st128 - page 6

6
ผลกำรศึกษำ
อัตลักษณ์
ผู้ให้ข้อมูลที่เป็นมลายู มุสลิมแทบทุกคนมีความรู้สึกเป็ นส่วนหนึ่งหรือเป็นเจ้ าของมัสยิ ด เนื่อง
เพราะให้ความสาคั ญต่อมัสยิ ดในฐานะที่มัสยิ ดเป็นบ้านของพระเจ้ า ทั้งนี้ไม่ ว่ามัสยิ ดกรือเซะนั้ นจะมี
นามว่ากรื อเซะหรือไม่ก็ตาม ดังนั้นจึงเป็นคุณลักษณะอันงดงามประการหนึ่งที่มุสลิ มจะมีความห่ วงใย
และใคร่จะดูแลมัสยิด แต่ความตระหนักต่ อตานานมัสยิ ดกรือเซะนั้ นกลับมี ความเข้มข้ นและเจือจาง
ต่างไปด้ วยเหตุปัจจัยของชีวิ ต เป็นที่น่าสังเกตว่าบุคคลผู้มีส่ วนเกี่ยวข้ องกับตานานมัสยิ ดกรือเซะที่
ยังคงเจ็บช้ากับประวัติศาสตร์ ที่เชื่อมโยงกับการสงครามระหว่างสยามและปัตตานี และจดจาตานานที่
สลักรอยขั ดแย้งแรงกล้านั้นล้วนอยู่ในกลุ่มผู้ ได้รับการศึกษา ปัญญาชน ข้าราชการ หรือมีโอกาสได้พบ
เห็นเรี ยนรู้ วั ฒนธรรมอื่ นและยิ่ งผู้ ที่ มี โอกาสค้นคว้าประวั ติศาสตร์ ไทยยิ่ งให้น้าหนั กกั บตานาน
มัสยิ ดกรือเซะมากกว่าประชาชนทั่วไป ทั้งนี้มิ ใช่ว่ าระดับการศึกษาเป็ นปัจจัยของการเกณฑ์การรับรู้
เนื่องเพราะยังมีปัญญาชนบางส่วนก้าวข้ ามประวัติศาสตร์ความขัดแย้งไปสู่การทาความเข้าใจในแง่ของ
โครงสร้างปัญหาและเลื อกที่ จะวิพากษ์การกระทาปั จจุบันของแต่ละภาคส่ วนมากกว่า ขณะเดียวกั น
ผู้ให้ ข้อมูลทุ กคนล้ วนเคยได้ยินตานานเรื่ องคาสาปแช่งของเจ้ าแม่ ลิ้มกอเหนี่ ยวทุกคน แต่มี วิ ธีการ
จัดการและแสดงออกต่างกัน ในขณะที่ปัญญาชนเลือกวิพากษ์วิจารณ์ ตั้งคาถาม และค้นคว้ าหาความ
จริง หรือบางส่วนหยิบขึ้นมาเป็นประเด็นของความขัดแย้ งทางอัตลักษณ์ระหว่างชาติพันธุ์ นี่เองจึ งเป็น
เรื่องของอัตลักษณ์ของผู้ให้ข้อมูลแต่ ละบุคคลและการดารงอยู่ ของตานานในใจผู้ให้ข้ อมูลนั้น
ควำมไกลใกล้และพื้นที่ในใจต่อตำนำนมัสยิ ดกรือเซะ
ประชาชนที่ อยู่ รอบๆมัสยิ ดกรือเซะ ประชาชนในตาบลตั นหยงลุ โละ และมุ สลิมที่ ให้
ความสาคัญกั บการปฏิบัติศาสนกิจเลื อกที่จะปล่อยผ่ านตานานกรือเซะที่ ขัดแย้ งนั้นไป การปล่อยผ่ าน
นี้มิใช่ปล่อยให้เป็นเรื่องผ่านหูผ่ านตา แต่กลับสะท้อนให้เห็นความใกล้ ชิดกั บศาสนาอิสลามที่เคารพให้
เกียรติผู้อื่นไม่ก้ าวก่ายล่วงละเมิ ดความคิดหรื อความเชื่อ หากแต่ยึดมั่นในหลักศาสนาและหลักการที่
กล่าวว่ าไม่มี สิ่งอื่นใดศักดิ์ สิทธิ์เหนื ออัลเลาะห์ ในทางกลั บกันผู้มี ส่วนเกี่ยวข้องที่นาศาสนามาอ้างเพื่อ
ใช้ต่อรองและจัดการกับภาครัฐและต้องการแบ่งแยกดินแดน บุ คคลกลุ่มนี้ จะถ่ายทอดเรื่ องราวตานาน
มั สยิดกรือเซะเฉพาะที่ เป็นประวัติศาสตร์เฉพาะช่ วง กล่าวคือมีการบอกเล่ าเฉพาะช่วงเมื องปั ตตานี
เป็นประเทศที่มีเอกราชแต่ถูกครอบครองโดยประเทศสยาม ตานานมัสยิ ดกรือเซะถูกแทรกอยู่ในเรื่ อง
เล่าของยุครุ่ งเรืองของอาณาจักรปัตตานี เหตุการณ์ความรุนแรงในเดือนเมษายน 2547 จึ งเป็นตานาน
บทใหม่ ที่ถู กบอกเล่าปลูกฝั งในกลุ่ มขบวนการเพื่ อสร้างความเกลี ยดชังต่ อรัฐ ดั งนั้นไม่ว่ าผู้มี ส่ วน
เกี่ยวข้ องจะอยู่ส่วนใดของประเทศ อยู่ปัตตานี อยู่ กรุงเทพ อยู่ เมือง หรืออยู่ ชนบท ความใกล้ไกลทาง