ct154 - page 80

บทที่ 3
ชุมชนบ้านคลองพลู
ตาบลคลองพลู อาเภอเขาคิชฌกูฎ จังหวั ดจันทบุรี
ในการศึกษาวิจัยเรื่องการสืบทอดและร่วมสานึกทางวัฒนธรรมการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นของกลุ่ ม
ชาติพั นธุ์ชอง อาเภอเขาคิ ชฌกูฎ จังหวัดจั นทบุรี ในบทนี้ ผู้วิจัยได้นาเสนอลั กษณะของประวัติ ความ
เป็นมาของชุมชน ลักษณะทางกายภาพ และโครงสร้างทางสังคมและวั ฒนธรรมของชุมชนบ้านคลองพลู
ซึ่งเป็ นบริบทชุมชนที่จะนาไปสู่การวิ เคราะห์เชื่ อมโยงต่อประเด็นการสืบทอดและการใช้ทรัพยากรของ
ท้องถิ่นต่อไป โดยผู้วิจัยอธิบายได้ดั งนี้
1. ประวัติ ความเป็นมาของชุมชน
ชุ มชนบ้านคลองพลู เป็นชุ มชนที่มี การตั้งถิ่ นฐานมาเป็น 100 ปี ซึ่งในอดี ตเป็นส่วนหนึ่งของ
อาณาเขตบ้ านตะเคี ยนทอง หลักฐานปรากฏว่าพื้ นที่บริเวณบ้านตะเคียนทอง เป็นชุมชนที่ มีอายุ นานนับ
ร้ อยปี เห็นได้จากการสร้างวัดสุ วรรณคีรี รามในปี พ.ศ.2300 ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า วัดเขาน้อย เพราะอยู่
บนเนินเขาเล็กๆ บริเวณพื้ นที่บ้านตะเคี ยนทองติดต่ อกับบ้านคลองพลูในปัจจุบัน ซึ่งแต่เดิมนั้นผู้คนบ้าน
ตะเคียนทอง(ตะเคียนทอง-คลองพลู-น้าขุ่น) จะต้องมาทาบุญตั กบาตรในวันเทศกาลต่ างๆ ที่วั ดสุวรรณคีรี
ราม(เขาน้อย) เพียงแห่งเดียว ระยะเวลาต่อมา จึงได้มี การสร้างวั ดประจาบ้านของตนเองขึ้น ได้แก่ วัด
ตะเคียนทอง วัดคลองพลู และวัดน้าขุ่น (สี เตชพโล. ม.ป.ป.)
พื้นที่บ้านคลองพลู เป็นบริเวณที่มีต้นพลูเถาใหญ่ ขึ้นอยู่มากมายริมคลอง ชาวบ้ านจึงเรียกพื้ นที่
นี้ว่า “คลองพลู” ต่อมาผู้คนจากบริเวณพื้นที่ตะเคี ยนทอง และน้าขุ่น ก็เข้ ามาตั้งถิ่นฐาน และสายตระกูล
ที่เข้ามาตั้งถิ่ นฐานช่วงแรก ได้แก่ ตระกู ลผันผาย คงคาเขียว ดอกพิกุ ล สีสมบัติ พลอยงาม และสาย
นาค ในลาดับต่อมาจึงมีการสมรสกันภายในกลุ่มสายตระกู ล (endogamy) ซึ่งสายตระกูลผันผาย เป็ น
สกุ ลที่มี ความสัมพันธ์ ทางเครือญาติมากที่ สุด และระยะแรกเริ่ม ผู้คนบ้านคลองพลูก็ ยังใช้วัดตะเคียนทอง
เป็ นศูนย์กลางในการประกอบกิจกรรมทางศาสนา เพราะบรรพบุรุษได้ ใช้ประโยชน์จากวั ดตะเคี ยนทอง
มาตลอดชั่วอายุ คน ขณะนั้นพื้นที่คลองพลูก็เป็นเพียงส่วนหนึ่งของบ้านตะเคียนทอง
ดังนั้นความสัมพั นธ์ทางสังคมระหว่างคนตะเคียนทองกับคนคลองพลูจึงมีความผูกพั นใกล้ชิดกั นในระบบ
ความสัมพันธ์ทางเครือญาติ สั งคมและวัฒนธรรมอย่างแนบแน่น ซึ่งการแบ่งแยกขั้ วระหว่างความเป็น
คนคลองพลู กับคนตะเคียนทองเกิดขึ้น เมื่อการพัฒนาของรัฐเข้ามาสู่ ท้องถิ่น ซึ่ งนาไปสู่การบอกว่าตนเอง