ทิ
วา คงนานดี
และคณะ ๑๘
โลกทั
ศน
ผ
านการแสดงออกทางอุ
ดมการณ
ของอํ
านาจครอบงํ
าและอํ
านาจท
องถิ่
นเพื่
อเป
นการขยายพื้
นที่
อํ
านาจของตนเอง ประเด็
นต
อมาคื
อ การตี
ความสํ
านึ
กของชาติ
พั
นธุ
ในบริ
บทใหม
เป
นการปรั
บเปลี่
ยน
ภาพลั
กษณ
ของสั
ญลั
กษณ
ทางความเชื่
อให
มี
ความทั
นสมั
ยเพื่
อความสอดคล
องกั
บการเปลี่
ยนแปลงจากป
จจั
ย
ภายนอกมากขึ้
น และประเด็
นสุ
ดท
ายคื
อ การปรั
บเปลี่
ยนความสั
มพั
นธ
เชิ
งอํ
านาจที่
เกิ
ดขึ้
นทั้
งภายในชุ
มชนและ
กั
บคนของรั
ฐหรื
อตั
วแทนของอํ
านาจรั
ฐ
๒.๔ การเมื
องวั
ฒนธรรมกั
บการศึ
กษาอั
ตลั
กษณ
ทางชาติ
พั
นธุ
กะเหรี่
ยง
การเมื
องวั
ฒนธรรมคื
ออะไร การเมื
องวั
ฒนธรรม หรื
อ ‘Cultural Politics’ หมายถึ
ง “การ
ปรั
บเปลี่
ยนจุ
ดเผชิ
ญหน
า” โดยใช
ยุ
ทธวิ
ธี
อื่
นๆ เช
น การใช
ความเป
นชาติ
พั
นธุ
ในการปรั
บความสั
มพั
นธ
ซึ่
ง
อาจจะไม
กระทํ
าออกมาตรงๆ แต
ใช
วิ
ธี
การแบบอ
อมๆ จึ
งทํ
าให
การเมื
องวั
ฒนธรรมมี
การปรั
บเปลี่
ยนวิ
ธี
ใช
ตลอดเวลา ขึ้
นอยู
กั
บว
ามั
นมี
ประโยชน
ตรงไหน เนื่
องจากว
ามั
นไม
มี
อะไรเป
นแก
นแกน การเมื
องวั
ฒนธรรมจึ
ง
เป
นการเปลี่
ยน (transform) เมื่
อมั
นด
อยอํ
านาจ มั
นจึ
งต
องสร
างพลั
งการต
อรองมากขึ้
น
แนวทางการเมื
องวั
ฒนธรรมเป
นความพยายามในการแสวงหาวิ
ธี
วิ
ทยาเพื่
อศึ
กษาความเป
นจริ
งทาง
สั
งคม ที่
ขึ้
นอยู
กั
บบริ
บททางสั
งคมและเงื่
อนไขทางประวั
ติ
ศาสตร
ที่
แตกต
างกั
นออกไป จึ
งทํ
าให
การศึ
กษา
การเมื
องวั
ฒนธรรมมี
การผสมผสานและข
าวไขว
แนวความรู
อั
นแตกต
างหลากหลาย แนวทางการเมื
อง
วั
ฒนธรรมเป
นความพยายามที่
จะแสวงหาแนวทางแนวทางการศึ
กษาที่
พิ
จารณาความสั
มพั
นธ
อั
นเลื่
อนไหลใน
หลายระดั
บที่
มี
เป
าหมายในการศึ
กษาปรากฏการณ
ต
างๆ ที่
มี
มิ
ติ
ทางวั
ฒนธรรม โดยเฉพาะเรื่
องของการสร
าง
ความหมาย
มโนทั
ศน
ในการศึ
กษาการเมื
องวั
ฒนธรรม เช
นแนวคิ
ดหลั
งโครงสร
างนิ
ยมสจ็
อตฮอลล
(Stuart Hall)
ได
ประยุ
กต
แนวคิ
ดของมิ
เชล ฟู
โกต
(Michel Foucault) เพื่
ออธิ
บายการเมื
องวั
ฒนธรรมว
าหมายถึ
ง ความ
พยายามในการสร
างวาทกรรมเพื่
อต
อสู
กั
บอุ
ดมการณ
ด
วยการใช
ภาษา การจั
ดประเภท การสร
างภาพทาง
ความคิ
ด และระบบของการสร
างภาพตั
วแทนความจริ
ง โดยมี
ชนชั้
นและกลุ
มต
างๆ นํ
ามาใช
เพื่
อแข
งขั
นกั
นใน
การสร
างการยอมรั
บจากสั
งคม (Hall, ๑๙๙๗) โดยแนวคิ
ดนี้
มี
อิ
ทธิ
พลต
อการศึ
กษาการเมื
องวั
ฒนธรรมก็
เพื่
อ
การเชื่
อมโยงวั
ฒนธรรมกั
บการวิ
เคราะห
อํ
านาจเข
าด
วยกั
น (Barker, ๒๐๐๐: ๕) โดยอํ
านาจในแนวทาง
การเมื
องวั
ฒนธรรม ได
แก
อํ
านาจในการตั้
งชื่
อ อํ
านาจในการสร
างสามั
ญสํ
านึ
ก อํ
านาจในการสร
างชุ
ดแบบแผน
อย
างเป
นทางการ และอํ
านาจในการสร
างความชอบธรรมทางสั
งคม
แนวทางการศึ
กษาการเมื
องวั
ฒนธรรมผ
านแนวคิ
ดหลั
งสมั
ยใหม
ที่
ต
องการวิ
พากษ
วิ
จารณ
ความรู
ใน
แบบวิ
ทยาศาสตร
โดยต
องการเสนอว
า ความรู
เกิ
ดขึ้
นในบริ
บทที่
เฉพาะเจาะจงในช
วงเวลาหนึ่
งๆ และถู
กสร
าง
ขึ้
นมาอย
างหลากหลาย ซึ่
งแนวคิ
ดหลั
งโครงสร
างนิ
ยมและแนวคิ
ดหลั
งสมั
ยใหม
ต
างก็
มี
แนวคิ
ดที่
มี
ทั
ศนะร
วมกั
น
คื
อ การต
อต
านแนวทางสารั
ตถะนิ
ยม การสร
างความชุ
มชนและอั
ตลั
กษณ
ของกลุ
มที่
เกิ
ดขึ้
นภายใต
ความสั
มพั
นธ
ของการสร
างความแตกต
าง ซึ่
งรวมไปถึ
งเรื่
องการกี
ดกั
นและการผนวกรวม และการสร
างความ
เป
นอื่
น อั
ตลั
กษณ
และวั
ฒนธรรมจึ
งเป
นผลของความสั
มพั
นธ
เชิ
งอํ
านาจและความไม
เท
าเที
ยมกั
นระหว
างกลุ
ม