ทิ
พวรรณ พ่
อขั
นชาย
ทบทวนวรรณกรรม / 10
นอกจากนี
้
ยั
งมี
แนวคิ
ดของBourdieu, 1989 (อ้
างในสุ
ภางค์
จั
นทวานิ
ช2551: 241-242)
ที่
เสนอว่
า การผลิ
ตซํ
้
าทางสั
งคมวั
ฒนธรรม (social/cultural reproduction) เป็
นการผลิ
ตซํ
้
าโดยการ
ถ่
ายทอดค่
านิ
ยมอุ
ดมการณ์
ของชนชั
้
นที่
ครอบงํ
า เพื่
อให้
ชนชั
้
นดั
งกล่
าวสามารถครอบงํ
าชนชั
้
นอื่
น
ต่
อไปได้
อี
กการอบรมสั่
งสอนในครอบครั
วและโรงเรี
ยน เป็
นตั
วการสํ
าคั
ญที่
มี
อํ
านาจให้
ปั
จเจกเกิ
ด
การผลิ
ตซํ
้
าทางวั
ฒนธรรมและได้
นิ
ยามการผลิ
ตซํ
้
าทางวั
ฒนธรรมว่
า “เป็
นการปฏิ
บั
ติ
ชุ
ดหนึ
่
งซึ
่
งมี
ลั
กษณะแตกต่
างกั
นมากและยั
งผลให้
ปั
จเจกหรื
อครอบครั
วมี
แนวโน้
มที่
จะรั
กษาหรื
อเพิ่
มพู
น
ทรั
พย์
สิ
นของพวกเขา เพื่
อรั
กษาหรื
อไต่
เต้
าตํ
าแหน่
งในโครงสร้
างชนชั
้
นไม่
ว่
าจะรู
้
ตั
วหรื
อไม่
รู
้
ตั
ว”
และแนวคิ
ดหนึ
่
งในเรื่
องหลั
กสู
ตรแฝง ของMichael Apple, 1971 (Apple,Michael.
1971TheHiddenCurriculum and theNature ofConflice. Interchange. Vol 2, No. 4, December) ที่
พบว่
า พฤติ
กรรมและทั
ศนคติ
ความเชื่
อตลอดจนค่
านิ
ยมหลายอย่
างที่
เกิ
ดขึ
้
นกั
บนั
กเรี
ยนและที่
นั
กเรี
ยนได้
รั
บเป็
นผลมาจากประสบการณ์
การเรี
ยนรู
้
ที่
ทางโรงเรี
ยนไม่
ได้
ตั
้
งใจจั
ดให้
กั
บนั
กเรี
ยนแต่
อย่
างไรแต่
เป็
นผลที่
เกิ
ดจากสิ่
งที่
นั
กการศึ
กษาเหล่
านี
้
เรี
ยกว่
า “หลั
กสู
ตรแฝง”
นอกจากนี
้
หลั
กสู
ตรแฝงของMichael Apple, 1986 (อ้
างในสํ
าลี
ทองธิ
ว การศึ
กษา
และอํ
านาจ 2529: 67-72) มองว่
า เมื่
อเรามองถึ
งหลั
กสู
ตรแฝง สั
งคมต้
องการคนที่
เชื่
องและอยู
่
ใน
กรอบดั
งนั
้
นโรงเรี
ยนจะใช้
ระบบหลั
กสู
ตรแฝง เพื่
อทํ
าให้
เกิ
ดความมั่
นใจกั
บสั
งคมว่
านั
กเรี
ยนที่
ตน
ผลิ
ตจะมี
คุ
ณลั
กษณะเชื่
องอยู
่
ในกรอบตามต้
องการโดยวั
ฒนธรรมในโรงเรี
ยนเป็
นสิ่
งที่
เกิ
ดขึ
้
นอยู
่
ใน
ชี
วิ
ตประจํ
าวั
นของครู
และนั
กเรี
ยน
ผู
้
วิ
จั
ยได้
คั
ดสรรและประยุ
กต์
มโนภาพหลั
กและศั
พท์
วิ
ทยา (terminology) ของทฤษฎี
การศึ
กษาเชิ
งวิ
พากษ์
เพื่
อนํ
ามาเป็
นกรอบในการศึ
กษา เรื่
อง อํ
านาจ และการผลิ
ตซํ
้
าทางวั
ฒนธรรม
ได้
แก่
มโนทั
ศน์
เรื่
องอํ
านาจ ซึ
่
งในงานนี
้
หมายถึ
ง สภาวะหรื
อเงื่
อนไขที่
สามารถควบคุ
มให้
เด็
ก
ชาวบรู
เชื่
อฟั
งและปฏิ
บั
ติ
ตามได้
ทุ
นทางวั
ฒนธรรมซึ
่
งในงานนี
้
หมายถึ
งความรู
้
อั
นชอบธรรมที่
เด็
ก
ชาวบรู
ได้
รั
บการถ่
ายทอดจากชุ
มชนและโรงเรี
ยนบ้
านท่
าล้
ง และการผลิ
ตซํ
้
าทางวั
ฒนธรรมซึ
่
งใน
งานนี
้
หมายถึ
งการถ่
ายทอดทุ
นทางวั
ฒนธรรมไปยั
งเด็
กชาวบรู
2.2 เอกสารและงานวิ
จั
ยที่
เกี่
ยวข้
อง
ผู
้
วิ
จั
ยได้
ค้
นคว้
า ศึ
กษาเอกสาร แนวความคิ
ดทฤษฎี
และผลงานวิ
จั
ยที่
เกี่
ยวข้
องเพื่
อใช้
เป็
นกรอบแนวคิ
ดในการพั
ฒนาการศึ
กษาของชาวบรู
ให้
สามารถพั
ฒนาศั
กยภาพของตนเองและ
ท้
องถิ่
น โดยพบว่
าปั
ญหาการศึ
กษาเป็
นปั
ญหาที่
สํ
าคั
ญต่
อการพั
ฒนาประเทศ เพราะการศึ
กษาสร้
าง