st127 - page 16

บทที่ ๒
แนวคิด ทฤษฎี งานวิจั ยที่เกี่ยวของ และบริบทของอําเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร
การวิจัยเรื่อง การอนุรั กษและสืบสานประเพณีแหพระแขงเรื อยาวขึ้นโขนชิ งธง อําเภอหลังสวนจังหวัด
ชุมพร เพื่อสงเสริมการทองเที่ยวอยางยั่งยืนนี้ ผู วิจัยไดศึกษาเอกสารเกี่ยวกับการแหพระแข งเรือยาวในประเทศ
ไทย แนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรม นโยบายดานการทองเที่ยว งานวิ จัยที่ เกี่ยวของ และ
บริบทของอําเภอหลั งสวน จังหวัดชุ มพร โดยมีรายละเอียด ดังนี้
๑. การแหพระแขงเรือยาวในประเทศไทย
ประเทศไทยไดชื่อวาเปนเมื องอูขาวอูน้ํา การดํ าเนินชีวิ ตของคนไทยมีความผู กพันกับแมน้ํามาเปนเวลา
เนิ่นนาน การปลูกสรางบานเรื อนหรือสรางชุมชน ตั้งแตสมัยโบราณกาลของไทยมักจะเลือกทํ าเลที่ติดแม น้ําลํา
คลองเปนสําคัญเพื่อที่จะไดอาศัยน้ําในการเพาะปลูก ดื่มกิน แมน้ําจึงเปรียบเสมือนสายโลหิ ตหลอเลี้ยงชีวิตของ
คนไทยที่ใชทั้ งอุปโภค บริโภค และการเกษตร สิ่ งสําคัญอีกอยางหนึ่ งของแมน้ํา คื อการใชสัญจรไปมาและ
การคาขายพาหนะที่ใชในการติดต อระหวางกัน ก็เกิดจากฝมือมนุ ษยประดิษฐขึ้นมา นั่ นคือ "เรือ" จึงนับว าเรือ
มีบทบาทต อชีวิตความเปนอยู การคมนาคมขนสง ขนบธรรมเนียมประเพณี และความสนุกสนานของคนไทย
เปนอยางมาก ในสมัยก อนเมือถึงฤดูน้ําหลากวางเว นจากการเพาะปลูก ปกดํา ทํานา ราวเดือน กันยายน ถึ ง
เดือนธันวาคม โดยเฉพาะชวงเทศกาลทอดกฐิ น คนหนุมคนสาว หรือกระทั่งคนเฒาคนแก ตามหมูบานจะร วม
แรงรวมใจกัน ตกแตงเรือตั้ งองคกฐินไปทอดตามวัดวาอารามตางๆ ตามที่ตนศรั ทธา ซึ่งวัดสวนใหญจะตั้ งอยูริม
แมน้ําทั่วไป ในขบวนเรือทอดกฐิน จะมีเรือลํ าใหญ ซึ่งตกแตงมีทิวธงสวยงาม เปนเรือที่ ตั้งองคกฐินนอกจากนั้น
จะมีเรือขนาดรองลงมาพายนําและพายติดตาม เรือเหลานี้ไดแก เรือหมู เรื อพายมา เรือยาว แหแหนไปตามคุง
น้ํา มีพิณพาทยลาดตะโพนในเรือองคกฐินบรรเลงอยางสนุกสนาน เสียงดังลั่นไปทั่วท องน้ํา เมื่ อทอดกฐินเสร็จ
เรียบรอยแลว ก็ จะมี การเลนเรือเพลงและ ลงทายด วยการพายเรือแข งกัน ซึ่งระยะแรกมี การแขงขั นกัน
หลากหลายชนิ ดตามลักษณะของเรือ แตจะเห็นเปนที่สนุกสนานที่ สุดในการแขงขั นพายเรือก็คือ “เรือยาว”
เพราะตองใชคนจํานวนมากลงพายแขงขันและตองใชความสามัคคีในการจ้ํ าพายใหพรอมเพรียงเพื่อใหถึงเสน
ชัยเร็วที่สุด (กรีฑา โมระมัต. ๒๕๔๐ : ๗-๘)
ประวัติการแขงขันเรือยาว ไมปรากฏชั ดวามีมาตั้งแต เมื่อใด ซึ่ง ประทีป สายเสน ได เขียนไว ในหนังสื อ
ประเพณีแหพระแขงเรื อ มรดกทางวัฒนธรรมแหงลุมน้ําหลั งสวน ประจําป ๒๕๓๔ (ประทีป สายเสน.๒๕๓๔ :
๒-๔) ความวา การแขงขันเรื อยาว ไมปรากฏอยางแน ชัดวามีการเริ่มแขงขั นมาตั้งแตสมัยใด แตในสมัยกรุ งศรี
อยุธยา มีการแขงขันเรือกั นในเดือน๑๑ และถื อเป นพระราชพิธีประจําเดื อน ๑๑ ซึ่งเปนชวงที่มีน้ํานองเป ยม
สองฝงตลิ่ ง เหมาะแกการแขงขันเรือเป นอยางยิ่ง ในสมัยแผ นดินสมเด็จพระเอกาทศรถ โปรดใหมีการแขงขัน