st127 - page 55

๔๖
เก็บรักษาอยางดี ไมได ใชในการแข งขัน แต จะใชเป นเรือเกียรติ ยศนําขบวนพาเหรดเรือในการเป ดสนามแขง
ขันทุกป
การแขงขันเรื อยาวในระยะแรกๆ ไมมี การมอบรางวัลใดๆ เปนการแข งเรือเพื่ อความสนุกสนาน พาย
ชนะ ๑ เที่ยวจะไดรับผาแถบ๑ ผืน และเมื่อได ผาแถบมาแลว นายหัวเรือก็จะนํ ามาผูกไวที่ โขนเรือ ชนะหลาย
เที่ยวก็จะไดผาแถบหลายผืนและเมื่ อเลิกพายแลวก็จะนําผ าแถบเหลานี้ไปเย็บติ ดกันเปนผ ามานถวายวัดตอไป
ซึ่งตอมาไดมี การพัฒนาขึ้ นมาเปนลําดั บ เรือมีความยาวมากขึ้น ใชฝพายมากขึ้ นและใน พ.ศ. ๒๔๘๒ ไดมีการ
พายแขงขันชิงขันน้ําพานรองของพระบรมวงศเธอพระองคเจาอาทิ ตยทิพยอาภา ผูสําเร็จราชการแทนพระองค
ในสมัยนั้น ซึ่งมีเงื่ อนไขวา ตองชนะเลิ ศติดตอกัน ๓ ป จึงจะไดขันน้ําพานรองเปนกรรมสิ ทธิ์ เรือตางๆ ได
ผลัดเปลี่ยนหมุนเวี ยนกันอยูหลายป ในที่ สุดเรื อแมนางสรอยทอง สั งกัดวัดบรรพตวิ สัย (วั ดในเขา) ก็ไดขั นน้ํา
พานรองใบนี้เปนกรรมสิทธิ์ (นายอุทัย ชูโชติ, สัมภาษณเมื่อวันที่ ๑๒ ตุ ลาคม ๒๕๕๕)
ในสมัยกอน เรือพายแขงขันไมไดกําหนดจํ านวนฝพายเชนในปจจุบันแตแบงประเภทเปนเรือเพรียว และ
เรือยาว โดยเรือที่มี ฝพาย ๑๐-๒๐ ฝ พาย จัดเป นประเภทเรือเพรียว และเรือที่ มีฝ พาย ๒๐ ฝพายขึ้นไปจัดเป น
ประเภทเรือยาว ในสมัยนั้ นไมมี กฎกติกาอันใดแมแตคู สายน้ําก็ยังไมมี แขงขันกั นเพื่อความสนุ กสนานเทานั้น ซึ่ ง
วัดที่มี เรือยาวในสมัยนั้ นมีไมมากและเปนวัดที่อยูริมแม น้ําทั้งสิ้ น เชน วัดในเขา (วั ดบรรพตวิ สัย ) วัดหัวเขาทากอ
(วัดนาทิการาม ) วั ดดอนยาง (วัดดอนชัย) วัดตนกุล (วัดพิชั ยธาราราม) วัดแหลมทราย (วัดวาลุการาม) วัดบางลําพู
(วัดวิเวการาม) วั ดโตนด วัดดานประชากร และวัดขันเงิ น โดยคูตอสู ที่สูสีผลัดกั นแพผลัดกันชนะคื อ เรือมายองของ
วัดบางลํ าพู และเรือสิ งหทองของวัดแหลมทราย ในยุคนั้นยังไมมี เรือที่ใชเครื่องยนต แตละวั ดจะจัดเรือพระโดยใช
เรือยาวบ างเรือเล็ กบ าง ชักลากมาจอดบริ เวณทาน้ํ าวัดดานประชากร ซึ่งเปนบริเวณที่ ใชเป นสนามแข งเรือ
พระภิกษุสามเณรจะนั่งมากับเรือ เมื่อถึงเวลาแขงเรือจะมีเรือพายมากมายที่ มีผู คนในเรือล วนแต งกายดวยเสื้อผ า
หลากสีสวยงามพรอมกั บขับรองเพลงเรือกั นเปนที่ สนุกสนานและมีเพลงเรืออยูบทหนึ่งคือบทเกี้ยวสาวที่วา “ป นี้
ไมได ผลัดไวปหน า ถึงวันลากพระค อยจีบใหม” (เมืองหลังสวน: อนุสรณ ๑๐๐ป สวนศรี ๒๔๔๒-๒๕๔๒. ๒๕๔๒
: ๑๑๗-๑๑๙, กรีฑา โมระมัต. ๒๕๔๐ : ๗-๑๔, สรัญญา ทับเคลี ยว. ๒๕๔๖ : ๗๑-๗๓)
ปจจุบันการแหพระทางน้ําไมสะดวก เพราะแมน้ําแคบลงและตื้นเขิน การสัญจรไมคลองตั ว จึงเปลี่ยน
มาใชถนนแทนเพราะสะดวกกว า จึงมีอะไรๆ ที่เปลี่ ยนแปลงไปหลายอย าง มิใชเปนการแข งเรือเพื่อความ
สนุกสนานอยางที่เคยจัดใหมีเพี ยงวันเดียวเชนแตกอน แตกลั บมาแขงกั นหลายวัน นอกจากนี้ บนบกยังจัดใหมี
มหรสพสนุกสนานเพิ่มวันเวลากวาทางน้ําเขาไปอี ก จุดประสงคหรือความมุงหมายเดิมของประเพณีแหพระแขง
เรือยาวก็พลอยเปลี่ ยนแปลงไปดวย
กวาจะมาเปนเรือยาว
ปจจุบันเรือยาวในอําเภอหลั งสวนมีความยาวและจํานวนฝ พายมาตรฐานเดียวกันคือ เรือจะมี ความยาว
ประมาณ๒๐ เมตร และมีจํานวนฝพาย๓๐-๓๒ฝพาย ในการสรางเรือยาวแตละลําต องลงทุนลงแรงมากมาย ซึ่ง
อาจารยโสภณ พรหมเจริญ ได เขียนอธิบายไวอยางนาสนใจดังนี้ (โสภณ พรหมเจริญ. ๒๕๔๐ : ๕๒-๕๔)