st123 - page 21

12
ขณะเดี ยวกันการปฏิ รูปการเมื องหลังเหตุการณพฤษภาคม2535 และรัฐธรรมนู ญ ฉบับพ.ศ.2540
นํามาสูการเปดพื้ นที่ทางการเมืองภาคประชาชนมากขึ้นประชาชนเริ่ มออกมาเคลื่อนไหวเพื่ อใหขอบเขต
อํานาจรั ฐลดลง รวมทั้งการปรับความสั มพันธระหวางรั ฐกับสังคมที่ใหประชาชนมีอํ านาจในการปกครอง
ดวยตนเอง (self determination) การตรวจสอบการดํ าเนินการของรัฐ และสามารถแสดงความคิ ดเห็น
คั ดคานคํ าสั่ งทางการปกครอง รวมถึงเสนอกฎหมายในระดับประเทศและท องถิ่นได ด วย กําหนดให
หน วยงานของรัฐมีหนาที่คุ มครองสิทธิ และเสรีภาพของประชาชนเชนกัน และการเรียกร องสิทธิ ชุมชน
ในการดูแลทรั พยากรธรรมชาติ (เสกสรร ประเสริฐกุล, 2548; อมรา พงศาพิ ชญ , 2546; สุ นีย
มัลลิกะมาลย, 2545)
นอกจากนี้ การพั ฒนาภายใต แผนพั ฒนาเศรษฐกิจและสั งคมแหงชาติ ตั้งแต ฉบับที่ 1
เปนตนมา เปนเงื่อนไขหนึ่ งของการเติบโตของประชาสังคมในประเทศไทย ซึ่งนโยบายสงเสริมพื ชเศรษฐกิจ
เชิงเดี่ ยว การแขงขันทางการค า สงเสริมการใช สารเคมี ปุยเคมี นําเทคโนโลยี เพื่อเพิ่ มผลผลิตใหมากขึ้ น
การสงเสริมการทองเที่ยว การแปลทรัพยากรธรรมชาติ เปนสินคา ทําใหประเทศไทยที่ อุดมสมบูรณไปดวย
ธรรมชาติและสิ่ งแวดลอมเริ่มหายไป และคนไทยเป นวัตถุนิยมมากขึ้น กอให เกิดการลมสลายของสถาบั น
ครองครัว ชุ มชนและวัฒนธรรมท องถิ่น สภาวะแวดล อมเสื่ อมโทรม จนเกิ ดวิ กฤติเศรษฐกิ จ 2540
จนกระทั่ งมีการทบทวนทิ ศทางการพัฒนาประเทศดังกล าวตั้งแตแผนพั ฒนาฯ ฉบับที่ 8 เปนตนมา
ใหความสํ าคัญกั บคนเป นศู นยกลางการพั ฒนา การพั ฒนาสูความยั่งยืน และการดํ าเนินตามปรั ชญา
เศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งการสร างความเขมแข็งของชุมชนและสังคม (สํานั กงานพัฒนาเศรษฐกิจและสั งคม
แหงชาติ, 2550)
นอกจากนั้น การพัฒนาทางเศรษฐกิ จยังทํ าใหสภาพธรรมชาติและสิ่งแวดลอม โดยเฉพาะ
ปาไม ที่ถูกแปรสภาพปาไม ใหกลายเปนสมบัติของรัฐหลังจัดตั้งกรมปาไมขึ้นในป พ.ศ. 2439สมัยรัชกาลที่
5ภายใตคําแนะนําของชาวอั งกฤษตั้งแตนั้นมาปาไมถูกจัดการและควบคุ มโดยหนวยงานของรัฐ และนําไป
สรางประโยชนทางเศรษฐกิจ การบริ โภคปา ตั้งแต ขายไมซุง ไปสู การบริโภคภูมิ ทัศน หรือชื่นชมธรรมชาติ
ภายใต แนวคิ ดการอนุ รั กษ แบบอเมริ กั น เป นป าไม เพื่ อชนชั้ นกลางที่ ต องการใช ป าไม
แหลงทรัพยากรธรรมชาติสําหรั บการพักผอนหยอนใจในชวงวันหยุด โดยมี ฐานคิดใหสั ตวอยูกับปาและหาม
คนเขาไปอยูด วย เพราะคิดวาคนเปนผูทําลายสัตวและปาไม เปนสาเหตุ ทําใหปาไม ลดลง ไมมีความสวยงาม
เกิดความแหงแลง การอนุรั กษปาเพื่อตอบสนองชนชั้นกลางเชนนี้จึงเกิดขึ้นมากมาย เชนอุทยานแห งชาติ
วนอุทยานแหงชาติ เขตอนุรักษพันธุสัตวปาฯลฯ (ปนแกว เหลืองอรามศรี, 2548) ในบางครั้งยั งเกิดความ
ขัดแยงเกิดขึ้นระหวางรัฐกับชาวบาน จนกระทั่ งมีการฟ นภูมิปญญาชาวบานที่ยืนยัน“คนกับป า”อยูกันได
เมื่อป 2542 โดยมูลนิธิ พั ฒนาภาคเหนือ ซึ่ งเปนองคกรพั ฒนาเอกชนที่ทํางานกับชาวบ าน (อัจฉรา
รักยุติธรรม, 2548) แนวคิ ดเรื่อง “ปาชุมชน”จึงเกิดขึ้นและไดรับการยอมรับจากรัฐบางสวน
ในกระแสโลกาภิวัฒน (Globalization) ทําใหเกิดการเชื่อมโยง และการแผถึ งกันทั่วโลก
เกิดการพั ฒนาเศรษฐกิ จและธุรกิ จในยุคทุนนิ ยมขามชาติ เสรีโดยบรรษัทขนาดใหญ อํานาจรัฐลดน อยลง
เกิดวัฒนธรรมโลกผลที่เกิ ดขึ้นทําใหมนุษยไดมี โอกาสบริโภคสินคาและการบริการที่ เปนแบบเดียวกั นและ
ทั่วถึงมากขึ้นขณะเดียวกันก็ สงผลตอการทําลายสภาพธรรมชาติและสิ่ งแวดลอม รวมทั้ งวัฒนธรรมทองถิ่ น
ของประเทศทั่วโลกเพิ่มขึ้นทํ าใหเกิดการเหลื่อมล้ําต่ําสูงระหวางคนจนและคนรวยและปญหาทางเศรษฐกิ จ
การเมือง และวั ฒนธรรมเพิ่ มขึ้น (วิทยากร เชียงกูร, 2550) อย างไรก็ตาม โลกาภิวั ฒนยั งมีด านที่เปน