nt138 - page 10

บทที่ 1
บทนํา
ความเป็ นมาของการวิจั ย
จังหวัดเชียงรายเป็ นเมืองชายแดนที่ติดกับประเทศสาธารณรัฐประชาธิ ปไตยประชาชนลาว
เมียนม่าและใกล้กับประเทศสาธารณรั ฐประชาชนจีน เป็ นเมืองที่ เปรี ยบเสมือนประตู ทางออกของ
ผู ้ คนสิ นค้าและวัฒนธรรม ได้มีการกําหนดให้จังหวัดชายแดนเป็ นเขตเศรษฐกิจชายแดนโดยมติ
ครม.เมื่ อปี พ.ศ.2547โดยมีด่านชายแดนที่อําเภอแม่สายติดต่อกับประเทศเมียนม่าและด่านชายแดน
ที่อําเภอเชี ยงของเชื่อมโยงกับสปป.ลาวทั้งนี้ มีเส้นทางรถยนต์ที่ เรี ยกกันว่าR3aเป็ นเส้นทางขนส่ ง
และเส้นทางการท่องเที่ยวระหว่างไทยสปป.ลาวและสาธารณรั ฐประชาชนจีนและกําลัง
ดําเนิ นการก่อสร้ างสะพานมิตรภาพไทยลาวเพื่ อเชื่อมโยงเส้นทางดังกล่าว
การเกิดขึ้ นของระบบขนส่ งและนโยบายมุ่งลงใต้ของสาธารณประชาชนจีนทําให้เกิดการ
เคลื่อนตัวทางเศรษฐกิ จผู้ คนและวัฒนธรรมเป็ นอย่างมากในอนาคตทั้ งจากทางไทยขึ้ นไปและจาก
จีนลงมาสินค้าราคาถูกที่กําลังเข้ามาจากต่างประเทศผู้คนที่มีวัฒนธรรมการท่องเที่ยวที่ ฉาบฉวย
ผ่านการขายสิ นค้าและการท่องเที่ยวที่ ทําลายตนเองโดยตัวจังหวัดเชียงรายเป็ นที่ รองรับในด่านแรก
และไม่สามารถจะแข่ งขันได้ในทางเศรษฐกิจสั งคมวัฒนธรรมและอํานาจทางการเมืองถ้ายังคง
สภาพแบบปัจจุ บัน
ดังนั้ นจังหวัดเชี ยงรายจึงต้องมาทบทวนสอบทานตนเองถึงหนทางในการเผชิญกับภาวะ
วิกฤตดังกล่าวทั้งที่มีทรั พยากรทางสังคมความรู้ และศักยภาพเพียงพอแต่อย่างไรก็ตามศักยภาพ
เหล่านี้ ไม่ ได้ถูกพัฒนาขึ้นในเชิ งสร้ างสรรค์ รวมทั้งการเชื่ อมดยงให้เกิดพลังในการอธิบาย
ความหมายของทุนทางวัฒนธรรมที่ ก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มในสินค้าและภูมิปัญญาโดยสามารถ
แบ่งกลุ่มออกได้เป็ น 5กลุ่มดังนี้
1.กลุ่ มผลิตภัณฑ์ทางเกษตรที่ผ่านมานั้ นจังหวัดเชียงรายเป็ นผู ้ ผลิ ตวัตถุดิ บที่เป็ นต้นทาง
เท่านั้ นและการนําไปใช้ประโยชน์ให้เกิดมูลค่าจะเป็ นกลุ่มทุนต่างๆและนําไปเป็ นเอกลักษณ์ของ
ตนเอง เช่ น ชาที่จังหวัดเชี ยงรานั้นเป็ นพื้ นที่ที่ปลูกชาได้ดีโดยมี ความสูงของพื้นที่ ที่เหมาะสมแต่
อย่างไรก็ตามก็มีบางพื้ นที่ที่ปลูกชาได้ดี ที่สุ ดคือที่ดอยแม่สลอง เนื่องจากมีรสชาติ ที่ ขมหอมและ
หวานในชาใบเดี ยวกันขณะที่ดื่ มซึ่ งชาที่ปลูกในพื้นราบไม่สามารถทําได้ (แต่ยังไม่มีการจดสิ่ งบ่งชี้
ทางภูมิศาสตร์ )ทั้งนี้ ชาที่ดอยแม่สองนี้ เองถึงแม้ว่าจะมีขายในพื้นที่ แต่การค้ารายใหญ่นั้ นเป็ นการ
ส่ งไปหีบห่ อและใส่ตราของต่ างประเทศโดยยังไม่มีตราของแม่สลองขายในต่างประเทศหรื อเพิ่ม
มูลค่าจากชาอย่างจริ งจังทั้ งนี้ เรื่ องราวแบบนี้ เกิดขึ้ นในผลิตภัณฑ์การเกษตรอื่ นๆเช่นสับปะรดนาง
แลและสับปะรดภูแลซึ่ งเป็ นผลไม้ที่มีรสชาติเป็ นเอกลักษณ์และไม่สามารถปลูกในที่อื่นให้เหมือน
ที่ปลูกที่ตําบลนางแลได้ และมีคนเข้าใจผิดในเรื่องสายพันธุ ์เป็ นอันมาในขณะนี้ รวมถึงข้าวเหนี ยว