โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 16

ทิวา คงนานดี และคณะ ๑๖
พั นธุ ของชาวไทใหญชายแดนไทย-พมา” สะทอนมุมมองที่ นาสนใจวา ชาวไทใหญ บานเปยงหลวงนั้ นมี
กระบวนการสรางอัตลั กษณทางชาติพั นธุหลากหลายรู ปแบบ โดยอัตลั กษณดั งกลาวมีความสัมพั นธกั บอั ต
ลักษณทางการเมืองระหว างกองกํ าลังกูชาติไทใหญกั บรัฐบาลพมา รวมทั้งชาวไทใหญกับรั ฐไทยอยางมีนัยที่
สําคั ญ โดยกระบวนการสรางอัตลักษณดังกล าวชวยใหมองเห็นและเขาถึงกระบวนการธํารงชาติพันธุ ของกลุม
คนที่ตกอยูภายใตสถานการณการเมืองที่ มี ความไมแน นอน และศักยภาพในการตอสูของคนและการปรับตัว
เพื่ อเผชิญกับวิกฤตตางๆของกลุมชาติพันธุมากยิ่งขึ้น (วั นดี, ๒๕๔๕:๒๙๒)
๒.๓ การทบทวนแนวคิดเรื่อง การตีความทางวัฒนธรรม (Cultural Interpretation)
การวิจัยครั้งนี้ใชแนวคิดเรื่ อง “การตีความทางวัฒนธรรม” เพื่อใชการอธิบายการใหความหมายกับ
พิธีกรรมและสัญลักษณในพิธีกรรมแบบเดิม โดยกลุ มชาติพั นธุไดใชประเพณีเดิ มมาแสดงความรูสึกนึ กคิดของ
ตนเองใหสอดคล องกับสถานการณ ซึ่งอาจเปนดานที่ ถูกกระทําโดยวาทกรรมในด านต างๆ แตแนวคิ ดนี้ให
ความสําคั ญกับดานของปฏิ บัติการผ านการใหความหมายเพื่ อการตอรองกับวาทกรรม การสรางความหมาย
ใหมๆ ของผูกระทํ าการในทามกลางบริบทแวดลอมและสถานการณเฉพาะหน าที่ เฉพาะเจาะจง การตีความ
ทางวั ฒนธรรมพิจารณาทั้ งในมุมมองเชิงวัตถุและเชิ งสัญลักษณ โดยดูความหมายในสัญลั กษณ ถ อยคํ า
ปฏิบัติการของคนกลุมตางๆ ในลักษณะของสัญศาสตร (Semiotics)
สําหรั บแนวคิดการตีความทางวัฒนธรรม คลิฟฟอรด เกี ยรต (Clifford Geertz) จะอธิบายวัฒนธรรม
ในฐานะของสัญลักษณ (Symbols) และความหมาย (Meaning) โดยมีมุ มมองในการอธิบายที่หลากหลาย เชน
การมองวัฒนธรรมวาเป นการประกอบสรางทางสังคม การมองวัฒนธรรมในมิติของพื้นที่และเวลา และมิติดาน
อารมณและประสบการณรวมของผูคนในพิธีกรรม การอธิบายวั ฒนธรรมวาเปนระบบใหญของการจําแนกแยะ
แยะ ซึ่งเปนระบบทั้งหมดของสัญลักษณและความหมาย หากจําแนกแยกแยะหน วยวิเคราะหทางวัฒนธรรม
(Cultural Unit) แลวจึ งตองเขาใจความหมายของสิ่งที่แยกแยะนั้นอยางลึกซึ้ ง เชน การเข าใจความหมายของ
“ไก” ที่ถองแทของเกียรตก อนจะศึกษาเรื่อง วั ฒนธรรมการชนไกของชาวบาหลี การจะสกัดเอาความหมาย
ของหนวยทางวัฒนธรรมนั้นต องใชยุทธวิธี ที่หลากหลายและเหมาะสมดวย อาทิ ผ านจากสุภาษิ ต คําพั งเพย
การสนทนา ความสั มพันธ ของคนที่เกี่ ยวของ และในแงมุ มของวิ ธีวิ ทยานั้น การศึ กษาความหมายทาง
วัฒนธรรมจึงตองมีการสลับบทบาทมุมมองแบบคนนอก (Experience Far) และคนใน (Experience Near)
โดยเกียรตเชื่อวาไมสามารถเขาใจวัฒนธรรมของคนอื่นไดอยางสมบูรณ ซึ่งการศึกษาทําไดเพี ยงแคการขยับเข า
ไปใกลในวัฒนธรรมใดวัฒนธรรมหนึ่งไดเพี ยงเทานั้น
การนําเอาแนวคิดเรื่องการตีความทางวัฒนธรรมจึงไมไดมองปรากฏการณทางวัฒนธรรมในลักษณะที่
เป นนามธรรม แต พิจารณาในฐานะเป นสิ่ งสร างทางสังคมวั ฒนธรรม (Social Construction) และเปน
สัญลักษณของความขัดแยงที่มีการแยงชิง ผลิตซ้ํ า และตอสู ในกระบวนการใหความหมายไปตางๆ กันในผูคน
กลุมตางๆ และในบริ บทประวัติ ศาสตรชวงตางๆ โดยการวิ จัยครั้งนี้ตองการนําเอาแนวคิดนี้เพื่อพิจารณาถึ ง
กระบวนการทางวัฒนธรรมที่มี ผลตอการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร าง และเพื่อพิจารณาการใหความหมายกับ