sp104 - page 11

บทที่ ๑ บทนำ :: ๓
กระแสโลกำภิวัตน์จึงกลำยเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดกำรเปลี่ ยนแปลงค่ำนิยมของสังคมไทย
ซึ่งมี ลักษณะเน้นวั ตถุ ตำมรูปแบบของทุนนิยมมำกกว่ำกำรพัฒนำจิตใจ (อมรำ พงศำพิชญ์, ๒๕๔๑:
๙๘) ประกอบกับสถำบันหลักของสังคมไม่สำมำรถทำหน้ำที่ได้ อย่ำงเต็มที่ โดยเฉพำะสถำบันครอบครั ว
ซึ่งเป็นสถำบั นขั้นพื้นฐำนที่มีบทบำทสำคั ญต่อกำรปลู กฝั งค่ำนิยมที่พึงประสงค์ให้ กับเด็กและเยำวชน
เพรำะกำรพัฒนำที่มุ่งเน้ นทำงด้ำนเศรษฐกิจมำกเกิ นไปทำให้สถำบันครอบครัวและชุ มชนขำดควำม
เข้มแข็ ง ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงสมำชิ กในครอบครัวถู กละเลย ขำดควำมเข้ำใจในบทบำทและหน้ ำที่ของ
ตนเอง นอกจำกนี้กระบวนกำรจั ดกำรศึกษำที่มุ่งเน้นทักษะและควำมรู้ที่เป็นสำกล ทำให้ กำรเรียนรู้ภูมิ
ปัญญำไทยถูกละเลย และขำดกำรเรี ยนรู้และกำรถ่ำยทอดค่ำนิยมทำงวั ฒนธรรมที่ดี อันเป็ นรำกฐำน
ของกำรพัฒนำ (เสำวภำ ไพทยวั ฒน์, ๒๕๓๘: ๒๔๔) สิ่ งเหล่ำนี ้ล้ วนนำไปสู่ปั ญหำสังคมนำนัปกำร
ได้แก่ ปัญหำควำมขั ดแย้ง ปัญหำกำรบริ โภคนิ ยม ปัญหำควำมยำกจน ปัญหำอำชญำกรรม ปั ญหำ
กำรพนัน ปัญหำยำเสพติ ด และกำรเกิดพฤติกรรมที่ไม่ เหมำะสม เป็ นต้น (สำนักงำนคณะกรรมกำร
พัฒนำกำรเศรษฐกิ จและสังคมแห่ งชำติ , ๒๕๕๕: ออนไลน์ ) ซึ่งจำกกำรสำรวจภำวะสังคม ในปี พ.ศ.
๒๕๕๖ ของไตรมำสแรกพบว่ำ คดีอำญำที่เกิดจำกปัญหำยำเสพติดมีอัตรำกำรเพิ่มสู งสุดในรอบ ๘ ปี
นอกจำกนี้ยังพบว่ำเด็กและเยำวชนสำมำรถเข้ำถึงกำรพนั นออนไลน์ได้ง่ ำยขึ้นขณะที่กำรควบคุมก็
ทำได้ยำกขึ้น และครอบครั วที่มี รำยได้ น้อยมีสัดส่ วนใช้จ่ำยฟุ่ มเฟือยมำกขึ้นและเสี่ ยงต่อกำรเป็น
หนี้เพิ่มขึ้นอี กด้วย (สำนักงำนคณะกรรมกำรพัฒนำกำรเศรษฐกิจและสังคมแห่ งชำติ, ๒๕๕๖: ๘-๑๑)
ปรำกฏกำรณ์ของปัญหำสังคมดังกล่ำวจึงถื อว่ำเป็นผลมำจำกค่ำนิยมที่ไม่พึงประสงค์ ดังนั้นแนวทำงแก้ไข
ปัญหำที่สำคัญคือกำรเสริมสร้ำงค่ำนิยมที่พึงประสงค์ให้กับประชำกรอย่ำงทั่วถึง เพื่ อให้เกิดกำรยอมรั บ
เป็ นวิถี ปฏิบัติ ได้อย่ ำงเหมำะสมและยอมรับควำมหลำกหลำยทำงวัฒนธรรม เพื่อให้ กำรดำรงอยู่
ร่ วมกันในสั งคมอย่ำงสันติสุ ข เพรำะกำรที่บุคคลจะตระหนั กถึ งคุณค่ ำของกำรประพฤติปฏิ บัติใดๆ
ย่อมขึ้ นอยู่กับค่ำนิยมที่บุคคลนั้ นได้ยึ ดถือ (สำนักงำนคณะกรรมกำรวัฒนธรรมแห่งชำติ, ๒๕๕๑: ๑-๒)
ด้ วยเหตุนี้จึงจำเป็ นอย่ำงยิ่ งที่สังคมจะต้ องเร่งสร้ำงค่ ำนิยมที่พึงประสงค์ ให้เป็ นค่ำนิยมที่ นำไปสู่ กำร
เปลี่ยนแปลงที่พึงปรำรถนำมำกที่สุดเพื่อสำมำรถแก้ไขปัญหำสั งคมได้อย่ ำงยั่งยืน
กำรปลูกฝั งและกำรเสริมสร้ ำงค่ำนิยมถือเป็นเรื่องที่ ละเอียดอ่อนและซั บซ้อน เพรำะเป็ น
เรื่องที่สัมพันธ์กับทัศนคติ ควำมรู้สึ กนึกคิ ด ควำมต้องกำร ควำมชอบ ควำมเข้ ำใจ และกำรเห็นคุณค่ำ ซึ่ง
เกิดขึ้นภำยในจิตใจของแต่ละบุคคล และกลำยเป็นค่ ำนิยมอันนำไปสู่กำรเกิดเจตคติและกำรแสดงออก
ในทำงกำรปฏิ บัติ ฉะนั้นกำรปลูกฝั งและเสริมสร้ ำงค่ำนิยมจึ งจำเป็นต้องมุ่งพัฒนำทำงด้ำนจิตใจเป็น
สำคัญ โดยกำรส่ งเสริมสถำบันทำงสังคมขั้ นพื้นฐำนให้ ทำหน้ำที ่ได้อย่ำงเข้มแข็ง ดังเช่น สถำบัน
ครอบครั ว ซึ่งเป็นสถำบันที่เล็กที่สุ ดในสังคมแต่มี ควำมสำคัญมำกในกำรอบรมสั่ งสอนและปลูกฝั ง
ค่ ำนิยมที่ ดีให้ เด็กและเยำวชน โดยกำรสร้ำงควำมเข้ ำใจถึงแก่ นแท้ของวัฒนธรรมและค่ ำนิ ยมที่ดี
เพื่ อให้สำมำรถปรับตั วและมีพฤติกรรมสอดคล้องกั บควำมต้องกำรของสังคม และพ่อแม่หรือผู้ อบรม
เลี้ยงดู จะต้องเป็นแบบอย่ ำงที่ดีด้ วย ส่วนสถำบันกำรศึกษำนั บเป็นแหล่ งกำรศึกษำที่ให้กำรอบรมสั่ งสอน
ให้ควำมรู้ ให้คิ ดเป็ น ทำเป็น จึ งจำเป็นอย่ ำงยิ่งที่หลั กสูตรกำรจั ดกระบวนกำรเรียนกำรสอนต้ องเน้น