nt142 - page 129

115
เมื่ อพระบาทสมเด็จพระชัยราชาธิ ราชเสด็จสวรรคต พระยอดฟ้ าเสด็จขึ้ นครองราชย์ทรงพระนาม
ว่า พระบาทสมเด็จพระยอดฟ้ า โดยมีพระราชมารดาคื อพระนางศรี สุ ดาจันทร์ เป็ นผู ้ สําเร็ จราชการแทน
ในช่วงนี้ กรุ งศรี อยุ ธยามีการแย่งชิ งราชสมบัติ ทั้ งนี้ เพราะพระนางศรี สุ ดาจันทร์ ได้สมคบกับขุนวรวงศาธิ
ราชปลงพระชนม์พระยอดฟ้ า และสถาปนาตนเองเป็ นพระมหากษัตริ ย์ครองกรุ งศรีอยุธยา
ในการกระทําครั้ งนี้ มีขุนนางที่ ไม่พอใจ คือขุนพิเรนทรเทพ และขุนอินทรเทพได้ร่วมกันขจัดขุนว
รวงศาธิราช พร้ อมทั้ งแต่งตั้ งพระเฑียรราชา ซึ่ งเป็ นโอรสองค์หนึ่ งของสมเด็ จพระเชษฐาขึ้ นครองราชย์
สมบัติ ทรงพระนามว่าสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ หลังจากนั้นทรงแต่งตั้งขุนพิเรนทรเทพผู้ มีเชื้อสายราชวงศ์
พระร่ วง ซึ่ งช่วยเหลือให้พระองค์ ได้ขึ้ นครองราชย์ให้ครองหั วเมืองเหนือโดยขึ้ นตรงต่ อกรุ งศรี อยุธยา
พร้องทั้ งพระราชทานพระวิสุ ทธิกษัตริ ย์พระราชธิ ดาให้เป็ นพระมเหสี เพื่อเพิ่มความผูกพันระหว่ างกรุงศรี
อยุธยากับพิษณุ โลก ในฐานะของเมืองพิษณุ โลกในตอนนั้ นมีฐานะเป็ นเมืองประเทศราชซึ่ งมิใช่เมื องมหา
อุปราชราชธานีฝ่ ายเหนือ แต่ก็มีความแน่ นแฟ้ นกับกรุ งศรีอยุธยาอย่างแน่นแฟ้ นในระยะต้น
ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ นี้ พม่ าได้ยกทัพมารุ กรานไทยหลายครั้ ง ทําให้เมื องพิษณุ โลก
มีความสําคัญทางด้านยุทธศาสตร์ เนื่ องจากเป็ นเมืองที่มีความอุดมสมบูรณ์ เมื่ อพม่าจะมาตีกรุ งศรี อยุธยา
จะต้องยึ ดเมืองพิษณุ โลกให้ ได้ก่ อน เพื่อใช้ เป็ นแหล่งเสบียง ดังนั้ น สมเด็ จพระมหาจักรพรรดิจึงทรงให้
บูรณะสร้างกําแพงเมื องให้แข็งแรง ดังจะปรากฏว่ามีการสร้างกําแพงเมืองพิษณุ โลก ดังความว่า
“...ป้ อมปราการที่สร้างไว้แต่ก่ อนยังไม่มั่นคง สมเด็จ
พระมหาจักรพรรดิ จึงโปรดฯ เกล้าให้แก้ไขซ่ อมแซม
แปลงป้ อมปราการพระนครศรี อยุธยา ทั้งป้ อมปราการ
เมืองพิษณุ โลกและหัวเมืองฝ่ ายเหนื อทั้งปวงให้มั่นคง
ขึ้นกว่าแต่ก่อน......(สมเด็จกรมพระยาดํารงราชานุภาพ
2514 : 18)”
ในปี พ.ศ. 2106พระเจ้าบุเรงนองได้ยกกองทัพมาล้อมเมื องพิษณุ โลกไว้ แต่พระมหาธรรมราชา
สามารถต่อสู ้ป้ องกั นศึกจนสุดความสามารถ ในที่ สุ ดต้องยอมอ่ อนน้อมต่ อพม่า เพราะขาดแคลนเสบียง
อาหารและเกิ ดไข้ทรพิษระบาด ซึ่ งพระเจ้าบุเรงนองได้โปรดฯ เกล้า ให้ทรงปกครองหัวเมื องฝ่ ายเหนื อ
ต่ อไปตามเดิมและเสด็จยกกองทัพของหัวเมื องเหนื อมาล้อมกรุ งศรี อยุธยา ทางฝ่ ายอยุธยานั้ นสมเด็จพระ
มหาจักรพรรดิ์ ทรงยกกองทัพออกมาต่อสู ้ จนถึ งกระทํายุทธหัตถีพระเจ้าแปร แต่ทรงช้างสู้ข้าศึกไม่ได้ ทํา
ให้พระเจ้าแปรไสช้างไล่ตามซึ่ งพระองค์กําลังตกอยู่ในอันตราย สมเด็จพระศรี สุ ริ โยทัยไสช้างเข้าขวางกัน
พระสวามี จึงถูกพระเจ้าแปรฟันด้วยของ้าวสิ้นพระชนม์ พระมหิ นทร์และพระราเมศวร ทรงไสช้ างเข้า