nt142 - page 125

111
(ตาก) และพระบาง (นครสวรรค์) ทรงพระราชทานให้ พระญาณดิส ซึ่ งเป็ นพระราชบุตรบุญธรรมของ
พระบาทสมเด็จ พระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพระงั่ว) (อันเกิ ดแต่เจ้าหญิ งสุโขทัยมาปกครองอยู่ที่เมื อง
ชากังราว โดยขึ้ นตรงต่อกรุ งศรีอยุธยา (พวงทองสุ ดประเสริ ฐ,2526: 29)
พิ ษณุโลกในสมัยกรุ งสุ โขทัยในช่ วงแรกเป็ นอิ สระอยู่ก่ อน ต่อมาในรั ชสมัยพ่ อขุ นรามคําแหง
มหาราชได้ทรงยกกองทัพมาตีเมื องสองแคว (พิ ษณุ โลก) เข้าไปส่ วนหนึ่ งของอาณาจักรสุ โขทัยทําให้เมื อง
สองแคว (พิษณุ โลก) มีฐานะเป็ นเมืองชั้ นนอกของกรุงสุ โขทัย มาจนถึ งรัชสมัยของพระมหาธรรมราชาที่
1 (พระยาลิไท) ได้เสด็ จมาเสวยราชสมบัติกรุ งสุโขทัยที่เมื องสองแคว (พิษณุ โลก) ต่อเนื่องจากจนสมัยพระ
มหาธรรมราชาที่ 2พระมหาธรรมราชาที่ 3 (พระยาไสลือไท) และพระมหาธรรมราชาที่ 4 (พระยาบาลเมือง)
จึงทําให้เมืองสองแคว (พิ ษณุโลก) มีฐานะเป็ นราชธานีของกรุ งสุโขทัย
พิษณุโลกในสมัยกรุงศรี อยุธยา เมื่ อพระมหาธรรมราชาที่ 2พระมหากษัตริ ย์ผู ้ ครองกรุ งสุโขทัย
ได้เสด็ จสวรรคตในปี 1931พระยาไสลือไทได้เสด็ จขึ้ นครองราชย์สมบัติ ทรงพระนามว่า พระมหาธรรม
ราชาที่ 3 (พระยาไสลือไท) เสด็จประทับณ เมื องพิ ษณุโลกจนถึ งปี พ.ศ. 1962 จึงได้เสด็จสวรรคต ในรั ช
สมัยพระบาทสมเด็จพระราเมศวรแห่งราชวงศ์ อู่ทอง เป็ นพระมหากษัตริ ย์ผู ้ ครองกรุ งศรี อยุธยา ได้เสด็ จยก
กองทัพจากกรุ งศรี อยุธยาไปตีเมื องเชี ยงใหม่ เมื่อเสด็จกลับมานมัสการและสมโภชพระพุทธชินราช และ
พระพุทธ-ชินสี ห์ ที่เมื องพิษณุ โลก
ในรั ชสมัยพระบาทสมเด็ จพระนครอิ นทราชาธิ ราช (อิ นทราธิ ราช) ราชวงศ์สุ พรรณบุ รี
พระมหากษัตริ ย์ผู ้ครองกรุ งศรี อยุธยานั้ น ทางกรุ งสุโขทัยได้เกิดจลาจลทั้ งนี้ เพราะพระมหาธรรมราชาที่ 3
(พระยาไสลื อไท) เสด็ จสวรรคตในปี 1962 แล้วเกิ ดการแย่งชิ งราชสมบัติ ระหว่างเจ้านายเชื้ อพระวงศ์พระ
ร่วง ระหว่างพระยาบาลเมืองกับพระยาราม เหตุการณ์ครั้ งนี้ ยุติ เมื่อพระนครอิ นทราราช (อินทราราชาธิ ราช)
ได้เสด็ จยกทัพจากกรุงศรี อยุธยาขึ้ นมาระงับศึ ก โดยทรงให้พระยาบาลเมืองผู ้ พี่ เป็ นพระมหาธรรมราชาที่ 4
(พระยาบาลเมือง) ครองเมื องสองแคว (พิษณุ โลก) และให้พระรามผู ้ น้องครองเมื องสุโขทัย โดยให้ทั้ งสอง
พระองค์มีฐานะเป็ นเจ้าเมืองประเทศราช ขึ้ นตรงต่อกรุงศรี อยุธยาตามเดิ ม (พวงทองสุดประเสริ ฐ,2526:
30)
ต่อมาสมเด็ จพระนครอินทราธิราช (อินทราชาธิ ราช) ทรงมีพระราโชบายที่จะรวมอาณาจักรสุ โขทัย
เข้าเป็ นส่ วนหนึ่ งของอาณาจั กรศรี อยุ ธยา โดยอาศัยความสั มพันธ์ ทางเครื อญาติ ทั้ งนี้ ได้ ทรงขอ
พระราชทานพระราชธิดาจากสมเด็ จพระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลื อไท) แห่งราชวงศ์พระร่ วง มาอภิ เษก
สมรสกับสมเด็ จพระเจ้าสามพระยาพระราชโอรสของพระองค์ จนกระทั่งได้กําเนิ ดราชโอรสองค์หนึ่ งคือ
พระราเมศวร เมื่ อพระมหาธรรมราชาที่ 4 (พระยาบาลเมือง) เสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. 1981สมเด็จพระนคร
อิ นทราธิ ราช (อินทราชาธิ ราช) จึงทรงโปรดเกล้าฯให้ สมเด็จพระราเมศวรพระราชโอรสซึ่ งมีเชื้ อสาย