ct154 - page 101

บทที่ 4
การปรับตัวทางวัฒนธรรมในการจัดการทรัพยากรท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชอง
ตลอดระยะเวลาการดารงอยู่ของคนท้องถิ่ นบ้านคลองพลูนั้น การดารงชีวิตของผู้คนในอดี ต ได้
สร้ างวัฒนธรรม เพื่อจัดความสัมพันธ์ระหว่ างผู้คน สภาพแวดล้อม และสิ่ งเหนือธรรมชาติ แต่ เมื่อเวลา
เดินผ่ านไป ส่งผลทาให้สภาพแวดล้ อมแตกต่างไปจากเดิม สอดคล้องกับการผลิ ตที่แตกต่างจากเดิม
เช่ นกันณ วันนี้ไม่ มีทรัพยากรป่าตามธรรมชาติ ให้คนท้องถิ่นได้เก็บเกี่ ยวใช้ประโยชน์ ไม่จาเป็ นต้องรอ
คอยความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติเพียงอย่างเดียว ตรงกันข้าม คนท้องถิ่นต้องเรียนรู้ชีวิ ตไม่แตกต่าง
จากคนเมื อง ต้องขวนขวายหาเงินเพื่อใช้จ่ายในชีวิ ตประจาวัน ผู้ คนภายในและภายนอกท้องถิ่นเดิ น
ทางเข้าออกอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งวัน ขณะเดียวกันคนท้องถิ่นและคนภายนอกก็มีการสมรสกันมากมาย
ความสัมพันธ์ระหว่างคนท้ องถิ่นบ้านคลองพลูกับคนภายนอกจึงยากที่จะแบ่งแยกว่า คนท้องถิ่น กับคน
ภายนอกแตกต่างกันอย่างไร โดยเฉพาะคนท้ องถิ่นรุ่นใหม่ที่เข้าสู่ ระบบการศึกษาของรัฐนั้น พวกเขาไม่
แตกต่ างจากคนเมืองจันท์ ตรงกันข้าม พวกเขากลั บมีริ้วรอยความแตกต่ างจากรุ่นพ่อแม่ อย่างน้อยที่
สังเกตเห็ นก็คือ “ภาษาชอง” แต่ก็ไม่ได้ นามาใช้เป็ นภาษาสื่อสารกันในท้ องถิ่นบ่อยนัก ดังนั้นวั ฒนธรรม
เดิมที่เป็ นเครื่องมื อของระบบการจัดความสัมพันธ์ ของผู้คนในท้องถิ่นจึงไม่สามารถกาหนดแบบแผน
พฤติกรรมของผู้คนได้อี กต่อไป ส่งผลให้วัฒนธรรมที่เป็ นรูปธรรม เช่น ประเพณี พิธีกรรม และภาษา
ค่ อยๆ สูญหายและปรับเปลี่ยนไปตามสภาพบริบทสังคมที่ เปลี่ยนแปลงไป
อย่างไรก็ตาม ผู้วิ จัยก็พบว่า คนท้ องถิ่น โดยเฉพาะกลุ่มผู้ใหญ่ในท้องถิ่นเอง ก็ไม่ ได้สยบยอมต่อ
การเปลี่ ยนแปลงบริบททางสั งคมที่เกิดขึ้น โดยพวกเขาได้อาศัยกระแสการฟื้ นฟูวั ฒนธรรมชองที่เริ่ม
เกิ ดขึ้นในปี พ.ศ.2536 ลุ กขึ้นบอกเล่าความแตกต่างระหว่างคนท้องถิ่นกับคนภายนอก โดยนิยามตัวตน
ว่ า พวกเขา คือ “คนชอง” เป็ นกลุ่มคนที่มี วัฒนธรรมเป็ นของตนเอง โดยการนาเสนอในรูปแบบของ
เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมชอง ซึ่งปัจจุบันเอกลั กษณ์ทางวัฒนธรรมชองได้ ถูกปรับเปลี่ ยน และบางอย่างก็
ได้สูญหายไปแล้ว แต่ ก็พบว่า คนท้องถิ่น คนภายนอก และรัฐ ยังคงนาเอาความทรงจาเหล่ านี้มาอธิบาย
ถึงความเป็นชอง ซึ่งบทนี้ ผู้ วิ จัยได้นาเสนอการปรั บตัวทางวัฒนธรรมของกลุ่ มชาติพันธุ์ ชอง ซึ่งเป็น
เครื่องมือทางวัฒนธรรมในการสืบทอดสานึกทางวัฒนธรรมชอง โดยสะท้ อนการอธิบายผ่ านการจัดแสดง
วิ ถีชีวิตและวั ฒนธรรม ภาษาและพิธีกรรมชอง อธิ บายได้ดังนี้