sp104 - page 44

บทที่ ๔ องค์ ความรู้ด้านค่านิยมไทยในทรรศนะของผู้ทรงคุณวุฒิ :: ๓๖
สิ่งที่จัดว่าเป็นค่านิยมนั้น ในสิ่งเดียวกันนั้น อาจจะได้รับการยึดถื อว่าเป็ นค่านิยมของคนแต่ละ
คนหรือแต่ละกลุ่ม หรืออาจจะไม่ได้รับการยึดถื อว่าเป็นค่านิยมของผู้อื่นหรือกลุ่ มอื่นได้ ไม่ มีหลักเกณฑ์
ใดๆกาหนดตายตัว ดั งนั้น จึ งเห็นได้ว่ าค่านิยมของชาวชนบท และชาวกรุงนั้นมีความแตกต่ างกันไป
และไม่สามารถเปรียบเทียบกันได้ว่าค่านิยมของกลุ่ มใดดีหรือไม่ ดีกว่ากัน
ค่านิยมหลายๆ ประการมีการเปลี่ ยนแปลงไปเรื่อยตามกาลเวลาที่ผ่ านไปและในพัฒนาการ
ของมนุษย์ ในสังคมและของโลกที่เปลี่ ยนแปลงไปตามกระแสโลกาภิวัตน์ เป็ นสัจธรรมเช่นเดียวกับสิ่ง
อื่นๆ (นั่ นคือ ใดๆในโลกล้วน อนิ จจัง และเข้าข่าย เกิ ดขึ้น ตั้งอยู่ ดั บไป) แต่หลายประการก็ ยังดารงคง
อยู่ อย่ างมั่นคง ค่านิยมที่ เปลี่ยนแปลงไปนั้ นบางอย่างก่อให้เกิดความสับสนหรื อความขัดแย้งขึ้ นได้
ตัวอย่างเช่น ในอดีตที่ผ่านมาเป็นระยะเวลายาวนานนั้น คนไทยถูกปลูกฝั งด้วยคาสอนทางศาสนาพุทธ
ว่า “ทาดีได้ดี ทาชั่วได้ชั่ ว “ แต่ปัจจุบัน เริ่ มรู้สึกสั บสนกับคากล่าวที่ได้ยินบ่อยๆว่า “ทาดีได้ดี มีที่ไหน
ทาชั่วได้ดี มีถมไป” เนื่องจากการสั งเกตพฤติกรรมของคนกลุ่มหนึ่งในสังคมว่าทาชั่วอย่างเห็นได้ชั ด เช่น
เผาบ้านเผาเมือง ก็ยังได้รับแต่งตั้งให้เป็นใหญ่เป็นโตในบ้านเมื อง หรือเป็ นที่รู้กันทั่วไปว่าเป็นคนทุจริต
คดโกง ร่ารวยด้วยการคอรัปชั่นทางราชการก็ยังมี คนกราบไหว้ ยกย่ องสรรเสริญ หรื อในอดีตที่ผ่ านมา
ครูมี หน้าที่ “สั่งสอน” เด็กนักเรี ยน แต่ปัจจุบันนี้ ถ้าสอนไม่ถูกใจเด็กหรือทาโทษเด็กเกเรและกระทาผิด
ครูก็จะถูกเด็ก “สั่ งสอน” เข้าบ้างด้ วยการทาร้ายร่างกายครูก็ มีตามที่ เป็นข่าว แต่ครูบางคนก็ควรจะ
ทบทวนบทบาทและพฤติกรรมของตนเองบ้ างเหมือนกันว่าได้สั่งสอนอบรมด้ วยวิธีการแสดงอานาจที่ไม่
เป็นธรรมต่อเด็กบ้างหรื อไม่ หรือลงโทษเด็กด้ วยความรุนแรงเกินกว่ าเหตุบ้างหรือไม่ เช่นเดียวกัน ถ้ า
ครูอบรมสั่งสอนเด็กๆด้วยความเมตตากรุณาอย่ างแท้จริง เด็ กคงไม่คิดโกรธแค้นอย่ างรุนแรงฝั งใจอยู่
และคิดจะแก้แค้น ตามค่ านิยมที่ เด็กถูกปลูกฝังมาอย่ างต่อเนื่องยาวนานในสังคมว่า “แค้นนี้ ต้องชาระ”
๒) ความหมายของ “ค่านิยมไทย”
คาว่า “ค่ านิยมไทย” เมื่อดูตามรูปศั พท์แล้ วอาจสื่อความหมายให้เข้าใจว่า “ในสั งคมไทยมี
อะไรบ้ างเป็ นสิ่งที่มี คุณค่าที่ คนไทยยึดถื อว่าเป็นค่านิยมประจาชาติหรื อเป็นเอกลักษณ์ ที่แสดงความ
เป็นไทย” ก็ได้ หรื อ “ในความเป็นไทยๆของคนไทยนั้นมีอะไรบ้างเป็นสิ่งที่มี คุณค่า” ดังนั้น ก็ได้ จึงขอ
ตอบตามความเข้าใจว่าในความหมายแรกก่อนว่ า “ในสังคมไทยมี อะไรบ้างเป็ นสิ่งที่มีคุณค่ าที่คนไทย
ยึดถือว่าเป็นค่านิยมประจาชาติหรือเป็นเอกลักษณ์ที่แสดงความเป็นไทย”
กล่าวอย่ างกว้างๆ ตามความคิ ดเห็นส่วนตัวจากการสังเกตพฤติกรรมทั่วๆไปของคนไทยที่มิ ได้
อ้างอิ งหลักวิชาใดๆ ว่า ค่านิยมพื้นฐานที่คนไทยส่วนใหญ่ยึดถื อมีอยู่ สามประการ คือ “สนุก สะดวก
สบาย” ซึ่งขออธิบายขยายความดังนี้
ค่านิ ยมพื้นฐาน ประการแรก คือ“สนุ ก” คนไทยมีค่านิยมของการรั กสนุ ก ชื่นชอบการเล่น
สนุกสนาน ไม่จริ งจังอะไรนักกับเรื่องราวหรื อสถานการณ์ต่ างๆ โดยรับค่ านิยมบางประการมาจาก
ต่างประเทศ สั งเกตได้ การจัดงานสนุกสนานตามเทศกาลต่างๆ เริ่มตั้งแต่ ส่ งท้ายปีเก่าต้ อนรับปีใหม่
ตรุษจี น วาเลนไทน์ (ที่คนไทยพากันลุ่ มหลงว่าเป็ นวันแห่งความรั ก มีการจัดงานแต่ งงานกันอย่าง