงทางชาติพันธุอาจเขาใจไดทั้งในความหมายของการอาง
ถึงการเปนสมาชิกในกลุมที่ แตกตางหรือในความหมายของการเปลี่ ยนเกณฑการกําหนดตนเองสําหรับการเปน
สมาชิกในกลุมเฉพาะหนึ่งๆ จึงอาจกล าวไดว าเกณฑการกําหนดตนเองของกลุมตางๆ อาจไม จําเปนต องเปน
รูปแบบเดียวกั น หรือเปนสากล แตทว าอาจแตกตางไปตามบริบทของแตละท องถิ่น (Kammerer, ๑๙๘๗:
๒๖๓) ในประเด็นนี้ ปเตอร ฮินตัน (Peter Hinton, ๑๙๘๓) มองวา การทําความเขาใจอัตลักษณทางชาติ พันธุ
ได อยางลึ กซึ้งนั้นจําเป นตองพิ จารณาถึงมุมมองตอตนเองของกลุ มชาติพันธุ ที่มี ต อสิ่งแวดลอมรอบตัวและ
ความสัมพั นธกั บกลุมคนต างๆ วาพวกเขาติ ดตอสัมพั นธ กันอยางไร และพวกเขากําหนดเครื่ องหมายทาง
วัฒนธรรมเพื่อแยกตนเองออกจากคนอื่ นอยางไร (Hinton, ๑๙๘๓: ๑๖๔)
การศึกษาเรื่องอัตลักษณทางชาติ พันธุ ของนิโคลัส แทปป (Nicholas Tapp, ๑๙๘๙) เขาไดหยิ บเอา
เรื่องตํานานนิยายปรัมปรา และเพลงพื้นบานเพื่ ออธิบายว ากลุมชาติพันธุจัดประเภทตัวเองอยางไร และมีการ