sp104 - page 42

บทที่ ๔ องค์ ความรู้ด้านค่านิยมไทยในทรรศนะของผู้ทรงคุณวุฒิ :: ๓๔
จากการสั่ งสมประสพการร่วมกัน มีการแลกเปลี่ ยนค่านิยมระหว่ างกันจนกระทั่ งเกิดการยอมรับเป็ น
ค่านิยมของครอบครัว ค่านิยมของสังคมจะเป็นลักษณะเช่นเดียวกันกับค่านิยมของครอบครัว กล่ าวคือ
มีการสั่ งสมประสพการร่วมระหว่างสมาชิกในสังคม มีการแลกเปลี่ ยนค่านิยมจนกระทั่งเกิ ดเป็นค่ านิยม
ร่วมของสังคมในที่สุด”
“ค่านิ ยมไทย” คือ จารี ตประเพณีที่มี คุ ณค่า ที่คนไทยปรารถนายึดถื อ และปฏิบัติ ในสิ่งที่
ถูกต้องเหมาะสมสื บทอดต่อกันมา จากรุ่ นสู่รุ่นจนถึงปัจจุบัน”
“สิ่งที่ สังคมไทยยอมรับ ชื่ นชอบ ยินดี และยึ ดถือเป็นแนวทางปฏิบัติ ในสิ่งที่เป็ นเอกลักษณ์
วั ฒนธรรม ผลผลิตของสังคมจนเกิดเป็ นความภูมิ ใจในเอกลักษณ์ของชาติเกิดการสืบทอดจนเป็นส่วน
หนึ่งของวิถีชี วิตของคนในสังคม”
“คาว่ า ค่านิยมไทย นั้น ขออธิบายแยกกันเป็น ๒ ส่วน คือ ส่วนที่เป็นคาว่า ค่านิยม โดยทั่วไป
และ ส่วนที่เป็น ค่ านิยมไทย ตามที่กาหนดมา
๑) ความหมายของ “ค่านิยม” โดยทั่วไป
คาว่า “ค่านิยม” นั้ น ภาษาอังกฤษใช้ว่า “Value” ซึ่งถ้าพิ จารณาตามรูปศัพท์ก็ มีความหมาย
ตรงตัวว่า คื อ สิ่งที่คนเรายึดถื อว่ามีคุณค่ าและมีความสาคัญต่อการดาเนิ นชีวิ ตของตนเองทั้งในชีวิ ต
ส่วนตัวและในชีวิ ตสังคมที่ ตนเองเป็นสมาชิก สิ่ งต่างๆที่ว่ านี้อาจหมายถึงสิ่งที่เป็ นรูปธรรม สามารถจับ
ต้องได้ เช่น บ้าน ที่ดิน แก้ วแหวน เงินทอง รถยนต์ ฯลฯ รวมทั้งวัสดุทั้งหลายที่เป็นเครื่ องอานวยความ
สะดวกสบายในการดารงชี วิตของแต่ละคนที่มี ความแตกต่างกั นทั้งด้ านปริมาณและคุณภาพ หรื อ
อาจจะเป็นสิ่งที่เป็นนามธรรม ไม่ สามารถจับต้องได้ เช่น ตาแหน่งหน้ าที่ อาชีพความมั่ งคั่งร่ารวย การ
มีอานาจ ความตรงต่อเวลา ความซื่ อสัตย์ สุจริ ต ความยุติธรรม ความเมตตากรุณา ชื่อเสียงเกี ยรติยศ
ความรับผิดชอบ ความเชื่อมั่นในตนเอง การนับถือตนเอง การเห็นคุณค่าในตนเองความเชื่อและความ
ศรัทธาในการปฏิบัติตนตามหลักศาสนาที่ตนเองนับถือ ฯลฯ
ส่วนมากเวลาที่ เรากล่ าวถึงค่านิ ยม เรามักจะนึกถึ งค่านิยมที่เป็ นทางบวก ซึ่งก็คื อเมื่อยึ ดถื อ
ปฏิบัติแล้วเป็นคุณแก่ตนเอง ยกตัวอย่างเช่น นาย ก. เป็นคนขับรถรับจ้าง มีรายได้ไม่ มากนัก แต่ ยึดถือ
ความซื่อสั ตย์สุจริ ต วันหนึ่งพบว่าผู้ โดยสารลืมของมีค่ าไว้ในรถจึ งพยายามหาเจ้าของจนพบและมอบ
คืนให้ และไม่ขอรับเงินรางวัลใดๆทั้งสิ้น
ค่านิยมที่ เป็นทางลบ ซึ่งเมื่อยึดถื อปฏิบัติ แล้วเป็นโทษมากกว่า แต่ ตนเองไม่ตระหนักในโทษ
เหล่ านั้น ยกตัวอย่างเช่นนาย ข.ผู้ ซึ่งยึดถือความมั่ งคั่งร่ารวยเป็ นหลักเป็ นพ่อค้าข้ าวที่มีรายได้สู งมาก
จากการค้าขายอยู่แล้วยังแอบนาข้ าวคุณภาพไม่ดี มาปนลงไปอีกเพื่อให้ขายได้กาไรมากขึ้น
ค่านิยม เป็นสิ่งที่เกิดจากการเรียนรู้ซึงพัฒนามาตั้ งแต่วั ยเด็กจากการอบรมเลี้ ยงดูของสถาบั น
ครอบครั วเป็นแห่ งแรกซึ่ งเป็นการถ่ ายทอดด้ วยการสั่งสอนโดยตรงหรื อจากการเลียนแบบจาก