st127 - page 43

๓๔
ส วนลักษณะภูมิ อากาศในอําเภอหลังสวนเป นแบบรอนชื้ นเพราะไดรั บอิทธิ พลจากลมมรสุมตะวั นตกเฉียงใต
และมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ สงผลใหฝนตกสม่ําเสมอตลอดทั้ งป กลาวคือ ฝนตกชุกตั้งแตเดือนมิ ถุนายนถึง
เดือนธันวาคม อากาศอบอุนและคอนขางหนาวระหวางเดื อนมกราคมถึงเดือนกุมภาพันธ และอากาศคอนข าง
รอนในเดือนมี นาคมถึงเดื อนพฤษภาคม
๕.๒ ดานประวัติศาสตร
หลังสวนเปนเมื องเกาแกที่มีประวั ติอันยาวนานและนาสนใจ โดยสรุปพอสังเขปไดดังนี้ (เมืองหลังสวน:
อนุสรณ ๑๐๐ป สวนศรี ๒๔๔๒-๒๕๔๒. ๒๕๔๒ : ๒๑-๒๔, สรัญญา ทับเคลียว. ๒๕๔๖ : ๓๖-๔๕)
อําเภอหลั งสวนมีการพัฒนามาเปนลําดั บจากชุมชนทาเรื อในสมั ยโบราณมาเปนหมูบานเกษตรกรรม
ตอมาพัฒนาขึ้ นเปนเมืองมีฐานะเปนเมื องบริวารของชุมพร สื บตอมาในสมัยอยุธยาจนถึ งสมัยต นรัตนโกสิ นทร
หลังสวนเปนเมื องเสนทางยุทธศาสตรการรบระหวางประเทศไทยกั บประเทศพมา ในปพ.ศ.๒๓๙๙หลังสวนเริ่ม
เปลี่ยนแปลงสถานะเปนหัวเมืองจัตวาขึ้นตรงตอ ราชสํานักในกรุงเทพมหานคร เนื่ องจากการพัฒนาจัดเก็บภาษี
ในลักษณะเหมาเมืองของเจ าเมืองตระกูล ณ ระนอง คื อ พระยารัตนเศรษฐี (คอซูเจียง ณ ระนอง) ตอมาใน
สมัยพระยาจรูญราชโภคากร (คอซิ มเต็กณ ระนอง) เปนเจาเมืองหลังสวน ไดดํ าเนินการพัฒนาปรั บปรุงระบบ
การจัดการตางๆ ในเมืองหลังสวน เชน การปฏิรูปภาษีแบบเหมาเมือง การป กป นเขตแดน การสงเสริมการค า
และการทําเหมืองแร ทําใหเกิดรายไดสามารถนํามาพัฒนาเมืองหลังสวนใหเจริญได อยางรวดเร็ว
ในสมัยพระบาทสมเด็ จพระจุลจอมเกลาเจ าอยู หัวได เสด็จเมื องหลังสวนหลายครั้งคือ วั นที่ ๑๐
สิงหาคม พ.ศ.๒๔๓๒ ไดเสด็จประพาสถ้ําเข าเงิน โปรดเกลาฯ ให จารึกพระปรมาภิไธยยอ จ.ป.ร. ที่ผนังถ้ํา โดย
มีหลั กฐานสําคั ญที่ใหรายละเอียดในการเสด็จประพาสเมืองหลังสวนก็ คือ จารึกที่ บริ เวณฐานเจดียหนาถ้ํ าเขา
เงิ น สรุปความได ว า พระบาทสมเด็จพระจุ ลจอมเกลาเจ าอยูหั วเสด็จพระราชดําเนิ นประพาสหัวเมืองฝ ง
ตะวันตกจนถึงเมืองหลังสวนเมื่อวันที่ ๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๓๒ และประทับแรมที่ตําบลบางขั นเงิ น วันที่ ๑๐
สิงหาคม พ.ศ.๒๔๓๒ เสด็จพระราชดําเนินโดยขึ้นมาตามลําน้ําจนถึงเขาเอน มี พระเจดียซึ่ งทําคางอยู ที่ชะงอน
หนาถ้ําไดทรงนมัสการแลวทรงพระราชดําริ วา ควรสถาปนาพระเจดียขึ้นไวใหเปนที่ระลึ กถึงการที่ไดประพาสถึง
ตําบลนี้และจะไดเป นที่เคารพสักการะของพุทธศาสนิกชนสืบไป จึงโปรดเกลาฯ ใหพระยาจรู ญราชโภคากร
ผูวาราชการเมืองหลังสวนปฏิ สังขรณ พระเจดียขึ้นไว และใหเรียกชื่อเสียใหม วา “ถ้ําเขาเงิน” (คํ าจารึกที่ฐาน
เจดียหนาปากถ้ํ าเขาเงิน เมื่อป ร.ศ.๑๐๘) และเมื่อพระบาทสมเด็ จพระจุลจอมเกล าเจาอยูหัวทรงปฏิ รูปการ
ปกครองได จัดตั้งมณฑลชุมพรขึ้นเมื่อวันที่ ๑๒ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๓๙ โดยมุงหมายให เปนมณฑลเพื่ อการทํานุ
บํารุ งการคา ให รวมเมืองชุมพร เมืองหลั งสวน เมืองไชยา และเมืองกาญจนดิษฐ เขาดวยกั น ในชวงนี้เมือง
หลังสวนไดแบงเขตการคาและการปกครองออกเป นอําเภอหลังสวน อําเภอสวีและอําเภอพะโตะ ประกอบกับ
เปนชวงที่การคาในอําเภอหลังสวนมีความเจริญมากในดานการสงสินคาเขาและการสงสินคาออก ทั้งเปนเมื อง