st121 - page 20

12
ของสถาบันกษัตริย หลังจากนี้ก็ มีแบบสัจนิยมวีรบุรุษไทยในยุคคณะราษฎร ยุครัฐบาล ที่โฆษณาชวน
เชื่อ ใชศิลปกรรมเปนเครื่องมือปลุกใจใหรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริยและความเปนไทย
จะเห็นได วา ศิลปะเปนเครื่ องมือทางการเมืองในอดี ตสองลักษณะคือ การสรางความ
ยิ่งใหญ และพระบารมีของสถาบันชั้ นสูง และความเปนชาติ นิยมซึ่งเกี่ยวของกับผูนําผูปกครองประเทศ
เชนเดียวกับหัวเมือง แวนแควนตาง ๆ ในอดีตที่จะพบศิลปะหรื อวังของชนชั้นนําแตกตางชนชั้นธรรมดา
สามัญ จากประวัติศาสตรในสมัยรัชกาลที่ 5 ในการยกดินแดนคื อรัฐกลันตันตรังกาน ไทรบุรี และปะ
ลิสใหกั บอังกฤษ ในรัฐกลั นตันสุ ดเขตแดนอําเภอตากใบจังหวัดนราธิวาส ดวยเหตุที่วัดชลธาราสิงเหมี
ลักษณะไทย จนไดชื่ อวาวัดพิทักษถิ่นแดนไทย ศิลปกรรมพุทธศาสนาของวัด จึ งมีคุณคาต อความเปน
ชาติ เป นการเมืองเรื่องพื้นที่ในประวัติศาสตร ไทย
5 คุณค าทางเศรษฐกิ จ ศิลปกรรมสะท อนคุ ณค าเศรษฐกิจในแง ที่ วา เปนสิ นค า
แลกเปลี่ยนระหวางเมืองตาง ๆ และเป นตัวกลางสําหรับซื้อขายสินคา ซึ่งจะพบอยูตามเสนทางสัญจร
ตามแมน้ํ าลํ าคลอง หรื อมหาสมุทร การค นพบบริเวณหนึ่ งที่ เชื่อมโยงได อี กบริเวณหนึ่ ง แสดงถึง
ความสัมพั นธทางการคาการเปนเมืองคูคาขาย เชนการคนพบลู กปดซึ่งไมเพียงแตมีประโยชนดานการ
ประดับตกแต งบงบอกถึ งรสนิยมคนในอดีตเทานั้ น แตยั งใชแทนเงิ นตราหรือแลกเปลี่ ยนเปนสินคาชนิด
อื่น เช นแลกเปนทองคํา งาชาง เครื่องเทศหรือแลกเอาทาสมารับใชก็ได (เกษมสมัยกุล. 2550. 14)
มาลินี คัมภี รญาณนนท (2552 : 327) ได สรุปผลจากการวิ จั ยเรื่อง ตามรอยมรดก
วัฒนธรรมจีน ในสมัยรัตนโกสินทร ตอนตนจากจิ ตรกรรมฝาผนังวา ภาพจิ ตรกรรมสะทอนให เห็ นวา
ความเขมแข็ งทางเศรษฐกิ จในสมัยรัตนโกสิ นทรตอนตน เกิ ดจากพอคาและคหบดีชาวจี น และการที่
พอคาเหล านี้ตองเดินทางไปมาหาสูกั น กลายเปนพลังขับเคลื่อนทางศิลปะที่สํ าคัญ
การคนพบโบราณวั ตถุเครื่องถวยตางชาติ ในพื้นที่ชายแดนภาคใต อยางนอยยื นยันใหเห็ น
วา มี การติดต อคาขายกับชาวตางชาติ ประกอบกับมีชุมชนชาวจีนทาเรือโบราณที่ป ตตานี แสดงถึงการ
เปนศูนย กลางเศรษฐกิจของเมืองป ตตานี นอกจากหลั กฐานศิลปกรรมยังมีคําบันทึกพงศาวดารอื่นๆชี้
ชัดว าในภาคใตตอนใต มีเมื องทาที่สํ าคัญที่ พ อคาต าง ๆ ไมวา จีนญี่ ปุน อินเดีย ต างแวะเวี ยนซื้อหา
สิ นคา เรือที่ เขามามากในปตตานีนําสินคาประเภทเครื่องถ วย ผาไหม จึงทํ าใหชวงสมัยหนึ่ง ปตตานี
กลายเปนเมื องที่เศรษฐกิจรุงเรืองที่ สุด (ป ยดาชลวร. 2552 : 172-174)
ขอคิดเห็นและผลการศึกษาขางตนสรุ ปไดวาศิลปะแสดงถึงประวั ติศาสตร เศรษฐกิ จใน 2
ลักษณะคื อการใชหลักฐานศิลปกรรมบอกเลาเรื่องราวของประวัติศาสตรและการใชหลักฐานศิลปกรรม
แสดงถึ งความนิ ยม หรือการมี อยู ของศิ ลปกรรมที่ทํ าให เศรษฐกิจขณะนั้ นรุ งเรื อง ในการศึ กษา
ประวัติศาสตรเศรษฐกิจชายแดนภาคใตกั บการเปนศูนยกลางการคาของเมืองป ตตานี ยังมีหลักฐานอื่ น
เชน ตึกแถวชิโน-ปอรตุกี ส เหรียญโบราณ แม ศาสนศิ ลป เชน ศาลเจาแมลิ้ มกอเหนี่ ยว รูปเทพเจาจี น