st121 - page 14

6
บทที่ 2
แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข อง
การศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และงานวิ จัยที่เกี่ยวข อง ผูวิจั ยแยกออกเปน 4 เรื่อง เรื่องแรกเปน
แนวคิดทฤษฎีดานศิลปกรรม เรื่องที่ สองเปนการศึกษาแนวคิ ดทฤษฎีที่เกี่ยวกั บปจจัยที่ก อใหเกิ ดการ
ผสมผสานทางศิลปกรรม เรื่ องที่สามเปนการศึ กษาลักษณะทางกายภาพของวั ด และลักษณะ
ผสมผสานศิลปกรรมในวัดที่ปรากฎในเอกสารต างๆ เรื่องที่สี่เป นแนวคิดทฤษฎีทางสังคมและวัฒนธรรม
ทั้งนี้เพื่อนําไปสูการวิ เคราะหขอมูลภาคสนามของวัดไทยในแหลมมลายู ดังมีรายละเอียดตอไปนี้
แนวคิดด านศิลปกรรม
ศิลปกรรมมีความหมายและลั กษณะตางๆ กัน เชน หมายถึงผลแหงพลังความคิ ดสรางสรรค
ของมนุษยที่แสดงออกในรู ปลักษณตาง ๆ ใหปรากฏซึ่งสุนทรียภาพ ความประทั บใจ หรือความสะเทือน
ใจตามอฉริยภาพ พุ ทธิปญญา ประสบการณ รสนิยม และทักษะของแตละคน เพื่อความพอใจ ความ
รื่นรมย ขนบธรรมเนียมจารีตประเพณี หรือความเชื่อในลัทธิศาสนา (ราชบัณฑิตยสถาน 2541 : 27)
ศิลป พีระศรี (2553 : 37) ใหความเห็ นวา ความหมายอย างกวางของศิ ลปะหรือศิลปกรรม
หมายถึงงานอันเปนความพากเพียรของมนุษยซึ่ งตองใชความพยายามและความคิด เชน สรางเครื่ อง
เรือน ตัดเสื้ อ เปนตน อยางไรก็ตามเมื่อกล าวเฉพาะวิจิตรศิลป จะหมายถึงงานอันเปนความพากเพียร
ของมนุษย นอกจากใชความพยายามดวยมือและความคิดแลว ยังตองพวยพุงแหงพุทธิปญญา และจิ ต
ออกมาดวย
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี (2550: 10) ใหความเห็นวาศิ ลปะคือสิ่งที่รับรู
ไดด วยอินทรี ย ทั้ง 6 คื อ อายตนะทัง 6 ไดแก ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ที่ภาษาอังกฤษเรี ยกวา
sensory organs และสุนทรภูเรียกสิ่งที่รับรูวา เล หโลกา5ประการคือ รูป รสกลิ่น เสียง สัมผัส เมื่อรับรู
แลวกอเกิ ดความรูสึกตาง ๆ เชนความรั กความเกลียด ความรูสึ กไพเราะ ความสวยงามความนากลัว
ความขยะแขยงความสงบเงียบศิลปะไม ตองงดงามอย างเดียวศิลปะที่ กอใหเกิดความรูสึกน าเกลียดนา
กลัวอยางยิ่งก็เปนศิลปะไดเชนกัน
นิธิ เอียวศรีวงศ (2547 : 66) ใหความหมายว า ศิลปกรรมหมายถึงสื่อและเป นการสื่อที่ งาย
ที่สุดที่ สะดวกที่สุดที่ จะสื่อก็คือสัญลักษณตามประเพณีอันเปนที่ ยอมรับ ในส วนของศิลปะตะวันออก
เปนกระบวนการสรางสรรค ของสังคมหรื อเปนการตอบสนองตอสังคมมากกวา ไม ใชการสรางสรรคของ
ปจเจกบุคคลเหมือนอยางตะวันตก
เขียนยิ้มศิริ (2549 : 33) ใหความหมายว าเปนการสะทอนออกของจิตใจของคนออกมาเป นรูป
(Form) และในขณะเดียวกันในมุ มกลับศิลปะสะทอนใหเห็ นถึงชีวิตและชีวิตก็สะท อนใหเห็ นศิลปะชีวิต
ของมนุษยจะขาดศิลปะไม ได และศิลปะก็จะเกิดขึ้นไมไดถาขาดชีวิตของมนุษย