nt139 - page 31

23
3. การดําเนินงาน
4. การประเมินผล
5. การบํารุงรักษา และพัฒนาให้คงไว้
จากแนวคิดเกี่ยวกับขั้นตอนการมีส่ วนร่วมของชุมชนทั้ งหมดสรุปได้ว่า ขั้ นตอนของการเข้ามามีส่วน
ร่วมของชุมชนนั้นมี 6 ขั้นตอน ได้แก่
1. การค้นหาปัญหา สาเหตุของปัญหา และแนวทางแก้ไข
2. ตัดสิ นใจกําหนดความต้องการ
3. ลําดั บความสําคัญ
4. วางแผน กํ าหนดวัตถุประสงค์ วิธีการ แนวทางการดําเนินงานทรัพยากร
5. ดําเนินงานตามโครงการ และ/หรือ สนับสนุ นการดําเนินงาน
6. ประเมินผล
4.4 รู ปแบบการมีส่วนร่ วมของชุมชนในการจัดการศึกษา
จากขั้นตอนของการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อการร่วมทํ ากิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ให้เกิดประโยชน์
ต่ อชุมชนนั้น บนพื้นฐานของการเข้ ามามีส่ วนร่วม ไพบู ลย์ วั ฒนศิริ ธรรม (2547) ได้นําเสนอความคิดเห็ นผ่าน
บทความ “แลหน้าเศรษฐกิจสังคมไทย” สรุปการเข้ ามีส่วนร่วมของประชาชนได้ ใน 2 ลักษณะ ได้แก่
1. การมีส่วนร่วมของประชาชนที่ รัฐเป็นผู้นํา การมีส่วนร่วมในลักษณะนี้ เป็นการมองมาจาก
เบื้องบนหรื อมาจากรัฐ ประชาชนเป็ นเพียงผู้คอยรับนโยบายและปฏิบัติตาม
2. การมีส่วนร่วมที่เกิดจากความต้ องการของประชาชนด้วยความสมัครใจโดยที่ รัฐคอย
ช่วยเหลือให้คําแนะนําหรือคอยอํานวยความสะดวกเท่านั้น
วิชิต นันทสุวรรณ และจํานงค์ แรกพินิจ (2541) ได้นําเสนอรูปแบบการมีส่ วนร่วมของชุมชนในการ
จัดการศึกษาไว้ ดังนี้
1. รูปแบบการจั ดการศึกษาเพื่อพั ฒนาตนเอง การจัดการศึกษาในลักษณะนี้ เกิดจาก
ความสามารถและความต้องการของคนในชุมชน ที่มุ่ งให้เกิดการเรียนรู้ที่ สอดคล้องกับวิ ถีชีวิตและตอบสนองความ
ต้องการของสมาชิกในชุมชน โดยยึดหลักให้ผู้เรี ยนได้เรียนรู้อย่างไม่มีขี ดจํากัดของระยะเวลา สถานที่ เพศ และอายุ
เป็นการเปิดโอกาสให้คนได้เรียนรู ้ตามอัธยาศัยที่ แท้ จริง ชุมชนได้เข้ามามี บทบาทหลักในการจัดการศึกษา ทั้งนี้
รูปแบบการมีส่วนร่วมตามแนวทางนี้ ต้องอาศัยองค์ ประกอบ 3 อย่างที่มี อยู่ในชุมชน ได้แก่ คน ความรู้ และ
ทรัพยากร โดยมี กระบวนการดําเนินการ คือ
1. การวิเคราะห์ – สั งเคราะห์ ปัญหาชุ มชน
2. หาทางออกที่เหมาะสมและสอดคล้องกับวิ ถีชีวิต
3. ดําเนินการสร้างกิจกรรมเพื่ อให้ผู้ เรียนได้แก้ไขปัญหาที่มีอยู่
4. ประเมินผลกิจกรรม
โดยการกําหนดเนื้อหาหรื อกิจกรรมการเรียนรู้ จะเริ่มจากจุดเล็กๆ ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจําวั น
แล้วขยายออกไปสู่เนื้อหาหรือกิจกรรมที่ซับซ้อน และเกี่ยวข้องกับวิถีชี วิตทั้งหมด