ne191 - page 16

ทิ พวรรณ พ่อขันชาย ทบทวนวรรณกรรม / 8
บทที่ 2
ทบทวนวรรณกรรม
งานวิ จัยนี้ ใช้แนวคิดทฤษฎี การศึกษาเชิงวิ พากษ์ที่ มุ่งเน้นศึ กษาประเด็นเรื่ องทุนทาง
วัฒนธรรมและการใช้อํานาจในการผลิตซํ้ าทุ นทางวัฒนธรรม โดยได้ศึ กษาค้นคว้าข้อมู ลแนวคิด
ทฤษฎี และผลงานวิ จัยที่ เกี่ยวข้อง เพื่ อใช้เป็ นกรอบแนวคิ ดในการพัฒนาการศึ กษาของชาวบรู
ดังต่อไปนี้
2.1แนวคิ ดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
งานวิจัยนี้ ใช้แนวคิดทฤษฎี การศึกษาเชิ งวิพากษ์ นักคิดคนสําคัญคือ PeterMcLaren,
1998 (อ้างในส. ศิวรักษ์ 2551 : 74-77) โดยสรุ ปทฤษฎีการศึกษาวิพากษ์ เป็ นประเด็ นที่น่ าสนใจว่า
การเรี ยนการสอนเชิ งวิพากษ์ (critical pedagogy) ต้องสะท้อนความเฉพาะของสังคมออกมาให้ เห็น
กล่ าวคื อ ต้องชี้ ให้ เห็ นว่า สังคมปั จจุบันอยู่ ภายใต้การครอบครองความคิดชนิ ดใด ไม่ ว่าจะเป็ น
ประเด็นทางวัฒนธรรมหลักบทบาทชายหญิง เชื้ อชาติ ชาติพันธุ ์ ซึ่ งแสดงออกผ่านตําราเรี ยนใน
สถานศึกษา เท่ ากับเป็ นการท้าทายวิธีคิ ดปัจจุ บันนอกจากนี้ ต้องเป็ นปากเป็ นเสียงให้ กับคนท้องถิ่น
และคํานึ งถึงบริบทเสมอ ในขณะเดียวกันก็ไม่ ใช่มีลักษณะท้องถิ่นนิ ยมจนเกินเหตุ และมองเห็ น
ความสัมพันธ์ระหว่างการวิพากษ์กับการปฏิบัติการกล้าที่จะค้นหามิ ติเชิ งพื้นที่ของมนุษย์ ทั้ งคนใน
เมื องและคนชนบทมนุษย์ในที่นี้ ไม่ใช่ ลักษณะรวมๆแต่ต้องมีมิติทางบทบาทหญิ งชายและเชื้อชาติ
ด้วย เท่ากับเป็ นการศึ กษาในสามมิ ติพร้ อมๆกันคือพื้ นที่ (space) ความรู ้ (knowledge) และอํานาจ
(power) อี กทั้ ง นั กการศึ กษาแนววิ พากษ์ ต้องทบทวน เรื่ องวิ ถี การผลิ ตที่ สั งคมพัฒนาจาก
อุ ตสาหกรรมสู่ หลังอุตสาหกรรมภายใต้ระบบทุนนิ ยมโลกทุ น (capital) มิได้มีความหมายว่าเป็ นสิ่ง
ภายนอกที่ อยู่ที่ นั่น เช่ น เงิ น เครื่ องจักร แต่เป็ นสิ่ งที่อยู ่ภายใน-ที่นี่ อยู่ที่ คน ในการสร้ างความเป็ น
ตัวตนคือความคิดวัฒนธรรม
ดังนั้ น โรงเรี ยนหรื อสถานศึ กษาจึ งเป็ นสถานที่ (site) สําหรั บการผลิตทั้ งความรู้ เชิง
วิพากษ์และปฏิบัติการทางสั งคมการเมือง โรงเรี ยนจะต้องให้ การศึกษานักเรี ยนและทําให้ พวกเขา
กลายเป็ นคนที่มีลักษณะกล้าคิด เพื่ อทําให้ สังคมเกิ ดการเปลี่ยนแปลงและเป็ นประชากรที่มีลักษณะ