ne192 - page 14

๘
เหตุ การณที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่ องสังฮอมธาตุ ประโยชน ที่ไดรับจากวรรณกรรมเรื่องนี้ คือ กระตุนให
ผลิตวรรณกรรมเผยแพร ใหเปนจํานวนมาก
ประเด็นที่สุ ภณ สมจิตศรีปญญา ศึกษาเชื่ อมโยงแนวคิดเรื่องการเสื่อมสู ญระหวางวรรณกรรม
เรื่องสังฮอมธาตุ กั บวรรณกรรมเรื่องตาง ๆ ที ่พบในภาคอีสานที่ มีเนื้ อหากลาวถึงความโกลาหลของ
ศาสนาในตอนที่จะสูญสิ้นศาสนา๑๖
ตุลาภรณ แสนปรน ไดศึกษาวรรณกรรมทํานายของลานนา จากวรรณกรรมลานนา ๑๑ เรื่อง ซึ่ง
มีลั กษณะเดนทํานายสถานที่ เหตุการณ และบุคคล พบวาวรรณกรรมทํานายของลานนาประกอบไปดวย
โครงสราง ๓ สวน ไดแก บทเกริ่นนํ า คือ มูลเหตุที่ ทําใหพระพุทธเจาทํานาย การดําเนินเรื่อง คือ ลําดับ
เนื้อหาของคําทํานาย บทสรุ ป คือ การกล าวย้ําความสําคั ญของเรื่องอีกครั้งหนึ่ง สวนในดานเนื้อหา พบวา
วรรณกรรมทํานายลานนาสวนใหญไดนําเนื้อหามาจากมหาสุบินชาดก ในพระไตรปฎก ซึ่งเปนเรื่องพุทธ
พยากรณ วรรณกรรมทํานายของลานนา แมวาจะมี รายละเอียดเนื้ อเรื่องที่แตกตางกัน แตก็มี วัตถุประสงค
เหมือนกัน คือ เพื่ อใหผูอานตระหนั กถึงภัยที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพราะคนขาดศีลธรรม
ประเด็นที่ตุลาภรณ แสนปรน ศึ กษานั้น วรรณกรรมบางเรื่องมีโครงเรื่องที่คลายคลึ งกับ
วรรณกรรมทํานายภาคอีสานเปนอยางมาก ซึ่งปางเรื่องก็ ปรากฏตนฉบับในภาคอีสานดวย คือ ชายฟอง ซึ่ง
กลาวถึ งผูมี บุญมาจุติ๑๗
พระมหาบุญชู ภูศรี ไดศึ กษาวิเคราะหวรรณกรรมอีสานเรื่อง สังฮอมธาตุ โดยศึ กษาจากตนฉบับ
ใบลาน อักษรธรรม ฉบับวั ดชมพู บานหนองหินใหญ อําเภอเมืองสรวง จั งหวัดรอยเอ็ด โดยไดวิ เคราะหใน
ดานวรรณศิ ลป และโลกทัศนแบบพุทธของชาวอีสานที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่องสั งฮอมธาตุ ผลการศึกษา
พบวา สังฮอมธาตุผูประพันธไดแต งโดยไดรับแนวคิดมากพระไตรป ฎก อรรถกถา และวรรณกรรมทองถิ่น
โดยมีแนวคิดหลักที่การเสื่อมสู ญของพุทธศาสนา เพื่อใหผู ฟงไดเรงทําความดี คบหากัลยาณมิตร และพบ
ทัศนะแบบพุทธของชาวอีสานที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่องสั งฮอมธาตุ มี ๓ ลักษณะ คือ ๑. เพิ่มเติ มแนวคิด
ทองถิ่นในหลักพุ ทธศาสนาที่ปรากฏในสังฮอมธาตุ ๒. ปรับหลักพุทธศาสนาใหเหมาะสมกับสังคม ๓.
เพิ่ มเติมแนวปฏิบัติแบบทองถิ่นในประเพณีปฏิบัติเกี่ยวกับหลักพุ ทธศาสนา
ประเด็นที่พระมหาบุญชู ภูศรี ศึกษาที่ เกี่ยวของกั บวรรณกรรมทํานาย คือ วรรณกรรมเรื่ องสังฮอม
ธาตุเปนวรรณกรรมทํานายเรื่องหนึ่ งที่สามารถจัดเขากลุมที่ไดรับอิทธิพลจากอรรถกถา ในกลุมของการ
เสื่อมของพุทธศาสนาตามหลักปญจอันตรธาน
๑๖สุภณ สมจิ ตศรีปญญา, วิเคราะหวรรณกรรมอีสานเรื่องสังฮอมธาตุ, รายงานการวิจัย ภาควิ ชาภาษาไทย
วิทยาลัยครู มหาสารคาม, ๒๕๓๗.
๑๗ตุลาภรณ แสนปรน, การศึกษาวรรณกรรมทํานายของลานนา, วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบั ณฑิต สาขา
วิชาภาษาและวรรณกรรมลานนา, บัณฑิตวิ ทยาลัย มหาวิทยาลัยเชี ยงใหม, ๒๕๕๐.