ct156 - page 27

๑๓
ชาย และได้เลื่ อนฐานะขึ้นเป็นผู้ต้ าว รวมทั้งลู กที่เกิดมาก็ต้ องอยู่ในชนชั้ นผู้ต้าวด้วย แต่ถ้ าผู้หญิ งเป็นผู้ต้าว
แต่งงานกับผู้ชายที่ เป็นผู้น้อย ฝ่ายหญิงก็ต้ องเข้าข้างผี ฝ่ายชาย และต้องลดฐานะลงมาเป็นผู้น้อย รวมทั้งลูก
ที่เกิดมาก็ต้องอยู่ในชนชั้นผู้น้อยด้วยเช่นกัน
จากการศึกษาถึงภูมิหลัง ตามเอกสารและหลักฐานทางประวั ติศาสตร์ สรุปได้ว่าผ้าและเครื่องนุ่งห่ม
ของชาวไทยทรงดํารั บรูปแบบมาจากบรรพบุ รุษซึ่งเป็ นชาวไทยทรงดําดําในสิบสองจุ ไท ซึ่งเป็นชนชาติไทย
สาขาหนึ่ง ที่มี เชื้อสายลาว และเวี ยดนาม มีถิ่นฐานเดิมอยู่บริ เวณมณฑลกวางสี ยูนนาน ตั งเกี๋ย ลุ่มแม่น้ําดํ า
และแม่น้ําแดง จนถึงแคว้นสิบสองจุ ไท ชื่อดั้ งเดิมเรียกว่า “ไทดํา” หรือ “ผู้ไทยดํ า” เมื่ออพยพเข้ ามาอยู่ใน
ประเทศไทยมีเชื่ อเรียกว่า “ลาวโซ่ง” หรือ “ไทยทรงดํา” ถูกกวาดต้อนเข้ ามาในประเทศไทยด้วยเหตุผลของ
ความแตกแยกภายในประเทศ และการก่อกบฏต่ อราชอาณาจักรไทย ตั้ งแต่สมัยกรุงธนบุ รี จนถึงรั ชสมัย
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้ าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้อพยพชาวไทยทรงดํ าไปรวมอยู่ในจังหวัดเพชรบุรี
เนื่ องจากมี ภู มิ ประเทศคล้ายคลึ งบ้ านเมืองเดิ ม และยังกระจายอยู่ กันตามจั งหวัดต่ างๆ เช่ น จั งหวั ด
นครสวรรค์ จังหวัดพิจิตร จังหวัดพิษณุโลก และจั งหวัดชั ยนาท ส่วนที่จังหวัดเพชรบุ รีก็เป็ นพื้นที่ที่ชาวไทย
ทรงดําอยู่ กันหนาแน่ นโดยเฉพาะที่ตํ าบลหนองปรง อําเภอเขาย้อย จนเป็ นที่รู้ จักกันในปั จจุบั น จังหวัด
ราชบุรี มีชาวไทยทรงดํ าอยู่ในอํ าเภอจอมบึง อํ าเภอดําเนินสะดวก และอําเภอปากท่ อ ที่ เขาภูทอง เขต
อําเภอบางแพที่ดอนคา จังหวัดนครปฐม อยู่ในเขตอํ าเภอบางเลน และอําเภอกําแพงแสน จังหวัดสุ พรรณบุรี
อยู่ในเขตอํ าเภออู่ทอง ที่บ้านดอนสระยายโสม และดอนมะเกลือ เขตอํ าเภอเมือง ที่ตําบลบางกุ้ง
๒. วัฒนธรรมผ้าทอ ลวดลาย และสีของผ้าไทยทรงดํ า
๒.๑ ความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับเส้นไยในวั ตถุดิ บ
การสร้างงานศิ ลปะแบบพื้นเมืองของช่างไทยที่อยู่ ตามท้องถิ่นต่ างๆ ส่วนใหญ่ ช่างพื้นบ้านจะให้
ความสําคัญกับเครื่องมือเครื่ องใช้ในลักษณะของการยกย่อง เคารพบูชา จนกลายเป็ นเรื่องของคติความเชื่อ
รวมอยู่ ด้วยกั นเป็นส่ วนหนึ่ งของวิถี ชี วิตผู้ คนที่มี อาชี พเกี่ยวกั บการสร้างงานศิ ลปหัตถกรรม เมื่ อนํามา
พิจารณาเปรียบเทียบเข้ากั บการผลิตผ้าและเครื่ องนุ่งห่มของชาวไทยทรงดําแล้ว พบว่ าชาวบ้านที่ผลิ ตผ้า
และเครื่องนุ่งห่มส่วนใหญ่ ยังคงถือปฏิบัติในเรื่ องความเชื่อและพิธีกรรมที่เกี่ยวกับเส้นใยและวั ตถุดิ บในการ
ทอผ้า ดังนี้ (บุญเสริม ตินตะสุวรรณ, ๒๕๔๕)
(๑) การสู่ขวั ญต้นหม่อน
ในการปลู กหม่อนแต่ละครั้ง ผู้เลี้ ยงไหมจะต้องเตรียมหรือหาฤกษ์ยามในการปลูก เช่น จะต้ องปลูก
ต้นหม่อนในวั นฟู ชาวไทยทรงดําถือว่าเป็นวันที่เป็นมงคลในเดือนต่างๆ คือ วันอังคาร เดื อน ๒ วันพุธ เดือน
๓ และเดือน ๘ วันพฤหัสบดี เดือน ๔ และเดื อน ๙ วันศุกร์ เดือน ๕ และเดื อน ๑๐ วันเสาร์ เดือน ๖ และ
เดือน๑๑ วันอาทิตย์ เดือน๗ และเดื อน๑๒ วันดังกล่าวเมื่อประกอบกิ จกรรมอะไรก็จะทําให้เจริญก้ าวหน้า
นอกจากหาฤกษ์ยามในการปลู กแล้วจะต้องมีพิ ธีกรรมในการขอขมาเจ้าที่ เจ้าทาง เพราะชาวไทยทรงดําเชื่ อ
ว่า ทุกสรรพสิ่งในโลกล้ วนแต่มี เจ้าของ ถ้ าจะทําอะไรลงไปต้ องขอขมา หรือบอกกล่าวให้ทราบ เหมือนกับ
การปลู กหม่อนลงดินนี้ จะต้ องบอกและขอขมาต่อเจ้าของที่ดิน คือพระธรณี ผู้ เลี้ยงไหมต้องทํ าพิ ธีสู่ ขวัญ