sp104 - page 26

บทที่ ๒ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง :: ๑๘
ร่วมที่แฝงไว้ ในค่านิยมทั้ง ๒ ชุด แต่ อย่างไรก็ตาม ไม่ควรจะคาดว่ามีความสัมพันธ์ ง่ายๆ แบบหนึ่ งต่อ
หนึ่ง (Sample One-to-One Relationship) บุคคลหนึ่งซึ่งมีค่ านิยมจุ ดหมายปลายทางที่เน้นด้าน
ส่วนบุ คคล (เช่น “ความสงบสุขทางจิตใจ”หรือ “ความภาคภูมิ ใจในตน” ฯลฯ) อาจจะให้ค่านิยมทาง
จริยธรรมสูง (เช่ น “ความกตัญญู”หรือ “การรักษาน้าใจกั น”) ก็เป็นไปได้ หรื อบุคคลหนึ่งที่มีค่ านิยม
จุดปลายทางที่กระเดียดไปทางสังคมมากกว่ า (เช่น “ความกว้างขวางในสังคม”) ก็อาจจะให้ค่านิยมวิถี
ปฏิบัติส่วนที่เน้นความสามารถส่วนบุคคลก็ได้
อนึ่งธรรมชาติของค่านิยม เป็นสิ่งที่มีลักษณะสม่าเสมอและคงที่ กล่ าวคือ เปลี่ยนแปลงได้ ยาก
สิ่งนี้เองจึงเป็นสาเหตุที่ทาให้บุคลิ กภาพของกลุ่มคนในสังคมหนึ่ งแตกต่างจากอี กสังคมหนึ่ ง ทาให้เกิด
ลักษณะประจากลุ่ มหรือลั กษณะประจาชาติ เป็นค่านิ ยมที่บุคคลจั ดว่าสาคัญมาก อีกทั้ งค่านิยมที่มี
ความสาคัญหรื อมีลักษณะประจาชาติ เป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้ ยากกว่าค่ านิยมที่ มีความสาคัญน้ อย สิ่งนี้
จึงทาให้การเปลี่ยนแปลงค่านิยมจึ งไม่ใช่ เรื่องง่ายตามอารมณ์ของบุคคล จากที่ กล่ าวมานี้จึงนาไปสู่
ค่านิ ยมที่มี ลักษณะเปรียบเทียบระดั บความสาคัญ ซึ่งเป็นการปลู กฝังค่านิ ยมให้แก่ นักเรียนจากการ
อบรมและเรียนรู้ แต่ละคนจะได้รั บการเน้นถึงความสาคัญของค่านิยมแตกต่างกัน เช่น บางสังคมให้
ความสาคัญกั บการตรงต่ อเวลา ในขณะที่อี กสังคมหนึ่งเห็นว่าสาคัญ แต่ ยังรองๆ ลงไปกว่ าความ
ซื่อสั ตย์ กตัญญู บุคคลเกิ ด การเปรียบเทียบระดับความสาคั ญของค่านิยมต่างๆ จากประสบการณ์ ที่
เขาได้รับตั้งแต่ วัยเด็ก ทาให้เกิดการเรียนรู้ ที่จะแยกแยะพวกค่านิยมที่ ได้รับการสั่งสอนมาอย่างเต็มที่
แล้ว จัดเป็นระดับสูงต่ารวมเข้าเป็นระบบซึ่งมี การเรียงลาดับความสาคั ญมากที่สุดไปหาน้อยที่สุด
นักวิชาการต่างประเทศท่านอื่นได้ ทาการศึ กษาเกี่ยวกับระบบค่านิยมและสังคม และทาการ
จาแนกค่านิยมออกเป็น ๖ ประเภท (GordowW. Allport and Leo Postman, ๑๙๖๕) คือ
๑) ค่านิยมตามแนวทฤษฎี (Theoretical) หมายถึงค่านิยมที่ให้ความสาคัญกั บการหาความ
จริง (Truth) ที่ สามารถพิสูจน์หรือตรวจสอบได้ตามหลั กเหตุผล และการคิดอย่างเป็ น
ระบบ
๒) ค่านิยมตามแนวเศรษฐกิจ (Economic) หมายถึ งค่านิยมที่ให้ความสาคั ญกับการใช้
งานและผลประโยชน์ที่ได้รั บ ซึ่งมักจะเป็นผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจหรือการสร้างความ
มั่นคง
๓) ค่านิยมตามแนวทางสุนทรี ยศาสตร์ (Aesthetic) หมายถึงค่ านิยมที่ให้ความสาคัญกับ
ศิลปะ ความงาม รูปแบบ และการแสดงออกที่สอดคล้องกับสถานการณ์
๔) ค่านิยมตามแนวสังคม (Social) หมายถึ งค่านิยมที่ให้ความสาคัญต่อความผูกพัน มนุษย์
สัมพันธ์ และการอยู่ร่วมกันของส่วนรวม
๕) ค่านิยมตามแนวการเมือง (Political) หมายถึงค่านิยมที่ให้ความสาคัญต่อการได้มา การ
ธารงรักษา และการใช้อานาจเหนือบุคคลอื่น ยกย่องความมีอิทธิ พลและอานาจ ไม่ว่าจะ
ได้มาโดยชอบธรรมหรือก็ ตาม