ne190 - page 20

๒๐
ครองสิบสี่
ครองหรื อคลอง ครรลอง ได้แก่ แนวทางเลือก กรอบ กติ กาที่พึ งได้เป็ นหลักปฏิ บัติ มีอยู ่ ๒
ตํารา คือสําหรับบุคคลธรรมดา และประพฤติปฏิ บัติที่ เป็ นกิจวัตรในระหว่างครอบครั วผัวเมีย เฮียนซาน
และวัดวาศาสนาอี กอย่างหนึ่ งสํ าหรับท้าวพระยาผู้ปกครองบ้านเมืองต้องประพฤติปฏิ บัติเป็ นกิจวัตร
คล้ายๆ กับรั ฐธรรมนูญไม่ เป็ นลายลักษณ์อักษรนั่นเองซึ่ งมีทั้ งหมด๑๔ข้อ
สําหรั บบุคคลธรรมดาหรื อครองฆราวาสที่ต้องปฏิ บัตินั้ นมีดังนี้ คื อ
ครองที่ ๑ เมื่อถึงกาลเวลาเดื อน๖ ให้คนเฒ่า คนแก่ พ่อ แม่ ชักชวนลูกหลานขนดินขนทรายเข้า
วัดตบประทายทุกปี
ครองที่ ๒ เมื่อถึ งเดือน๕ให้เกณฑ์คนทั้งหลายชาย-หญิง ไปสาบานตนทําความสัตย์ซื่อกันทุกคน
ครองที่ ๓ เมื่อถึ งฤดูจะลงมือทํานา ไถคราดหว่านปั กดํา ให้พากั นเลี้ ยงตาแฮกตามประเพณี
เพื่อให้ฟ้ าฝนตกถู กต้องตามฤดูกาล
ครองที่ ๔ญาติพลี นั่นคือทําบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ญาติ ผู ้ ล่วงลับ
ครองที่ ๕เมื่อถึ งเดือน๑๒ ให้ชักชวนกันทําบุญกฐิ นถวายผ้าแด่พระสงฆ์
ครองที่ ๖ ให้ผู ้ เฒ่าผู ้ แก่ พ่อแม่ พาลูกหลานทําบุญมหาชาติ ฟั งเทศน์เรื่ องเวสสันดรชาดก ทุกปี
ครองที่ ๗ผู้เป็ นบุ ตร-ธิ ดาต้องรู ้จักปฏิ บัติเลี้ยงดู พ่อแม่ เพื่อตอบแทนบุญคุณโดยปฏิบัติดังนี้
๑. ท่านเลี้ ยงมาแล้วเลี้ ยงท่านตอบ
๒. ทํากิจการช่ วยท่าน
๓. ดํารงวงศ์ตระกูล
๔. ประพฤติตนให้เป็ นผู้ที่สมควรจะรับมรดก
๕. เมื่อท่านล่ วงลับไปแล้วก็ทําบุญอุทิศให้ท่าน
ครองที่ ๘ ผู ้ ที่ เป็ นพ่อแม่ ให้รู้จักจัดแจงปฏิบัติ เฮื อนซานให้บุ ตรธิดา ตามสมควรซึ่ งตั้ งอยู่ใน
คุ ณธรรมดังนี้
๑. ห้ามบุ ตร-ธิดากระทําความชั่ว
๒. แนะนําพรํ่ าสอนให้กระทําแต่ความดี
๓. ให้ศึกษาศิ ลปวิทยา
๔. หาภรรยาสามีที่ สมควรให้
๕. มอบทรั พย์ให้
ครองที่ ๙ถ้าเป็ นเขยให้ รู้จัก เจียมตัวอย่ากล่าวดูถูกลูกเมียอย่าตีลูกตี วัวตีควายเสี ยดสี พ่อตา แม่ยาย
ครองที่ ๑๐ ให้รู้ จักทําบุญให้ทานอย่าได้ประมาทอย่าบังอาจพูดกล่าวมุสา
ครองที่ ๑๑ เป็ นพ่อบ้านแม่บ้านให้มีพรหมวิ หารธรรม๔ คือให้ประพฤติตนเป็ นเสมือนพรหม
โดยตั้ งตนอยู่ในคุณธรรม๔ประการคือ