ne190 - page 14

๑๔
ตักบาตร ถวายภั ตตาหารพระภิกษุและถวายข้าวเปลื อกการทําบุ ญกุ้มข้ าวใหญ่ถื อว่ามีอานิ สงส์ มาก
ชาวบ้านหนองตาไก้ ตําบลสี แก้วอําเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ดตลอดจนทุกหมู่บ้านในชนบทนิ ยมทํากัน
เป็ นประจําทุกๆ ปี
๓ . ฮีตเดือนสาม บุ ญข้าวจี่
หลังจากการเก็บเกี่ ยวข้าวขึ้ นเล้าแล้ว ชาวบ้านหนองตาไก้ ตําบลสีแก้ ว อําเภอเมื องร้ อยเอ็ด
จังหวัดร้อยเอ็ด จะได้ข้าวใหม่ ช่วงเดือน๓ อากาศเริ่ มเย็นชาวบ้านจะตื่นแต่เช้านึ่ งข้าว ใส่ กระติบ ใส่ ก่อง
แล้วเอาข้าวเหนี ยวมาปั้ นแล้วเอาเกลือโรยจี่ ไฟให้สุ ก กิ นรองท้องก่ อนออกไปทํางานในนา ในสวน
ปัจจุ บันจะพัฒนาขึ้ น โดยใช้ไข่ไก่ทาขณะจี่ ด้วยทําให้ได้คุ ณค่าทางอาหารเพิ่ มขึ้ น กลอนผญาอีสานกล่าว
เกริ่ นไว้ว่า
พอแต่เดือนสามค้อย ลมวอยๆบุญข้าวจี่
ปั้ นข้าวจี่บ่มีนํ้ าอ้อย จัวน้อยเซ็ดนํ้ าตา
อย่าพากันไลลืมทิ่ม ประเพณี ตั้ งแต่เก่า
บ้านเมื องเฮาสิเศร้ า ภัยฮ้ายสิ แล่ นนํา
มูลเหตุแห่งการทํา
มีกล่ าวในพระธรรมบทว่า ครั้ งหนึ่ งนางปุ ณณทาสี ได้ทําขนมเป็ นแป้ งจี่ (ข้าวจี่ ) ถวาย
พระพุ ทธเจ้ าและพระอานนท์ นางคิ ดว่ าพระองค์รั บแล้วคงไม่ฉั น เพราะอาหารตนมิ ได้ ประณี ต
พระพุทธเจ้าทราบวาระจิ ตของนาง จึงรับสั่ งให้พระอานนท์ปู ลาดอาสนะลงทรงนั่งประทับฉันขนมแป้ งจี่
ณ ที่ นั่นนางปุ ณณทาสี ปิ ติ สุ ดกําลัง พระองค์ทรงแสดงธรรมให้ ฟั งนางได้บรรลุ โสดาปั ตติ ผลเป็ น
อริ ยบุคคล เพราะแป้ งจี่ ดังนั้ นชาวบ้านหนองตาไก้ ตําบลสีแก้วอําเภอเมืองร้อยเอ็ดจังหวัดร้อยเอ็ดจะพา
กันทําข้าวจี่จากข้าวที่เก็บเกี่ ยวแล้วมาร่ วมกันทําบุญเพราะการถวายข้าวจี่มีอานิสงส์มาก
ขั้นตอนพิธีทํา
ตอนเย็นพระสงฆ์จะสวดพระปริ ตแล้วเทศน์เรื่ องอุณหั สวิชัย๑กัณฑ์ ตอนเช้ามี การตัก
บาตรข้าวจี่ โดยชาวบ้านตื่นแต่เช้าปั้ นข้าวโรยเกลือทาไข่ไก่ จี่ไฟให้สุ กบางคนใช้นํ้ าอ้อยเป็ นไส้ บางคน
ใช้ปลาแดกบองหรื อแจ่ วบอง(ปลาร้าทรงเครื่ อง) เป็ นไส้ก็ มี เมื่ อตักบาตรข้าวจี่ เสร็ จแล้ วจะเลี้ ยงพระ
ชาวบ้านก็เอาข้าวจี่แจกจ่ายกัน ในวันนี้ มีการฟั งเทศน์และนิ ทานเรื่ องต่างๆ ฉลองข้าวจี่ ตลอดวัน
ประเพณี บุ ญข้าวจี่ของชาวบ้านหนองตาไก้ ตําบลสีแก้ว อําเภอเมื องร้อยเอ็ด จังหวัด
ร้ อยเอ็ด จะไม่ ทําเป็ นงานใหญ่ แต่จะทํากันตามปกติ เป็ นประจําทุ กปี จะมีที่ อําเภอโพธิ์ ชัย จังหวัด
ร้ อยเอ็ดได้ยกบุญข้าวจี่เป็ นงานบุญใหญ่ประจําอําเภอ และมีการประกวดขบวนแห่ข้าวจี่
ในเดื อน๓นอกจากบุญข้าวจี่แล้วชาวบ้านหนองตาไก้ ตําบลสี แก้วอําเภอเมืองร้อยเอ็ด
ยังมีบุ ญมาฆะบูชา จะจัดมิ ได้ขาดเป็ นการทําบุญด้วยดอกไม้ธูปเทียนโดยประสงค์จงใจ