nt142 - page 121

107
กัมพู ชา) ซึ่ งพระเจ้าชัยวรมันที่ 7แห่งอาณาจักรศรี ยโสธรปุระได้พระราชทานธิ ดานาม “พระนางสิ ขรเทวี”
และพระราชทาน “พระแสงขรรค์ไชยศรี ” แด่พ่อขุนผาเมื อง เจ้าเมื องราชซึ่ งเมืองราดนี้ นักประวัติ ศาสตร์
ส่ วนใหญ่เชื่อกันว่า คือเมืองหล่มสัก อําเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์
พ่อขุ นผาเมืองมี พระราชโอรสชื่ อพระยาคําแหงพระรามสันนิ ษฐานว่าได้ครองเมื องสองแคว
(พิษณุ โลก) พระยาคําแหงพระรามมีพระราชโอรสพระองค์ หนึ่ งชื่อพระมหาเถรศรี ศรัทธาราชจุ ฬามณี ซึ่ ง
ประสูติ ในเมืองสองแคว (พิษณุ โลก) ตามหลักจารึ กหลักที่ 2จารึ กวัดศรี ชุม กล่าวว่า
“...ศรีศรัทธาราชจุฬามณี ศรี รัตนลังกาที ปมหาสามีเป็ นเจ้า.....
มาสถิ ตย์ คือ เจ้าเมืองจา...เมืองลําพงเถิง....สมเด็จสุ ...ที่นั้น
ก่อพระทันตธาตุสุ คนเจดี ย์มีสาม....นั้น....ในนครสระหลวง
สองแคว ปู่ ชื่อพระยาศรี นาวนําถม....เป็ นพ่อ....สร้างในนคร
สองอัน อันหนึ่ งคือนครสุ โขทัย อันหนึ่ งชื่ อนครศรี สัชนาลัย...”
(กรมศิลปากร,2515: 27)
สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7แห่ งอาณาจักรศรียโสธรปุระซึ่ งตามประวัติศาสตร์ ศิลปะของประเทศไทย
ได้จัดไว้ในสมัยลพบุรี โดยได้พบว่าเมืองสองแคว (พิษณุ โลก) กับอาณาจักรศรี ยโสธรปุระ มีความสั มพันธ์
อันดี ต่อกันทั้งในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สั งคม ศาสนาและศิลปวัฒนธรรม โดยมี ประจักษ์
พยานบุคคลคื อ พ่ อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราดและพระนางสิ งขรเทวี พระมเหสี พ่อขุนผาเมื องและมี
โบราณวัตถุคือพระพุทธรู ปศิ ลา ศิลปะสมัยลพบุรี ที่นครไทย 2องค์
เมื่อพ่ อขุ นศรี ราวนําถมได้เสด็จจากเมื องศรี สัชนาลัยไปครองสมบัติ ที่ กรุ งสุ โขทัยจนกระทั่ง
สวรรคต ขอมสมาดโขลญลําพงได้นํากําลังขอมยึดกรุ งสุโขทัยไว้ได้ ต่อมาพ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองราดกับ
พ่อขุนบางกลางหาวเจ้าเมื องบางยาง ได้ร่วมมื อกันยกกองทัพมายึดกรุ งสุโขทัยคื อจากขอมสมาดโขลญลํา
พงได้ พ่อขุ นผาเมืองได้ พิจารณาเห็ นว่าพระองค์ไม่เหมาะสมที่ จะเป็ นพระมหากษัตริ ย์ครองกรุงสุ โขทัย
ถึ งแม้พระองค์จะเป็ นพระราชโอรสของพ่อขุ นศรีนาวนํ าถมก็ตาม เนื่ องจากพระองค์มีศักดิ์ เป็ นพระราช
บุตรเขยของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7แห่ งอาณาจักรศรี ยโสธรปุ ระ (อาณาจักรกัมพู ชา) จึงทําให้ประชาชนเมือง
สุ โขทัยอาจไม่ ยอมนับถือ จังได้มอบอาณาจักรสุ โขทัยพ่อขุ นบางกลางหาว (ศรี อิ นทราทิตย์) ซึ่ งเป็ นพระ
สหายครองเมืองบางยาง (นักประวัติศาสตร์ส่ วนใหญ่ เชื่อว่า คืออําเภอนครไทยจังหวัดพิษณุ โลก) ได้ครอง
กรุ งสุโขทัยแทน
ส่ วนพ่อขุนบางกลางหาว เจ้าเมืองบางยางนั้ นสั นนิ ษฐานว่าทรงเป็ นราชบุ ตรเขยของพ่อขุนศรี นาว
นําถม เป็ นผู้ที่ มีความสามารถและมีความเข้มแข็ งทั้ งทางการเมือง การปกครอง เศรษฐกิ จ สังคมและ
การทหารเพระมีกําลังทหารมากซึ่ งเป็ นที่ เคารพรักใคร่ ของชาวเมืองสุโขทัยมากกว่าพระองค์ พ่อขุนผาเมือง
จึงได้สถาปนาพ่อขุนบางกลางหาวให้เป็ นพระมหากษัตริ ย์ครองกรุ งสุโขทัย และถวายพระแสงขรรค์ไชยศรี