ne190 - page 18

๑๘
๗. ฮีตเดือนเจ็ด ทําบุญซําฮะ (ชําระ)
หรื อบุญเบิกบ้านเบิกเมื องชาวอีสานเชื่ อว่าเมื่อถึงเดื อน ๗ต้องมีการทําบุญชําระจิตใจให้สะอาด
เพื่อเตรี ยมตัวเข้าพรรษา งานบุญซําฮะนี้ จะนิ มนต์พระสงฆ์ไปเจริญพระพุทธมนต์ที่ศาลากลางหมู่บ้านเป็ น
เวลา๓คืนตอนเช้าของวันสุ ดท้ายก็จะนําจตุปัจจัยไทยธรรมต่างๆ มารวมกันตักบาตร ถวายภัตตาหาร
แด่ พระสงฆ์ และรับพร รับการประพรมนํ้ าพระพุ ทธมนต์ ต่อจากนั้ น จะมีการหว่ านแฮ่ (โปรยหิน
ลู กรั ง) หว่านทรายตามถนนหนทางรอบหมู ่บ้าน เสร็ จแล้วพระสงฆ์จะสวดถอดบ้านเมื อง ตอกหลัก
บ้านเมื อง เพื่อให้ชาวอีสานอยู่ดีมีสุ ขมั่นคงถาวร งานบุญซําฮะนี้ น่าจะมีแนวคิดมาจากการเซ่ นผีมเหศักดิ์
หลักเมื องพระภูมิเจ้าที่ และเพื่อชําระบ้านเมืองให้สะอาดต้องกระทํากันทุกปี หากปี ใดไม่ปกติ สุ ข เช่ น
ข้าวยากหมากแพง เกิ ดคดีวิวาทกัน เจ้าเมืองไม่ปรองดองกันชาวอีสานเชื่ อว่าหลักบ้านเอนเอียงต้องมีการ
ทําพิธี ถอดถอนหลักบ้านแล้วปั กใหม่ให้เที่ ยง เคล็ดลับดังกล่ าวถือว่าให้ความสุ ขมีพื ชพันธุ ์ธัญญาหาร
อุดมสมบูรณ์
๘. ฮีตเดื อนแปด บุญเข้าพรรษา
เป็ นการทําบุญเนื่ องในโอกาสที่พระภิกษุ สามเณรจะเข้าจําพรรษาเป็ นเวลาตลอดไตรมาส (๓
เดื อน ) ชาวบ้านจะนําเครื่ องไทยธรรมชนิ ดต่างๆ เป็ นต้นว่ า ผ้าอาบนํ้ าฝน ธูป เที ยนนํ้ ามัน และเครื่ อง
สักการะอื่นๆถวายแด่พระภิ กษุและมีการฟังธรรมที่ สําคัญยิ่งอีกอย่างหนึ่ งในกิจกรรมครั้ งนี้ ก็คือมีการแห่
เทียนเข้าพรรษาบางแห่ งมีการประกวดต้นเทียนและเครื่ องประดับต้นเทียนอี กด้วย วันขึ้ น๑๕ คํ่าเดือน
๘นี้ ถื อว่ าเป็ นวันสําคัญทางพุทธศาสนา คือ วันอาสาฬหบูชา อันเป็ นวันคล้ายวันที่พระพุ ทธเจ้า ทรง
แสดงพระธรรมจักรกัปวัตตนสู ตร โปรดแก่ปั ญจวัคคี ย์ ที่ ป่ าอิสิ ปัตตมฤคทายวัน แขวงกรุ งราชคฤห์
ดังนั้ นพระรัตนตรัยจึงเกิ ดขึ้ นครบบริบู รณ์ในวันนี้ เองชาวอีสานถื อว่าเป็ นวันสําคัญเช่นเดียวกับชาวพุทธ
อื่นๆการบําเพ็ญบุญถวายทานสมาทานศีลฟังเทศน์และเวี ยนเทียน
๙. ฮีตเดือนเก้า บุญข้าวประดับดิ น
ในวันแรม๑๔คํ่า เดื อน๙ซึ่ งถือว่ าเป็ นวันระลึ กถึงญาติผู ้ล่วงลับไปแล้ว และยังเป็ นวันทําบุญ
เพื่ออุ ทิศส่วนกุศลแก่ผีไร้ญาติ หรื อเปรต ชาวอี สานเชื่อว่าในวันนี้ ยมบาลจะปล่อยเปรตนรกออกหากิ นใน
ตอนยํ่ารุ่ ง ดังนั้ น จึ งพากันตระเตรียมอาหารใส่ กระทงไปไว้ตามทางสามแพร่ งบ้าง โคนต้นไม้ใหญ่บ้าง
ต้นศรี มหาโพธิ์ บ้างและตามพระเจดีย์บ้าง เพื่ อให้เปรตผู ้หิวโหยไม่ต้องมารบกวนทําร้ายลู กหลานของเขา
และตอนรุ่ งเช้าก็นําอาหารไปทําบุญที่วัดพร้ อมทั้ งกรวดนํ้ าอุทิ ศส่วนกุศลให้ญาติ ที่ล่วงลับไปด้วยมูลเหตุ
ของบุ ญข้าวประดับดินนั้ นมาจากเรื่ องเล่าที่ว่า ครั้ งหนึ่ งพระเจ้าพิมพิสารไม่สามารถบรรทมได้เนื่องจาก
เปรตหิ วโหย ไร้ญาติ มาขอส่วนบุ ญพอรุ่ งเช้าพระเจ้าพิมพิ สารนําเรื่ องขึ้ นทูลพระพุทธองค์ พระพุทธองค์
ทรงแนะนําให้พระเจ้าพิมพิ สารนําข้าวปลาอาหารต่างๆ ไปวางไว้ตามพื้นดิ นในเวลาคํ่าคืน เพื่ ออุทิศให้
เปรตตนนั้นอี กมูลเหตุหนึ่ งเกิดจากเรื่ องเล่าที่ว่าครั้ งหนึ่ งพระโมคคัลลานะพระอัครสาวกผู ้ มีอิทธิ ฤทธิ์ ได้
ไปเยี่ยมนรกพบเปรตนรกหิวโหยจํานวนมากที่ญาติไม่ได้ อุทิ ศส่วนกุศลให้ ผีเปรต เหล่ านั้ นขอร้องให้