9
คุ
ณสมบั
ติ
ทางรู
ปแบบ (Formal properties) เป
นลั
กษณะที่
รั
บรู
ได
จากรู
ปแบบที่
มนุ
ษย
สร
างขึ้
น
นั้
นๆซึ่
งอาจเป
นรู
ปแบบธรรมชาติ
รู
ปแบบเรขาคณิ
ต รู
ปแบบอิ
สระหรื
อผสมผสานดั
ดแปลงขึ้
นมาเพื่
อ
ใช
ประโยชน
อย
างใดอย
างหนึ่
ง
คุ
ณสมบั
ติ
ทางการแสดงออก (Expressive properties) เป
นคุ
ณค
าที่
กระตุ
นให
ผู
พบเห็
นมี
ความรู
สึ
กร
วมคล
อยตามมี
ปฏิ
กิ
ริ
ยาตอบสนอง เห็
นด
วยหรื
อไม
เห็
นด
วย เป
นการแสดงออกในแนวร
วม
เชิ
งบอกเล
าสร
างแรงขั
บเคลื่
อนจากผลงานที่
รั
บรู
เห็
นได
นั้
น
คุ
ณสมบั
ติ
ทางเทคนิ
คกระบวนการ (Technical properties) เป
นคุ
ณค
าที่
เห็
นแล
วตระหนั
กใน
ความเพี
ยรของผู
สร
างความละเอี
ยดพิ
ถี
พิ
ถั
น เป
นคุ
ณค
าที่
อยู
นอกเวลาที่
กํ
าหนด เป
นความรู
สึ
กพึ
งตื้
น
เต
น ชื่
นชมในความแปลกอลั
งการ ความมหั
ศจรรย
คุ
ณสมบั
ติ
ทางวั
ฒนธรรม (Cultural contextual properties) เป
นคุ
ณค
าที่
เห็
นความเป
นของ
ชาติ
สั
งคม ชุ
มชน เตื
อนให
ผู
พบเห็
นตระหนั
กในความสํ
าคั
ญของประเพณี
เอกลั
กษณ
ตลอดจนภู
มิ
ป
ญญาของท
องถิ่
น เป
นคุ
ณค
าที่
ควรต
องได
รั
บการสื
บทอด
จากคุ
ณสมบั
ติ
ข
างต
นพบว
าศิ
ลปกรรมจะต
องประกอบด
วยส
วนที่
รู
ปแบบ เนื้
อหา และบริ
บท
เสมอ โดยมี
ฝ
ายหนึ่
งเป
นผู
สร
าง อี
กฝ
ายหนึ่
งเป
นผู
เสพ ฝ
ายผู
สร
างอาจเป
นทั้
งผู
สร
างและเสพด
วย
ศิ
ลปกรรมมี
คุ
ณค
าต
างๆกั
น ดั
งนี้
1 คุ
ณค
าทางจิ
ตใจ เมื่
ออาหารเป
นป
จจั
ยสํ
าหรั
บการเจริ
ญเติ
บโตของร
างกาย ศิ
ลปกรรมก็
จะเป
นป
จจั
ยสํ
าหรั
บความงอกงามของจิ
ตใจฉั
นนั้
น เป
นอาหารใจที่
แม
มิ
ได
ทํ
าให
ชี
วิ
ตต
องหยุ
ดยั้
ง
องคาพยพแต
ก็
ทํ
าให
องคาพยพหรื
อเซลล
ต
าง ๆของร
างกายได
รั
บแรงกระตุ
นหากไม
ได
กระตุ
นด
วยสิ่
งดี
งาม สั
ญชาติ
ญาณและอวิ
ชชาก็
จะถู
กแทรกแซงด
วยความชั่
วร
าน ดั
งที่
มี
นั
กวิ
ทยาศาสตร
เสนอว
ามอง
ไม
ได
แบ
งการทํ
างานเป
นซี
กซ
าย ซี
กขวา ตามที่
เราเข
าใจกั
นแต
แรก แม
สมองแต
ละซี
กมี
ความถนั
ดของ
ตั
วเอง แต
สมองทํ
างานแบบเชื่
อมกั
นหมด (พรพิ
ไล เลิ
ศวิ
ชาและคณะ, 2548 : 150) คนที่
มี
ชี
วิ
ตอยู
รอดมี
สติ
ป
ญญาเฉลี
ยวฉลาดฟ
งหรื
อจดจํ
าเก
า รู
แต
จะแสวงหาป
จจั
ยสี่
มาตอบสนองร
างกาย หากไม
ได
สั
มผั
ส
ทั้
งศิ
ลปกรรมก็
จะขาดความสามารถคิ
ดออกมาเป
นภาพเป
นแผนที่
คามคิ
ดที่
มองสิ่
งต
างๆอย
างสั
มพั
นธ
กั
นเป
นภาพรวมซึ่
งเป
นทั
กษะที่
จํ
าเป
นในสถานการณ
ป
จจุ
บั
น
วิ
กฤติ
ป
ญหาในป
จจุ
บั
นเกิ
ดจากต
นเหตุ
ต
าง ๆที่
โยงใยเป
นลู
กโซ
และหนึ่
งในต
นเหตุ
นั้
นก็
คื
อ
ความอ
อนไหวของจิ
ตใจ จิ
ตใจที่
ถู
กครอบงํ
าด
วยกิ
เลสตั
ณหา อั
นนํ
ามาซึ่
งการขาดอิ
สรภาพ ความลด
คุ
ณค
าของตนเอง และความขุ
นมั
วทางอารมณ
เมื่
อป
ญหาเกิ
ดขึ้
นจากใจก็
ต
องแก
ป
ญหาด
วยใจ ใช
ศิ
ลปกรรมเป
นเครื่
องขั
ดเกลาอารมณ
และยกระดั
บจิ
ตใจให
ผ
องแผ
วสู
งส
ง
2 คุ
ณค
าด
านศาสนา ทุ
กศาสนาส
งเสริ
มให
มนุ
ษย
เห็
นคุ
ณค
าของจิ
ตใจ เห็
นคุ
ณค
าของ
ศี
ลธรรมจรรยาที่
เป
นเครื่
องยึ
ดเหนี่
ยวจิ
ตใจอั
นทํ
าให
มี
ชี
วิ
ตอย
างมี
ความสุ
ขสงบและราบรื่
นทุ
กศาสนา
จึ
งมี
หลั
กธรรมไว
ปฏิ
บั
ติ
ศิ
ลปกรรมไม
เพี
ยงความสั
มพั
นธ
กั
บศาสนา ในฐานะเครื่
องมื
อในการทํ
าความ