sp104 - page 20

บทที่ ๒ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง :: ๑๒
๑.๕ ที่มาของการจัดการความรู้
การจั ดการความรู้นั้นมีที่มาจากแนวความคิ ดทางด้ านธุรกิจการบริหารจั ดการองค์กรเป็ น
สาคัญ ทั้งนี้จากการที่โลกมีการเปลี่ ยนแปลง ต้องมี การเรียนรู้สิ่ งใหม่ๆ อย่างต่อเนื่องตลอดชี วิต ซึ่งสิ่ง
ใหม่ๆ และความเปลี่ยนแปลงที่เข้ามา ไม่ สามารถใช้ความรู้ เดิมที่มี อยู่มาแก้ปัญหาใหม่ๆ ได้
ประมาณทศวรรษที่ ๑๙๙๐ บางองค์ กรที่ได้รั บผลกระทบทางเศรษฐกิจมีความพยายามปรับ
โครงสร้าง องค์กร การปรับรื้อระบบ (Reengineering) และลดกาลั งคน ทาให้ความรู้ขององค์กรสูญ
หายไปกับพนักงานที่ลาออกหรือถูกให้ออก ซึ่งส่งผลกระทบต่อองค์กรในภายหลัง โดยทาให้องค์กรขาด
ความสามารถในการสร้างนวัตกรรมทางด้านการผลิตสินค้าและบริการใหม่ๆ สู่ตลาด
จากผลการสอบถามผู้บริหารระดับสูงในต่างประเทศ ซึ่ง บดินทร์ วิจารณ์ (๒๕๕๐) ได้กล่าวว่ า
องค์ความรู้ในองค์กรอยู่ในตัวคนที่มี ประสบการณ์ ร้อยละ ๕๒ ที่เหลื ออีก ร้อยละ ๔๒ ถู กจัดเก็บในรูป
ของเอกสารและสื่ ออื่นๆ หรื อองค์ความรู้ ที่สามารถหาได้ จากภายนอก ด้วยเหตุผลนี้ เองการลด
ค่าใช้ จ่ายขององค์กร โดยการลดกาลั งคนจึงไม่ได้ เป็นทางออกที่ดีที่สุด องค์ กรจึงหันมาให้ความสนใจ
การจั ดการองค์ความรู้ในองค์กรมากขึ้ น โดยเฉพาะความรู้ ที่เป็ นประสบการณ์ที่ อยู่กั บตั วพนักงาน
ดังนั้น “การกระทาจึงสาคั ญที่สุ ด” โดยวัดจากการนาสิ่งที่รู้ไปสู่การปฏิ บัติให้ ทันต่อการเปลี่ยนแปลง
และ การแข่งขันที่เกิดขึ้นซึ่งเรียกการกระทานี้ว่ า “ปัญญาปฏิบัติ”
ดังนั้ นในการกาหนดช่วงหรือยุ คของวิวัฒนาการของการจัดการความรู้ในองค์กร อาจมีมุมมอง
ต่ างกั นแล้วแต่ ทั ศนะของผู้ เชี่ยวชาญหรื อนักวิ ชาการ แต่ส่ วนใหญ่หลั กการแบ่งยุ คมั กอิงไปกับ
วิ วัฒนาการระบบคอมพิวเตอร์ โดยแบ่งเป็น ๓ ยุค (พรทิ พย์ กาญจนนิยต พัด นิลพันธุ์ และนพรัตน์
ประสาทเขตการณ์, ๒๕๔๖; วิจารณ์ พานิช, ๒๕๔๘)
ในยุคแรกของการจัดการความรู้เกิดขึ้นเมื่อ ประมาณ พ.ศ. ๒๕๒๑ หรือ เมื่อ ๓๕ ปีที่ผ่ าน
มาแล้ว ซึ่งเชื่อว่าความรู้สามารถจัดการได้ แต่จะต้องมีการจัดการที่ เป็ นระบบ มีโครงสร้ างตายตั ว
ในขณะนั้นการจัดการความรู้ใช้ เฉพาะกับกระบวนการทางวิศวกรรมเครื่องจักรกลเท่ านั้นซึ่งยุคนี้เน้ น
เทคโนโลยีสารสนเทศ โดยช่วงแรกเน้นที่การจัดการนาระบบคอมพิวเตอร์และเครือข่ ายมาใช้ในการกับ
ข้อมูล ทั้งนี้มีบริ ษัทซอฟต์แวร์ หลายบริษัทแปลงชื่อซอฟต์แวร์ที่ มีอยู่ ให้มีชื่อไปในแนวทางการจั ดการ
ความรู้ ยุคนี้ จึงเป็นยุคของตาแหน่ง CIO (Chief Information Officer) หลังจากนั้นเริ่มเห็นว่ าการใช้
IT และเทคโนโลยี เป็ นเครื่องมือหลั กในการจัดองค์ความรู้ในองค์กรไม่ประสบผลสาเร็จ การจั ดการ
ความรู้ขององค์ความรู้ขององค์กรยังไม่ได้เกิดขึ้นอย่ างจริงจัง อนึ่งในยุคแรกของการพัฒนาศาสตร์ด้าน
การจั ดการความรู้นั้น ความรู้ส่ วนใหญ่มาจากการจัดระบบและตี ความสารสนเทศตามบริ บทและ
สารสนเทศได้มาจากการประมวลข้อมูล แต่ ไม่มีการความรู้ ที่ได้ไปสู่การกระทาหรื อการตัดสินใจ