๑๐
พจนานุ
กรม ฉบั
บราชบั
ณฑิ
ตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ให
ความหมายคํ
าว
า วั
ฒนธรรม ว
า หมายถึ
ง
พฤติ
กรรมและสิ่
งที่
คนในหมู
ผลิ
ตสร
างขึ้
นด
วยการเรี
ยนรู
จากกั
นและกั
น และร
วมใช
อยู
ในหมู
พวกของคน
พระยาอนุ
มานราชธน ได
ให
ความหมายของคํ
าว
า “วั
ฒนธรรม” ไว
อย
างหลากหลาย ดั
งนี้
(คณะกรรมการวั
ฒนธรรมแห
งชาติ
. ๒๕๔๖ : ๓)
วั
ฒนธรรม คื
อ สิ่
งที่
มนุ
ษย
เปลี่
ยนแปลง ปรั
บปรุ
ง หรื
อผลิ
ตสร
างขึ้
นเพื่
อความเจริ
ญงอกงามในวิ
ถี
ชี
วิ
ต
แห
งชี
วิ
ตของส
วนรวม
วั
ฒนธรรม คื
อ วิ
ถี
ชี
วิ
ตมนุ
ษย
ในส
วนรวมที่
ถ
ายทอดกั
นได
วั
ฒนธรรม คื
อ สิ่
งอั
นเป
นผลผลิ
ตของส
วนรวมที่
รู
มาจากคนแต
ก
อนสื
บต
อกั
นมาเป
นประเพณี
วั
ฒนธรรม คื
อ ความคิ
ดเห็
น ความรู
ความประพฤติ
และกิ
ริ
ยาอาการ หรื
อการกระทํ
าใด ๆ ของมนุ
ษย
ในส
วนรวม ลงรู
ปเป
นพิ
มพ
เดี
ยวกั
นและสํ
าแดงออกมาให
ปรากฏเป
นภาษา ศิ
ลปะ ความเชื่
อ ประเพณี
พระราชบั
ญญั
ติ
วั
ฒนธรรมแห
งชาติ
พุ
ทธศั
กราช๒๔๘๕ ให
ความหมายของคํ
าว
า วั
ฒนธรรม หมายถึ
ง
ลั
กษณะที่
แสดงถึ
งความเจริ
ญงอกงาม ความเป
นระเบี
ยบเรี
ยบร
อย ความกลมเกลี
ยวก
าวหน
าของชาติ
และ
ศี
ลธรรมอั
นดี
งามของประชาชน (คณะกรรมการวั
ฒนธรรมแห
งชาติ
. ๒๕๔๔ : ๑)
พระธรรมป
ฎก (ป.อ.ปยุ
ตฺ
โต) ให
คํ
าจํ
ากั
ดความ วั
ฒนธรรมว
า คื
อวิ
ถี
ชี
วิ
ตความเป
นอยู
ทั้
งหมดของสั
งคม
ตั้
งต
นแต
ภายในจิ
ตใจของคน มี
ค
านิ
ยม คุ
ณค
าทางจิ
ตใจ คุ
ณธรรม ลั
กษณะนิ
สั
ย แนวความคิ
ด และสติ
ป
ญญา
ออกมา จนถึ
งท
าที
และวิ
ธี
ปฏิ
บั
ติ
ของมนุ
ษย
ต
อร
างกายและจิ
ตใจของคน ลั
กษณะความสั
มพั
นธ
ระหว
างมนุ
ษย
ตลอดจนความรู
ความเข
าใจ ท
าที
การมอง และการปฏิ
บั
ติ
ของมนุ
ษย
ต
อธรรมชาติ
แวดล
อม ถ
าพู
ดให
เข
าใจง
าย
วั
ฒนธรรมเป
นทั้
งการสั่
งสมประสบการณ
ความรู
ความสามารถ ภู
มิ
ธรรม ทั้
งหมดที่
ได
ช
วยมนุ
ษย
ในสั
งคมนั้
นๆ
อยู
รอด และเจริ
ญสื
บต
อกั
นมาได
และเป
นอยู
อย
างที่
เป
นบั
ดนี้
(คณะกรรมการวั
ฒนธรรมแห
งชาติ
. ๒๕๔๔ : ๒)
สํ
านั
กงานคณะกรรมการวั
ฒนธรรมแห
งชาติ
ได
ให
ความหมายว
า วั
ฒนธรรมเป
นวิ
ธี
การดํ
าเนิ
นชี
วิ
ตของ
สั
งคม เป
นแบบแผนการประพฤติ
การแสดงออกซึ่
งความรู
สึ
กนึ
กคิ
ดในสถานการณ
ต
างๆ ที่
สมาชิ
กในสั
งคม
เดี
ยวกั
นสามารถเข
าใจและซาบซึ้
งร
วมกั
น วั
ฒนธรรมเป
นวิ
ธี
ชี
วิ
ตของมนุ
ษย
ที่
เกิ
ดจากระบบความสั
มพั
นธ
ระหว
างมนุ
ษย
กั
บมนุ
ษย
มนุ
ษย
กั
บสั
งคม และมนุ
ษย
กั
บธรรมชาติ
วั
ฒนธรรมมี
ทั้
งสาระและรู
ปแบบที่
เป
นระบบ
ความคิ
ด วิ
ธี
การ โครงสร
างทางสั
งคม สถาบั
น ตลอดจนแบบแผนและทุ
กสิ่
งทุ
กอย
างที่
มนุ
ษย
สร
างขึ้
น
(คณะกรรมการวั
ฒนธรรมแห
งชาติ
. ๒๕๔๗ : ๒-๓)
โดยสรุ
ป วั
ฒนธรรมคื
อ ประสบการณ
ความรู
ความสามารถที่
สั
งคมนั้
นมี
อยู
หรื
อเนื้
อตั
วทั้
งหมดของ
สั
งคม นั่
นเอง
จากความหมายของวั
ฒนธรรมที่
แสดงไว
ข
างต
นนั้
นล
วนแต
มี
ความหมายและมี
คุ
ณค
าทั้
งสิ้
น และยั
งมี
การชี้
ให
เห็
นในแง
มุ
มที่
ต
างกั
นของวั
ฒนธรรม ฉะนั้
นในการดํ
าเนิ
นงานวั
ฒนธรรมจึ
งเป
นการดํ
าเนิ
นงานเพื่
อให
บั
ง
เกิ
ดผลต
อชี
วิ
ตของคนในชาติ
โดยมี
เป
าหมายสู
งสุ
ดอยู
ที่
การเสริ
มสร
างความสั
มพั
นธ
ที่
สมดุ
ลและยั่
งยื
นระหว
าง
มนุ
ษย
กั
บมนุ
ษย
มนุ
ษย
กั
บสั
งคม และมนุ
ษย
กั
บสภาพแวดล
อมและธรรมชาติ
คนไทยทุ
กคนจึ
งควรตระหนั
กใน