โครงการฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมกระเหรี่ยงภาคตะวันตก - page 19

ทิวา คงนานดี และคณะ ๑๙
ตางๆ ซึ่ งเชื่อมโยงความสัมพั นธเชิงอํ านาจและความสัมพั นธเชิงพื้ นที่ ผานการเจรจาตอรองและการต อสู
ระหวางคนกลุ มตางๆ อั ตลักษณ ชุ มชน และทองถิ่ นที่มี การปรับเปลี่ยนและมี การสรางใหม อยูเสมอ จาก
ปฏิสัมพันธของการปรับเปลี่ยนของพลังตางๆ ที่กําหนดความเปนไปของสังคม โดยพื้ นที่ในที่นี้ไม ใชเป นเพียง
พื้นที่ทางกายภาพหรือพื้ นที่ในชุมชนใดชุมชนหนึ่ง แต วาเปนพื้นที่ของปฏิบัติการและปฏิสัมพันธเชิงอํานาจที่มี
การปรับเปลี่ยนและเลื่ อนไหลอยางตอเนื่อง อีกทั้งในแตละพื้นที่มีเงื่อนไขและบริบทที่มี ความแตกตาง จึ งทําให
มองเห็ นพื้นที่และการเมืองวัฒนธรรมจากเงื่ อนไขของความตางเหลานี้ ดวย ดังนั้น การศึ กษาเรื่องการเมือง
วัฒนธรรมจึงเปนการศึกษาที่มีลักษณะเปนพลวั ต เนนการตีความ การตอรองและการตอบโตต อสถานการณ ที่
มนุษยแตละกลุ มเผชิญหนาอยูภายใตความสั มพันธเชิ งอํานาจที่ไม มีความเท าเทียม (ยศ, ๒๕๕๑: ๓๘-๓๙)
แนวคิดเรื่องการเมื องวัฒนธรรมชวยเปดมุมมองความคิ ดในการตอสูของกลุ มชาติพั นธุที่พยายามจะ
สรางพื้ นที่ หรือสรางบานใหม ใหตนเอง เพื่ อการมีชี วิตรอดจากการตกในสภาวะเบี ยดขั บทางสังคมและ
วัฒนธรรมศูนยกลาง ตลอดจนความไมเทาเทียมที่ เกิดขึ้ น เพื่อเป นการพื้นที่ใหตนเองสามารถแสดงออกทางอัต
ลักษณ ทางชาติพันธุ ได ดังนั้ น การสรางพื้นที่ (Place Making) ตามแนวคิดของ Gupta and Ferguson
(๑๙๙๗) ในการพิจารณาการสร างพื้นที่ (Place) ในฐานะที่ถู กสร างขึ้นมาในความสัมพั นธเชิ งพื้นที่ และ
ความสัมพันธทางสังคมซึ่งมั นมาเกี่ยวของกับกระบวนการทางประวัติศาสตรและวาทกรรมในการสร างพื้นที่ ทํา
ให พื้นที่ ที่สร างไมมี ความมั่นคง (Instable) แตว ามีการปรั บขอบเขตของพื้นที่ มี การชวงชิ งความหมาย
(Contestation) ที่เกิดขึ้ นในการตอรองในรูปแบบต างๆ ของปฏิสั มพันธเชิงอํ านาจที่เหลื่อมล้ําระหว างกลุม
ตางๆ
พื้นที่จึงมีความสําคั ญในฐานะบริบทของการกระทําที่ มั นมีอะไรมากกว าเพียงองคประกอบกายภาพ
หรื อฉากเทานั้ น เพราะการจั ดวางพื้นที่ทําให พื้นที่ เปนสถานการณเฉพาะที่ มีอิ ทธิพลตออารมณ ความคิด
ความรู สึกของป จเจก ทํ าใหเขาเลื อกที่ จะนิยามสถานการณ เฉพาะหนาอย างมาก จึงทํ าใหการหยิ บเอา
สถานการณนี้มาตอรองการมีชีวิ ตรอดในสังคมของคนพื้นที่ในการใหภาพลักษณของการรวมกลุมมุสลิมพมาใน
เชียงใหม และมีผลตอการสรางหรือเปลี่ยนแปลงบรรยากาศของสถานการณนั้นใหมี ความสรางสรรค หลังจาก
การกระทําผานไปแลวซึ่งสถานการณยังคงตกคางในพื้นที่ในความทรงจําของปจเจกดวยทําใหพื้นที่เปนการให
ชีวิตและถู กทําใหมีชีวิตโดยป จเจก ซึ่งเปนสวนประกอบสําคัญของการรับรูโลกและการเลื อกกระทํา (อภิ ญญา,
2543:83)
เชนในงานของสิริ พร สมบูรณบูรณะ (๒๕๓๖) ไดศึกษาในเรื่องของชีวิ ตคนในชุมชนชายขอบของสังคม
เมือง กรณีที่เป นคนเก็บขยะตามชานเมือง ซึ่งงานศึกษาชิ้นนี้ ไดใหความสําคัญกับเรื่องของ “พื้นที่ ” และ “วิถี
ชีวิ ต” ของคนในพื้นที่วา แมจะอยูเป นส วนประกอบหนึ่งของชุ มชนใหญ และเป นพื้นที่ ที่เปนผลมาจากการ
พัฒนามาเปนเมื องที่มีแรงงานอพยพมาจากภาคการเกษตรเขามาอาศั ยอยู โดยมองถึงสังคมที่มองว า สลัมเปน
“ชายขอบ”ที่เปนภาระหรือปญหาของสังคมเมือง แตว ามีอี กฝายหนึ่งที่มองวาสลัมมีหนาที่ที่เปนประโยชน ตอ
ระบบเศรษฐกิจการเมืองโดยรวม ซึ่ งก็คือ เป นแหล งแรงงานราคาถูกให กับระบบทุ นนิยม งานชิ้ นนี้ เปน