ct154 - page 16

8
วั ฒนธรรม ด้วยวิธีการตีความจากสัญลั กษณ์ ภาษา และพฤติ กรรมทางสังคม (Clifford Geertz. 2000)
ซึ่งรากฐานการศึกษาของ เวเบอร์ (Max Weber) และเกี ยร์ตซ์ (Clifford Geertz) ส่วนหนึ่งถูกนามา
ผสมผสานในการศึ กษาทางชาติพันธุ์ในปัจจุบัน ทั้ งงานของของลีช (Edmund Leach) เฟรดดริ ก บาร์ทซ์
(Fredrik Barth) แอบเนอร์ โคเฮน (Cohen Abner) และคายส์ (Charles Keyes)
งานศึกษาของลีช (Edmund Leach.1964) ให้ ความสาคัญกับการปรั บตัวของกลุ่มชาติพันธุ์ที่
เน้นเรื่องความแตกต่ างทางโครงสร้าง (Structural differentiation) ระหว่างพื้นที่สูงกับพื้นที่หุบเขา ซึ่งมี
ความหมายทางสังคมแฝงอยู่ พื้นที่ราบหุบสามารถทานาเป็ นระบบเกษตรถาวร เป็นที่อยู่ของกลุ่ม “ชาน”
เป็นพื้นที่ที่มี อารยธรรม สูงกว่า เนื่ องจากนับถือพุทธศาสนา ในขณะที่พื้นที่สูงเป็นที่อยู่ของกลุ่ม “คะฉิ่น”
ต้ องทาการเกษตรแบบไร่หมุ นเวียน และไม่ ได้นับถือพุ ทธศาสนา เมื่อ “คะฉิ่ น” ต้องการปรั บสถานะทาง
สั งคมให้สู งขึ้น โดยการกลายมาเป็น “ชาน” ซึ่งก็คือการปรั บรับวัฒนธรรมของชานมาใช้ เช่น พุทธ
ศาสนา และภาษา
ส่วนงานของ เฟรดดริ ก บาร์ทซ์ (Fredrik Barth.1969) ได้ นาเสนอความคิดเรื่องพรมแดนชาติ
พันธุ์ (Ethnic Boundary) เห็ นว่าการจะเข้าใจปรากฏการณ์ทางชาติพันธุ์ได้ ต้องพิจารณาความคิดและ
จิตสานึกของคนในแต่ละกลุ่มว่าลักษณะใดทางวัฒนธรรมมีความหมายกั บความเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ของพวก
เขาอย่างไร เพราะกลุ่มชนต่างๆ อาจจะมี แบบแผนวัฒนธรรมร่ วมกันบางอย่างที่เกิดจากการปรับตั วกับ
สภาพแวดล้ อมที่ใกล้เคียงกั น แต่ต่างฝ่ ายก็มองว่าไม่ใช่พวกเดียวกั น ซึ่งบาร์ ทซ์ มองกลุ่มชาติ พันธุ์ เป็ น
“รูปแบบการจัดระเบียบสังคม” โดยพิ จารณาว่า การที่สมาชิกของกลุ่ มเรียกตั วเองหรือถู กเรียกโดยคนอื่ น
ว่ าเป็นใคร หรื อเป็นสมาชิกของกลุ่มชาติ พันธุ์ใดในกระบวนการการปฏิสั มพันธ์ ซึ่งกันและกั น และเลือก
ลั กษณะทางวัฒนธรรมที่ เป็นสั ญลั กษณ์ของความแตกต่างทางชาติ พันธุ์ระหว่ างกลุ่ มชนต่างๆ ไม่ใช่
ภาพรวมของวั ฒนธรรมทั้งหมด ในแง่นี้ความเป็ นกลุ่มชาติ พันธุ์ก็ เปรียบเหมือนสถานภาพอื่นๆในสั งคม
เช่น เพศสภาพ ชนชั้นหรือวั ยวุฒิ ที่กลายเป็นเครื่องหมายของการปฏิสั มพันธ์ที่ทาให้ผู้ปฏิสัมพันธ์รู้ ว่าควร
ปฏิบัติต่ อกันอย่างไร ซึ่งคายส์ (Charles Keyes.1979) ไม่เห็นด้ วยกับบาร์ทซ์ ที่เสนอว่า ลักษณะร่ วม
ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพั นธุ์ เป็นผลมาจากการจั ดระเบียบกลุ่มชาติ พั นธุ์ แต่เขาเห็ นว่า การที่ จะ
อธิบายการดารงอยู่ของกลุ่ มชาติพันธุ์ นั้นขึ้นอยู่กับหลายเงื่อนไข เช่ น ความแตกต่างทางวั ฒนธรรม และ
ความขั ดแย้งเชิ งโครงสร้าง อาจเป็นเรื่ องการเข้าถึงทรัพยากรในการผลิ ต อานาจ ความรู้ กฏหมาย และ
เพศ เป็นต้น ความเป็นกลุ่มชาติพั นธุ์จึงมีหน้าที่และความหมายในการปฏิสั มพันธ์ทางสังคมแบบใหม่ แต่
เมื่อสถานการณ์ สังคมบางอย่ างเปลี่ยนไป เช่ น กลุ่มชาติ พันธุ์ ถูกกลืนกลายทางวัฒนธรรมจนยากจะหา
สั ญลักษณ์ของความแตกต่ าง หรื อสภาวะความขัดแย้งเชิงโครงสร้ างสลายไป ความเป็นชาติ พันธุ์ เดิม
อาจจะไม่เอื้ ออานวยต่อการปรับตัวของกลุ่มชาติพันธุ์