nt139 - page 62

54
มีการแสวงหาทางออกโดยการปรั บตัวให้เข้ากับการเปลี่ ยนแปลงทางวัฒนธรรมตามกาลเวลา และสภาพแวดล้อมอยู่
ตลอดเวลา การที่สามารถดํารงสิ่งเหล่านั้นได้ คืออาศัยภูมิปัญญาของตัวเองในการถ่ายทอดความรู้ ความชํานาญ
ตลอดจนทัศนคติและประสบการณ์ กล่าวได้ ว่า เป็นการถ่ายทอดภูมิ ปัญญาท้องถิ่นไปยังบุตรหลาน หรือบุคคลที่อยู่
ใกล้เคียง เป็นการศึกษาวิธีปรับปรุงตนเองให้ เข้ากับสภาพแวดล้อม นําเอาทรัพยากรธรรมชาติที่มี ในท้องถิ่นมา
ดัดแปลงให้เกิดประโยชน์ แก่ตนเอง ในด้าน
กระบวนการผลิตชิ้นงาน ช่างทํารถม้าจําลองจะประดิษฐ์เครื่องมือ อุ ปกรณ์ในการทํารถม้าจําลองด้วยตนเอง มีการ
ทําชิ้นส่วนรถม้าและประกอบเป็นตัวรถให้ เสร็จทีเดียวครั้งละ 1 คัน ทําให้สามารถลงรายละเอียดได้ไม่ซ้ํ ากัน เกิด
ความเป็นเอกลั กษณ์ของรถม้าจําลองแต่ละคัน แต่ หากมีความต้องการจากนักท่องเที่ยวในจํานวนมาก ช่างทํารถม้า
จําลองในชุมชนบ้านต้นธงชัยจะรวมกลุ่มกันทํางานในรูปแบบของการกระจายงาน เช่น การทําส่วนของหัวม้า 10 ตัว
หรือ ชิ้นส่วนของขาม้า 5 คู่ เป็นต้น แล้วนํามาประกอบกันเป็น 1 คัน เพื่อช่วยย่ นระยะเวลาในการทํางาน
นอกจากนี้ยังมีการทํารถม้าจําลองหลายขนาดตั้งแต่ความสูง 8 นิ้ว เป็ น 12 นิ้ว , 15 นิ้ว หรือขนาดพิเศษที่สั่งทํา
ขึ้น เพื่ อให้มี ความหลากหลายมากยิ่งขึ้น ส่ วนวิธีการถ่ ายทอดของช่างทํารถม้าจําลองจะไม่เหมื อนกับการสอนในระบบ
โรงเรียน กล่าวคือ จะไม่มีการกํ าหนดชั่วโมงเรียน ไม่ได้กํ าหนดการสอนแน่นอนและไม่มี กรอบในการเรียน การเรี ยน
ขึ้นอยู่กับความพร้อมและความต้องการที่จะเรียนของผู้เรียนเป็นส่วนใหญ่ รวมทั้งความพร้อมด้านอารมณ์ของผู้เรี ยน
ไม่มี การบังคับให้เรียน เน้นการฝึกปฏิบัติ ด้วยตนเอง
2. การที่นักเรียนได้พั ฒนากระบวนการเรียนรู้ในด้านกระบวนการคิ ด โดยได้ไปเรียนรู้จริงที่โรงรถ
ม้า ได้พัฒนากระบวนการค้นคว้าหาความรู้ โดยการสัมภาษณ์ ได้ เกิดกระบวนการแก้ปัญหาโดยการสังเกตการ
ปฏิบัติ งานของช่างทํารถม้า และเกิดการเรียนรู้กระบวนการกลุ่ม คือนักเรียนไปเรียนรู้จากสถานที่จริงโดยจัดนักเรียน
เป็นกลุ่ม มอบหมายหน้าที่อย่างชัดเจน เมื่อไปดํ าเนินการเสร็จแล้วจะนําข้อมูลมาเขียนรายงานส่งครู การที่เกิ ดผล
เช่นนี้ เพราะว่า โรงเรียนได้จัดระบบการเรียนรู้ให้นักเรียนได้ปฏิบัติอย่างเป็นระบบขั้ นตอน เน้นการสอนโดยใช้สภาพ
จริงในท้องถิ่น
3. การได้ รูปแบบการมีส่วนร่วมของโรงเรียนและชุมชนในการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ของ
นักเรียนโดยใช้รถม้าด้วยการเรียนรู้จากกิจกรรมการมีส่วนร่วมเพื่อเติมเต็มการเรียนรู้ ศึกษาสภาพจริงจากชุมชน
สังเกตและบันทึกข้อมูลพื้นฐาน สัมภาษณ์ ฝึกทํ ารถม้าจําลองจากกระดาษเหลือใช้จากวิทยากรในชุมชน ประชุมร่วม
ถอดบทเรียนกับชุมชน วิธี การเหล่านี้มาจากกิจกรรมการระดมความคิดร่วมกัน วางแผนร่วมกัน การที่ เกิดผลเช่นนี้
เพราะว่า ชุมชนได้เห็นกิจกรรมการเรียนรู้ที่จะมุ่งให้ เกิดประโยชน์ต่ อนักเรียนซึ่งเป็นบุตรหลานของตน ประกอบกับ
การมีส่วนร่วมในการสร้างความสัมพันธ์กับชุมชนกับโรงเรียน จึงเกิดความรู้สึกที่ดี ต่อกิจกรรมที่เกิดขึ้ นในครั้งนี้
การผสมผสานรถม้าจําลองกั บกระบวนการเรียนการสอนทางศิลปะ จากผลการพั ฒนาหลักสูตรท้องถิ่นที่ผู้วิจัย
ได้พัฒนาขึ้ นโดยได้ผสมผสานภูมิปัญญาท้องถิ่นกับกระบวนการเรียนการสอนในหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะด้าน
ทัศนศิลป์ พุทธศั กราช 2551 ซึ่งเป็นการพัฒนาหลักสู ตรแนวทางใหม่ ตรงกับแนวคิดเกี่ยวกับการจัดการศึกษาที่มี
ถ่ายโยงความรู้ในท้องถิ่นกับความรู้สมั ยใหม่ที่เป็นสากลทั้งในลักษณะการจัดให้มีการเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่นใน
ห้องเรียนและนอกห้ องเรียน สอดคล้องกับ