nt142 - page 123

109
เมืองศรี สัชนาลัย เข้ายึดครองกรุงสุ โขทัยจากเจ้านายเชื้ อพระวงศ์ราชวงศ์พระร่ วง ได้แล้วเสด็จขึ้ นครองราชย์
สมบัติ ณ กรุ งสุ โขทั ย จากนั้ นพระองค์ได้เสด็จยกกองทัพไปตีเมื องต่าง ๆที่ เคยอยู่ใต้การปกครองของ
อาณาจักรสุ โขทัยก่อน เมื่อรวมอาณาจักรสุ โขทัยให้เป็ นอันหนึ่ งอันเดี ยวกันอีกครั้ งหนึ่ ง แล้วเสด็จไปเสวย
ราชสมบัติ อยู่ที่ เมืองสองแคว (พิษณุโลก) แทนกรุ งสุโขทัย ดังปรากฏหลักฐานในศิลาจารึ กหลักที่ 8 จารึ ก
เขาสุ มนกูฏว่ า
“...พระยาศรี สุ ริ ยพงศ์มหาธรรมราชาธิราช เอาพลไปทราบ
ยังนํ้ า...บุรีสิ ้นได้ทั้ งตะวันออกเขต...ยังพระสักรอดสิ้น จึงไป
อยู่เมืองสองแคว ปุมหาธาติ ปลูกพระศรี มหาโพธิ .....”
(กรมศิลปากร,2521: 116)
การที่พระมหาธรรมราชาที่ 1 (พระยาลิไท) เสด็จมาเสวยราชสมบัติ ณ เมืองสองแคว (พิ ษณุโลก)
นั้ น คงจะมีสาเหตุสํ าคัญมาจากการที่พระองค์ได้ทรงขยายอาณาเขตของอาณาจักรสุ โขทัยมายังเมื องลุ่มแม่
นํ้ าป่ าสักนั้ น ทําให้เกิดการกระทบกระทั่งบาดหมางกับอาณาจักรศรี อยุ ธยา ดังปรากฏหลักฐานในหนังสือ
ชินกาลมาลี ปกรณ์ว่า
“.....สมเด็จพระรามาธิบดี ที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) แห่ งกรุงศรี อยุธยา
ได้ยึดเมืองสองแควไว้ได้ แล้วโปรดให้ขุ นหลวงพระงั่ว
ซึ่ งขณะนั้ นเป็ นเจ้าเมืองสุ พรรณบุรี มาครองอยู ่
เมืองสองแคว...” (รัตนาปั ญญาเถร,2517: 102-103)
พระธรรมราชาที่ 1 (พระยาลิไท) ทรงเกรงว่ าหากให้ ขุ นหลวงพระงั่วมาครองเมื องสองแคว
(พิษณุ โลก) อยู่เช่นนี้ อาณาจักรสุ โขทัยก็จะไม่มีความปลอดภัยพระองค์ได้ทรงขอเป็ นไมตรี กับสมเด็ จพระ
รามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) แห่งพระราชอาณาจักรศรี อยุธยาขอพระราชทานเมืองสองแควคื นดังปรากฏ
หลักฐานในหนังสือชิ นกาลมาลีปกรณ์ ว่า
“....พระราชธรรมราชาที่ 1ต้องถวายบรรณาการ
เป็ นอันมาก ต่อสมเด็จพระรามาธิ บดีที่ 1 เพื่อขอเมื อง
สองแควคืน และเมื่อได้คืนแล้วพระองค์ไปประทับที่ เมือง