st128 - page 2

2
พันธุ์เท่านั้น มัสยิดกรือเซะเองยังประกอบด้วยเรื่องเล่ าเกี่ยวกับมัสยิดหลากหลายรู ปแบบ ตั้งแต่เรื่ อง
ต้นกาเนิดมัสยิดที่ปรากฎการให้ข้อมูลยุคสมัยที่ไม่ตรงกั น
ตานานที่ 1 มัสยิดกรือเซะสร้างในสมัยพญาอินทิรา (สุลต่ านอิสมาอีล ชาห์) แต่เสร็จสมบูรณ์
ในสมัยมูซั ฟฟัร ชาห์ (ครองชัย หัตถา, 2549, น.13; อัฮหมัดสมบูรณ์ บัวหลวง,เอกสารอิ เลคทรอนิคส์)
ครองชั ย หัตถากล่ าวถึ งมัสยิดกรื อเซะว่ า เดิ มมีชื่ อเรี ยกว่ า มัสยิดปินตู เกิรบั ง (Masjid Pintu
Gerbang) เป็นมัสยิดประจาเมื องปัตตานี
ตานานที่ 2 มัสยิดกรือเซะสร้ างในสมัยสุ ลต่านมุศ็อฟฟั ร ชาห์ (ประทุม ชุ่มเพ็งพันธุ์, 2544, น.
312; ศรีศักร วัลลิโภดม, พล.ต.ต.จารูญ เด่ นอุดม, อับดุลเลาะห์ ลออแมน, อุดม ปัตตนวงศ์ และคณะ,
2550, น.50-54; อารีฟิ น บินจิ, อ.ลออแมน, ซูฮัยมีย์ อิสมาแอล์, 2550, น. 73)
ตานานที่ 3 มัสยิดกรือเซะสร้างในสมัยสุ ลต่านลองยู นุส (ขุนศิ ลปกิจจ์พิสันห์ , 2525, น. 48;
อนันต์ วัฒนานิกร, 2531, น.229-230)
ตานานที่ 4 มัสยิดกรือเซะสร้างในสมัยต่ วนสุหลง (อนันต์ วัฒนานิ กร, 2531, น. 66; อิบรอ
ฮีม ชุกรี, 2549, น. 56)
ตานานที่ 5 มัสยิ ดกรือเซะสร้ างในสมัยรายาพระองค์ หนึ่งซึ่งเป็นสตรี (เคี่ ยม สังสิ ทธิเสถียร,
2525) โดยในบันทึกนี้ปรากฎความเกี่ ยวพันในเรื่องการก่ อสร้างมั สยิ ดกรือเซะกับตานานเจ้าแม่หลิม
กอเหนี่ยวด้วย
นอกจากนี้ยังพบว่าตานานมัสยิดกรือเซะยังคงมีความกังขาเรื่ องที่มัสยิ ดสร้างแล้วเสร็จหรือไม่
ซึ่งไม่เพียงส่งผลให้เกิดความขัดแย้ งในด้านข้อมูลตานานที่ ขัดกัน ยั งทาให้เป็นประเด็ นสาคัญของความ
ขัดแย้งเกี่ยวกับการสร้างถมอัตลั กษณ์ของคนกลุ่มหนึ่งกดข่มคนอีกกลุ่ มหนึ่ง ทั้งสิ่งที่เห็นเป็ นประจักษ์
ในปัจจุบันคือมัสยิดที่ ไม่มีโดม ก่ ออิฐเปลื อยไร้ปูนหรือสี ฉาบทับทา ยิ่งนามาซึ่ งการค้นหาหลั กฐานทาง
วิ ชาการเพื่อยืนยั นความน่าจะเป็นไปได้โดยไม่ สร้างภาวะของความขัดแย้ งเพิ่มเข้าไปในพื้นที่อ่อนไหว
อย่างสามจั งหวัดชายแดนภาคใต้ได้ อี ก การสืบค้ นหลักฐานทางวิ ชาการนี้เป็ นการจั ดการมรดก
วั ฒนธรรมเรื่องตานานมัสยิดกรื อเซะโดยนักวิ ชาการ ขณะเดียวกันผู้ มี ส่ วนเกี่ยวข้ องกับตานาน
มัสยิ ดกรือเซะภาคส่วนอื่ นก็มี การจัดการและใช้ ประโยชน์จากตานานมัสยิ ดกรือเซะแตกต่างกันไปซึ่ง
หลายครั้ งไม่ว่ าจะมีการจัดการหรือใช้ ประโยชน์เช่นใดก็อาจเกิ ดความขั ดแย้งขึ้นได้ กรณีการบันทึก
ตานานที่ต่างกันก็เป็นประเด็นหนึ่ งในหลายสาขาของความขัดกันนั้ น
ความขั ดแย้งกันในแง่ของตานานมั สยิ ดกรือเซะเรื่ องสร้างเสร็ จหรือไม่นั้ น ไม่เพียงทั บซ้อน
ปัจจัยเรื่องการแบ่งเชื้อชาติพั นธุ์ ความไม่ลงรอยของตานาน คาสาปแช่งและหลักการศาสนาอิสลามที่
ไม่เชื่อเรื่องอิทธิ ฤทธิ์ ปาฎิหาริย์อื่ นใดนอกจากพระเจ้าแล้ว ยังมี เรื่องบทบาทของภาครั ฐกับประชาชน
ในพื้นที่ที่ยั งอ่อนไหวและมีตั วแปรของความขัดแย้งอื่ นอีก โดยเฉพาะอัตลั กษณ์ ของความเป็นมลายู
มุ สลิมกับการปฏิ บัติจากภาครั ฐ ทั้งนี้ความละเอียดอ่อนของความเป็ นชาติพั นธุ์มลายู ยังถูกกล่าวถึ ง