st124 - page 138

บทที่ 4
วิ เคราะห์พลวัตการปฏิ สัมพันธ์ของชาวเกาะลันตา
แนวทางการศึกษาการปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ตามทัศนะของโอคุน,เอฟ.,และคณะ.(Okun,F.,etal.
1999 :14) เห็ นว่าพลวัตการปฏิสัมพันธ์ ของมนุษย์ ในระดับปั จเจกชนถือเป็ นความเคลื่ อนไหวในระบบ
วัฒนธรรมเดี ยวกันและระบบวัฒนธรรมของมนุษย์เป็ นผลจากประสบการณ์ ของบุ คคลฐานะทาง
สังคม เศรษฐกิจทําเลที่ตั้ ง เชื้ อชาติ ความเป็ นกลุ่มชาติพันธุ์ เพศความเบี่ ยงเบนทางเพศ ข้อจํากัดด้าน
สิ ทธิ อายุ ภาษาศาสนาและปั จจัยอื่นอี กมากมายแต่ปั จจัยสําคัญที่มีผลต่ อการปฏิสัมพันธ์ซึ่ งกันและกัน
คือปั จจัยที่ขึ้ นอยู่กับความแตกต่างของภาวะแวดล้อมที่ปั จเจกชนนั้ นๆมี บทบาทอยู่ ในทํานองเดี ยวกัน
ชนวน รัตนวราหะ(2537:191) ก็ กล่าวถึ งหลักการธรรมชาติของสิ่ งมีชี วิตทุ กชนิดที่ อาศัยอยู่ใน
ระบบนิ เวศว่า จะอยู่อย่างโดดเดี่ยวโดยปราศจากการมี ปฏิสัมพันธ์กับสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในระบบนิ เวศ
เดียวกันไม่ได้ การปฏิสัมพันธ์นั้ นมีทั้ งทางตรงและทางอ้อม ในเชิ งเกื้อกูลสนับสนุนหรื อแข่งขัน
ทําลายกันและเป็ นอาหารเพื่อบริ โภคในวงจรอาหาร
ในการศึ กษาปฏิสั มพันธ์ของชาวเกาะลันตาผู ้วิจัยเห็ นด้วยกับการให้ความสํ าคัญด้าน
โลกทัศน์ ทางวัฒนธรรมในระดับปั จเจกชนและปั จจัยด้านภาวะแวดล้อมแต่ ก็ไม่ ละเลยที่จะมอง
การปฏิสั มพันธ์ ของมนุ ษย์ผ่ านโลกทัศน์ในระดับสั งคมด้วยดังที่ สั ญญา สั ญญาวิวัฒน์ (2547 :112)
ได้อธิ บายการกระทําระหว่ างกันทางสังคม (social interaction)หรื อการปฏิสัมพันธ์ทางสั งคมตาม
ทฤษฎี “การกระทําระหว่างกันด้วยสัญลักษณ์ ” (symbolic interactionism) ว่าเป็ นการกระทําของ
บุ คคลที่มีผลต่อความคิ ดหรือการกระทําของบุ คคลต่อบุ คคลซึ่ งอาจจะกระทําฝ่ ายเดียวหรื อการ
กระทําทั้งสองฝ่ ายในลักษณะปฏิสัมพันธ์ สัญลักษณ์ (symbolic interactionism) เพื่อสื่ อความหมาย
ถ่ายทอดความคิ ดความเข้าใจกันแม้ทฤษฎีนี้ จะให้ความสําคัญต่ อปั จเจกชน โดยเริ่ มจากการมอง
ความสัมพันธ์ ระหว่างมนุ ษย์แต่ละคนในระดับปั จเจกชนแล้วขยายวงกว้างไปสู ่ ความสัมพันธ์
ระหว่างมนุ ษย์กับสังคมและมองภาพสังคมมนุ ษย์ในลักษณะองค์รวม
ลักษณะการปฏิ สั มพั นธ์ดั งกล่ าวสอดคล้องกับประวัติ ศาสตร์ ท้องถิ่ นของเกาะลั นตา
ที่นําเสนอในบทที่ 3 ซึ่ งบ่งบอกว่าหลังจากที่แต่กลุ่ มชาติพันธุ์ต่ างเลือกพื้นที่ ที่เหมาะสมเพื่อลงหลัก
ปักฐานกันแล้วสภาพแวดล้อมธรรมชาติเป็ นเหตุ ปัจจัยสําคัญที่จูงใจให้ชาวเกาะลันตาจําเป็ นต้อง
ปรับตัวเข้าหากันเพื่อรวมพลั งกันต่อสู ้ กับภัยธรรมชาติ พึ่ งพาอาศัย แลกเปลี่ ยนและร่ วมมือกั น
แสวงหาปั จจัยสี่ อันเป็ นปั จจัยพื้นฐานในการดํารงชีวิตเพื่อความอยู่รอดปลอดภัยและมีคุ ณภาพชีวิต
ที่ดี ขึ้ น โดยเฉพาะความร่ วมมือในการทํามาหากิน เมื่อชุมชนเติบโตขึ้ นจากความอุดมสมบูรณ์ ของ