ne190 - page 19

๑๙
พระโมคคัลลานะช่ วยบอกชาวมนุษย์โลกให้ทําบุญส่ งอาหารไปให้ด้วยดังนั้ นจึงเกิ ดพิธีบุ ญข้าวประดับ
ดิ นสืบต่อกันมา
๑๐. ฮีตเดื อนสิบ บุญข้าวสากหรื อบุญข้าวสลาก
เป็ นการทําบุญที่แปลกไปจากการทําบุญธรรมดา เพราะมีการเขียนสลากชื่อเจ้าของสํารับอาหาร
และเครื่ องไทยทานอื่นๆไว้ในถาด เมื่อพระภิกษุ รูปใดจับได้สลากสํารับอาหารและเครื่ องไทยทานั้ นๆก็
รั บอาหารพร้อมกับปั จจัยไทยทานของเจ้าภาพผู้นั้ นนอกจากนี้ ชาวอีสานจะมีการทําสํารับอาหารเล็กๆซึ่ ง
อาจเป็ นห่ อข้าวเล็กๆพร้ อมหมากพลู บุ หรี่ ไปวางหรื อห้อยไว้ตามต้นไม้ เจดีย์ และสถานที่อันสมควร
ภายในบริ เวณวัดและยังนําสํารับอาหารไปเลี้ ยงผีตาแฮกและนําอาหารไปวางตามไร่ นา ถือกันว่าจะช่ วย
ให้ เกิดความสมบูรณ์พูนสุขต่อไป
๑๑. ฮี ตเดือนสิ บเอ็ดบุ ญออกพรรษา ไหลเรื อไฟแห่ปราสาทผึ้ ง “พรรษา” เป็ นคําที่มาจากภาษา
บาลี คือวัสสา แปลว่า กาลฝนหรื อฤดูฝนซึ่ งมี ๔ เดือนนับแต่แรม๑คํ่า เดื อน๘ถึง๑๕คํ่าเดือน๑๒แต่
พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสงฆ์ จําพรรษา๓ เดื อนอีก๑ เดื อนให้แสวงหาผ้าจี วรผลัดเปลี่ยนชาว
อีสานมี พิธี ทําบุญหลายอย่างด้วยกันในเดือนนี้ คื อถวายผ้าจํานําพรรษา กวนข้าวทิพย์ ตักบาตรเทโว จุด
ประทีปโคมไฟบูชา๓ วัน๓คืน ประทีปโคมไฟทําจากลูกตู มกาบ้างลูกฟักทองบ้าง เปลือกส้มโอบ้าง
นํามาขูดเนื้ อในออกแล้วใส่ นํ้ ามันมะพร้าวหรื อนํ้ ามันสบู่ดําเป็ นเชื้ อเพลิงมี การแกะสลักลวดลายให้แสง
ส่ องลอดออกมาสวยงามแล้วนําไปแขวนไว้บริ เวณวัดกลางลานวัดจะประดิ ษฐ์รู ปเรื อด้วยกาบกล้วยลํา
กล้วยและมีประทีปโคมไฟวางประดับรู ปเรื อนี้ หากวัดอยู่ใกล้แน่ นํ้ าก็จะนําไปปล่ อยให้ลอยเป็ นการบูชา
รอยพระพุ ทธบาทที่พุทธองค์ทรงประทับรอยเท้าไว้ให้ชาวนาคสักการบูชา และยังเป็ นการเคารพบูชาพระ
แม่คงคาอี กด้วยการปล่อยโคมไฟลอยในแม่ นํ้ านี้ เรี ยกว่าไหลเรือไฟบุญเดื อนสิ บสองมีอีกอย่างที่ทําควบคู่
กันไปกับไหลเรื อไฟของชาวอีสานคื อบุญปราสาทผึ้ ง ทั้ งนี้ อาจตรงวั นเดียวกันคื อ กําหนดภายหลัง
เล็กน้อยก็ได้ บุญปราสาทผึ้ งเป็ นการสร้างปราสาทด้วยขี้ ผึ้ งซึ่ งมีโครงเป็ นกาบกล้วยเพื่อบูชาพระรัตนตรัย
ปราสาทผึ้งนี้ จะนําไปถวายตามวัดโดยมี การแห่แหนด้วยขบวนฟ้ อนรํ าที่อ่ อนช้อยสวยงาม
๑๒. ฮีตเดือนสิ บสอง บุญทอดกฐิ น
มูลเหตุความเป็ นมาของการทําบุญทอดกฐินมี อยู่ว่าพระภิกษุเมืองปาฐา ๓๐ รู ป ได้เข้าเฝ้ าพระ
พุทธองค์ที่ประทับอยู่ ที่ พระเชตวันมหาวิ หาร เมืองสาวัตถี พระพุ ทธองค์ทอดพระเนตรเห็ นจี วรของ
พระภิ กษุทั้ ง๓๐ รู ป เก่าเศร้าหมองขาดวิ่นชุ่ มไปด้วยนํ้ าและโคลนตมจึงทรงอนุญาตให้ รับผ้ากฐินจาก
เจ้าศรัทธา ได้ซึ่ งก่อนหน้านี้ พระภิ กษุต้องแสวงหาจากซากศพเรี ยกผ้าบั งสุกุ ลนํามาย้อมฝาด และเย็บ
ติ ดกันทําเป็ นจี วรความทราบถึงนางวิสาขาธิ ดาเศรษฐี นางจึ งนําผ้าถวายพระภิกษุทั้ ง๓๐ วันนั บแต่วัน
แรม๑คํ่า เดื อน๑๑ถึงวันขึ้น๑๕คํ่า เดื อน๑๒