st125 - page 14

10
วิธี กำรวิจัยและพื ้ นที่วิจัย
โครงการวิจั ยดาเนินการในบ้านกื อเม็ง ซึ่งตั ้ งอยู่ในหมู่ 1 และหมู ่ 2 . . . โดยอาศัย
การศึกษาภาคสนามหรื อวิธี วิจัยทางมานุษยวิทยาซึ่งประกอบด้วยการสั มภาษณ์และการสังเกตการณ์แบบมี
ส่วนร่ วมเป็ นวิ ธี การวิจัยหลักและเสริมด้ วยการวิจัยเอกสารในส่วนที่เกี่ ยวข้ องและจาเป็ น
ทั ้ งนี ้ แม้ จะมีลักษณะเป็ นการศึกษาชุมชน (Community Studies) ทว่าโครงการวิจัยให้ ความสาคัญกั บ
การสัมภาษณ์ พูดคุย การสั งเกตการณ์ และการมีส่วนร่วมในกิ จกรรมที่เกี่ ยวเนื่องกั บประเพณีและพิธี กรรม
ความเชื่อท้ องถิ่นต่างๆ เป็ นหลัก ผู้ ให้ข้ อมูลหลักจึงประกอบด้วย 1) “บอมอ” (หมอ) หรื อผู้ เชี่ยวชาญในการ
ประกอบพิ ธี กรรมด้านต่างๆ เช่น ไล่ ผี ห้ ามฝนค้ นหาทรัพย์ สินหรื อสัตว์ เลี ้ ยงที่สูญหาย ทาเสน่ห์ รักษาความ
เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ฯลฯ ซึ่ งมีตั ้ งแต่เด็กวั ยรุ่นผู้ ใหญ่ คนวัยกลางคน ไปจนกระทั่งคนชรา ทั ้ งผู้ ชายและ
ผู้ หญิง 2) ผู้ ใช้ บริการ “บอมอ” เหล่ านี ้ รวมทั ้ งผู้ เข้ าประเพณีและพิธี กรรมต่างๆ เช่ นพิธี ขลิบ เป็ นต้ น และ 3) ผู้
จัดให้ มีประเพณีและพิธีกรรมดังกล่าวนอกจากนี ้ โครงการวิจัยยังให้ ความสาคัญกับผู้ ที่อยู่ในขบวนการศาสนา
อิสลามต่ างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคื อ “คณะใหม่” และ “ดาวะห์” เพื่ อศึกษาว่าแต่ละฝ่ ายคิ ดเห็นอย่างไร และ
แสวงหาทางออกให้ กับความตึ งเครียดที่เกิดขึ ้ นระหว่างธรรมเนียมมลายูกับศาสนาอิสลามอย่างไร
การวิจัยในช่วงแ เน้ นการรวบรวมรายชื่อ “บอมอ” และประเพณี และพิธี กรรมความเชื่อท้ องถิ่นมลายู
ทั ้ งที่ ยังคงปฏิ บัติอยู่ ที่ได้ รับการปรับเปลี่ ยน และที่ถูกยกเลิ กไปภายใต้ กระแสการตื่นตัวในศาสนาอิ สลาม
จากนั ้ นจึงทาการสัมภาษณ์พูดคุยรวมทั ้ งสังเกตการณ์ การประกอบพิธี ของ “บอมอ” แต่ละคน โดยในการ
สังเกตการณ์ การประกอบพิธี ของ “บอมอ” คณะวิ จัยจะถื อโอกาสสัมภาษณ์ผู้ เข้ าร่ วมพิธี ด้ วย หลังจากนั ้ น
คณะวิ จัยจะให้ ความสาคัญกับประเพณีและพิธี กรรมความเชื่อมลายูถิ่ นที่ยังคงเป็ นที่ ถกเถียงกันโดยเฉพาะ
ระหว่าง “บอมอ” กับกลุ่มที่ตีความศาสนาอย่างเคร่ งครัด โดยคณะวิจั ยจะให้ ความสาคัญกับเทคนิคหรื อกลวิธี
ต่างๆที่ “บอมอ” ใช้ ในการทาให้ ประเพณีและพิธี กรรมที่พวกเขาปฏิ บัติอยู่สามารถดาเนินต่อไปได้ ภายใต้ แรง
กดดันของกลุ่มที่ตีความศาสนาอิ สลามเคร่งครัดนอกจากนี ้ ในกรณี ที่เป็ นไปได้คณะวิจั ยจะขอให้ “บอมอ” ได้
สาธิตการประกอบพิธี ที่ยกเลิ กไปแล้ ว รวมทั ้ งเข้ าพิธีที่ “บอมอ” ประกอบ เช่นการรั กษาอาการเจ็บป่ วย เป็ นต้ น
นอกจากนี ้ คณะวิจัยให้ ความสาคัญกับการตอบสนองของชาวมลายูมุสลิมในพื ้ นที่ศึกษาต่อสิ่งที่เชื่ อว่า
เป็ นข้ อห้ ามหรื อข้ อกาหนดของขบวนการเคลื่ อนไหวในส่วนที่เกี่ ยวกับศาสนาอิสลาม เช่น การห้ามประกอบ
อาชีพในเช้ าวันศุกร์ การห้ ามขายที่ดินให้ กับคนไทยพุทธ การห้ ามซื ้ อสินค้าบางประเภทและบางยี่ห้ อ ฯลฯ โดย
คณะวิจั ยจะสัมภาษณ์ ว่าชาวมลายูมุสลิ มโดยทั่วไปคิดเห็นและแสวงหาทางออกจากสถานการณ์กดดันนี ้
อย่างไร รวมทั ้ งสัมภาษณ์ผู้ นาผู้ สอนและผู้ รู้ ทางศาสนาว่าคิดเห็นอย่างไรกับข้ อกาหนดดังกล่าวและชาวมุสลิม
โดยทั่วไปควรปฏิบัติตนอย่างไร