ct156 - page 26

๑๒
โยกย้ายไปอยู่จังหวั ดใดๆ ก็ตาม เมื่อมีการประกอบพิ ธี กรรมที่สําคัญๆ จะมีเครื อญาติมาร่ วมพิธี นั้นๆ เพื่อ
เป็นการระลึกถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลั บไปแล้ว และเป็นการดํารงรักษาไว้ซึ่งพิธีกรรมเหล่านั้นด้วย
(๓.๒) การจัดระบบชั้นทางสังคมของไทยทรงดํา การจัดระบบชั้นทางสังคม (Social Stratification)
หมายถึง การแบ่ งสมาชิกของสังคมออกเป็ น “ลําดับชั้ น” (Strata) ซึ่งแสดงให้ เห็ นถึงความแตกต่ างของ
บุคคล หรือกลุ่ มบุคคลตามที่สังคมได้แบ่งไว้ เช่น สู งหรือต่ํากว่า ลําดั บชั้นทางสังคมของชาวไทยทรงดํานั้นใช้
วงศ์ตระกู ลหรือครอบครัวเป็นเกณฑ์ในการแบ่งชนชั้นออกเป็น ๒ ชนชั้น
(๓.๒.๑) ชนชั้นผู้ต้ าว หมายถึง บุคคล และกลุ่มบุคคลซึ่งชาวไทยทรงดําเชื่ อว่าเป็ นผู้สื บเชื้อ
สายมาจากเจ้า หรือผู้ ปกครองเมืองในสมัยก่ อน โดยมีการจัดลําดั บอาวุโสเป็น ๖ ขั้น คือ (๑) ต้ าวหน่อ คื อ
ต้นตระกูลของผู้ต้ าว (๒) ต้าวกํา คือ ลูกภรรยาหลวงของต้าวหน่อ (๓) ต้าวแรด คือ ภรรยาน้ อยของต้าวหน่อ
(๔) ต้ าวเขือย คือ ผู้สื บผีประจําตระกูลที่เป็ นฝ่ายหญิง (๕) ต้าวโตง คือ ผู้สืบผีประจําตระกูลที่ เป็นฝ่ายชาย
(๖) ต้าวแอมต้าว คือ ชนชั้ นผู้น้อยที่ได้รับความไว้วางใจเป็นผู้คอยรับใช้ใกล้ชิ ดผู้ต้าว
(๓.๒.๒) ชนชั้นผู้น้อย หมายถึง บุคคล และกลุ่มบุคคลที่เกิดในตระกู ลสามัญชน ซึ่งเป็นชาว
ไทยทรงดําเชื่อว่าผู้น้อยเป็นผู้ที่อยู่ใต้การปกครองของผู้ต้าว
ชาวไทยทรงดําทุกคนจะต้องรู้ ว่าตนเป็ นชนชั้นผู้ต้ าวหรือผู้ น้อย โดยดูจากการสืบตระกู ล (สิง) ซึ่งสิง
ของไทยทรงดํามีทั้งหมด ๑๒ สิง สิ งของผู้ต้ าวที่สื บมาจากสายเลือดคือสิ งลอและสิงเลือง ส่วนสิงของผู้ น้อย
คือ สิงวี สิงเยือง สิงกํา สิงแลง สิงลี สิงตอง (ทอง) สิงแดง สิงลู สิ งโกย และสิงกวาง
การจัดลํ าดับชั้ นทางสังคมของชาวไทยทรงดํา เป็นชนชั้นผู้ต้าวหรือชนชั้นผู้น้อยนี้ไม่ก่ อให้เกิดความ
แตกต่างในการดํ ารงชีวิ ต แต่ก่อให้เกิดข้ อแตกต่างในการปฏิบัติตามพิ ธีกรรมต่างๆ ระหว่างผู้ ต้าวกับผู้ น้อย
การจัดพิธีกรรมของผู้ ต้าวจะใหญ่ กว่าของผู้น้อย ซึ่ งตามความเชื่อของชาวไทยทรงดําเชื่อว่าผู้ ต้าวมี ศักดิ์สูง
กว่าผู้น้อย ดังนั้ นผู้ต้ าวและผู้น้อยจะไม่ เข้าร่ วมปฏิ บั ติพิ ธีกรรมพร้ อมกัน โดยเฉพาะพิธี เสนเรือน ซึ่งเป็น
พิธี กรรมที่แสดงถึงความกตัญญูกตเวทีต่อผี บรรพบุรุษ จึ งทําให้เห็ นถึงการจั ดลําดับชั้นทางสังคมของชาวไทย
ทรงดํ า ช่วยให้ เข้ าใจถึงลักษณะความสัมพันธ์ ของบุคคลและกลุ่มคน สิทธิ หน้าที่ อันพึงมี ต่อกั นในสังคมได้
เป็นอย่างดี
(๓.๓) ลักษณะของชุ มชนชาวไทยทรงดํา ในชุมชนของชาวไทยทรงดํานั้น จะมีการแต่งงานระหว่าง
บุคคลในกลุ่ มของตน และนอกกลุ่ ม โดยมี ข้อห้ามการแต่งงานระหว่ างบุคคลในครอบครั ว และอยู่ในผี
เดียวกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้ามแต่ งงานระหว่างบุคคลที่ สืบสายโลหิตโดยตรง เช่ น ห้ามพ่อแต่งงานกับลู ก
สาว แม่กั บลูกชาย หรือพี่น้องร่ วมพ่อแม่เดียวกัน หนุ่ มสาวชาวไทยทรงดําต้ องแต่งงานกับบุคคลที่ ต่างสกุ ล
ต่างผีกั น ซึ่งจะเป็นคนในท้องถิ่ นหรือคนต่างถิ่นก็ได้ รวมทั้งการแต่งงานระหว่างบุคคลต่ างชนชั้นได้ในชุมชน
ของชาวไทยทรงดําไม่มีข้ อห้ามการแต่งงานระหว่ างผู้ต้าว และผู้น้อย มี แต่ เพียงข้อแม้ ว่าถ้ าฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด
เป็นผู้ต้าว ต้องจัดพิธี แต่งงานตามแบบผู้ต้าว
จะเห็นได้ว่าลักษณะชุมชนของไทยทรงดําเป็นชุมชนแบบเปิ ด ประกอบด้วยกลุ่มคนหลายระดับ คือ
ชนชั้นระดับผู้ ต้าวและระดับผู้น้อย สถานภาพการเป็ นผู้ต้าวและผู้น้อยนี้จะเปลี่ยนแปลงเคลื่อนไหวขึ้นลงได้
โดยเฉพาะผู้หญิงที่ผ่านการแต่งงานแล้วเป็นชนชั้นผู้น้อย ฝ่ายชายเป็ นชนชั้นผู้ต้ าว ฝ่ายหญิงต้องไปเข้าผี ฝ่าย