st125 - page 19

15
อย่างไรก็ ดี ในอดีตบ้ านกื อเม็งตั ้ งอยู่อีกบริ เวณ “แชวอละ” อดีตผู้ใหญ่ บ้ านหมู่ 1 วัย 83 ปี เล่ าว่าใน
อดีตผู้ คนแถบนี ้ ตั ้ งถิ่นฐานในบริเวณที่ ปั จจุบันคือบ้านบาโงจื อปากอซึ่งอยู่ในเขตหมู ่ 3ต.ท่าธง ติดกับบ้านตะ
โละสะดา เนื่องจากเป็ นพื ้ นที่สูง น ้ าท่วมไม่ถึ งในฤดูน ้ าหลาก กับอีกบางส่วนตั ้ งถิ่นฐานริ มฝั่ งแม่น ้ าสายบุรี
บริเวณหมู่ 1 ในปั จจุบัน ขณะที่บริเวณที่ตั ้ งบ้านเรื อนในปั จจุบันในอดีตมีสภาพเป็ นทุ่งนา จนเมื่อเริ่ มมีการตัด
ถนนสายรามัน-มายอในช่วงทศวรรษ2500ผู้ คนจึงเริ่มอพยพมาตั ้ งถิ่นฐานบ้ านเรื อนในบริ เวณทุ่งนามากขึ ้ นจน
เกิดเป็ นกลุ่มบ้านขึ ้ นใหม่ในที่สุดและสื บเนื่องมาจนกระทั่งปั จจุบัน (แชวอละ, สัมภาษณ์ 25 มี นาคม 2554)
ชาวกือเม็งส่วนใหญ่เกิดและเติบโตในพื ้ นที่ มีบางรายที่ย้ ายเข้ามาผ่านการแต่งงาน และมีบางรายที่อพยพมา
จากประเทศมาเลเซียดังกรณี มารดาของ “ก๊ ะเนะ” (ซึ่งทางานรั บจ้ างกรี ดยางที่ประเทศมาเลเซียพร้ อมกับสามี
เป็ นเวลากว่า 10 แล้ ว) ซึ่ง ในการหลบหนีทหารญี่ปุ่ นในช่วงสงครามโลกครั ้ งที่ 2 เป็ น
ต้ น
พัฒนาการการตั ้ งถิ่นฐานดังกล่าวสอดคล้ องกับตานานการตั ้ งถิ่นฐานสองตานานที่ เล่าสืบต่อกันมาใน
หมู่ชาวกือเม็ง ตานานแรกเล่าว่ าในปี พ.ศ. 2353 ป “ ” มันห์
ทว่าต่อมา “โต๊ ะนิ” ได้ แข็งข้ อและประกาศให้ รามันห์เป็ นอิสระจากปตานี เจ้าเมืองปตานี จึงส่งกองทัพมาปราบ
ทว่าไม่ประสบความสาเร็จเนื่ องจากรามันห์มีกองกาลังที่เข้ มแข็ ง หลังจากนั ้ นปตานี ก็ส่งกองทัพลงมาโจมตีรา
มันห์อย่างต่อเนื่ องเป็ นเวลาหลายปี และด้ วยเหตุที่ช้ างและม้ ามีความสาคัญในการศึก เจ้ าเมื องรามันห์จึ งได้
มอบหมายให้ “โต๊ ะกื อเม็ ง” และครอบครั วเป็ นผู้ รับผิ ดชอบในการเลี ้ ยงและฝึ กช้ างศึ กและม้ าศึกในพื ้ นที่ ที่
ปั จจุบันคือบ้ านบาโงจือบาเกาะเนื่องจากเป็ นพื ้ นที่ สูงน ้ าท่วมไม่ถึ ง พร้ อมกั นนี ้ เจ้ าเมื องรามันห์ได้ แต่งตั ้ งให้
“โต๊ ะกือเม็ง” เป็ นหัวหน้ าหมู่บ้ านที่ตั ้ งขึ ้ นใหม่ด้ วยต่อมาได้ มีการโยกย้ ายการตั ้ งถิ่ นฐานมายังที่ตั ้ งบ้ านกือเม็งใน
ปั จจุบันพร้ อมกับการเปลี่ ยนชื่อที่ตั ้ งถิ่นฐานแห่งใหม่ว่ากือเม็งตามชื่ อของ “โต๊ ะกือเม็ง” ซึ่งเป็ นผู้นาในการตั ้ งถิ่ น
ฐาน กล่าวกันว่า “โต๊ ะกือเม็ ง” เป็ นผู้ หญิ งสวยผมยาวสลวยและฉลาดหลักแหลม เธอเรี ยนรู้ เวทมนตร์ คาถา
นานาชนิดและมีความเชี่ยวชาญในการใช้ ศาสตราวุธอย่ างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็ นหอกหรื อดาบอย่างไรก็ดี ชาวกือเม็ง
บางคนกล่าวว่ าคาว่า “กื อเม็ง” เพี ้ ยนมาจากคาว่า “กึมบัง” ซึ่งแปลว่าเบ่งบาน แต่ด้ วยความที่คาว่า “กึมบัง”
ออกเสี ยงยากผู้ คนจึงเลือกที่จะเรี ยกชื่อหมู่บ้ านของพวกเขาว่ากือเม็ งแทน
ตานานการตั ้ งถิ่นฐานที่สองเล่าว่าเดิมทีบริ เวณที่ตั ้ งหมู่ บ้ านในปั จจุบันเป็ นท้องทุ ่งและที่นาที่ มีแพะมาก
ต่อมาเมื่ อมีการปรั บเปลี่ยนท้ องทุ่งและที่นาเป็ นที่ ตั ้ งบ้ านเรื อนจึงเรี ยกชื่อหมู่บ้ านว่า “กาเม็ง”เพื่ อราลึกถึ ง
คุณลักษณะที่โดดเด่นของบริ เวณดังกล่าวในอดีต เนื่องจาก “กาเม็ง” ในภาษามลายูถิ่ นแปลว่าแพะ ฉะนั ้ น แม้
จะให้ ชื่อหมู่บ้ านและวางอยู่บนเรื่ องราวต่างกัน แต่ตานานการตั ้ งถิ่ นฐานทั ้ งสองเรื่องมี ความสอดคล้ องกันในแง่