st127 - page 56

๔๗
เรือยาวเปนเรื อที่ขุดมาจากตนไมต นเดียวตลอดทั้งลํา โดยเฉพาะอําเภอหลั งสวน จะนิยมขุดเรื อยาวใน
ลักษณะหั วกวางทายเรียวในรูปคล ายปลาชอน เพราะเชื่ อวาหัวเรื อกวางจะเบิ กน้ําไดดีและทําให เรือวิ่งไดเร็ ว
สวนทองเรือจะขุดใหมีลั กษณะทองเรือแบนหรือทองรูปกะทะ ส วนหัวเรือเรียกวา โขนเรือ และทายเรือเรียกวา
หางเรือ ชางขุดเรือมักจะทําโขนเรื อแบบถอดได และสวนใหญจะทําโขนเรืองอนไมมาก เพราะการแข งเรือยาว
ในอําเภอหลังสวนนั้นจะเอาปกธงไว กลางแมน้ํา ผูแขงขันจะตองไตโขนเรื อขึ้นไปชิ งธงเอามา ถือวาใครชิ งธงมา
ไดกอนเป นผูชนะ ดั งนั้นโขนเรือจึงงอนไมมาก หรือลาดชันเกิ นไปจะทําใหไตไปชิงธงไดลํ าบาก สวนหางเรือนั้น
จะงอนเหมือนหางแมงปอง เพื่อสํ าหรับเปนที่ยันเทาของคนคัดท ายเรือขณะที่พายเรือ
ไมที่ นิยมนํามาขุ ดเรือ ส วนมากจะเปนไม ตะเคียน ได แก ตะเคียนทอง ตะเคี ยนหิน ตะเคี ยนหนู
ตะเคียนดง ตะเคี ยนหยวก และตะเคียนไพร เหตุที่ นิยมนําไมตะเคี ยนมาขุดเรื อยาวนั้ น เพราะไมตะเคียนมี
คุณสมบั ติเปนไมเนื้อแข็งและลอยน้ํา น้ํ าหนักพอประมาณ ไมเบาและไมหนั กจนเกินไป พุงน้ําไดดี สามารถแช
อยูในน้ําได ดีไมผุงาย เมื่อนํามาขุดเป นเรือแลวรักษาใหดีจะมีอายุ ใชงานทนทาน สําหรับในสวนของโขนเรื อนั้ น
สวนมากจะใช ไมที่มีน้ําหนักเบา เชน ไมขนุน ไม สัก มาทําเปนโขนเรือ
เครื่องมือที่ ใชในการขุ ดเรือยาว ในสมั ยกอนจะเปนเครื่องมือที่ตองอาศัยแรงงานจากคนทั้งสิ้นปจจุบั น
ชางขุดเรือมีเครื่องมือไฟฟาเข ามาชวยทุนแรงบางบางอยาง แตอยางไรก็ตามตองอาศัยฝมื อ ความชํานาญ และ
ความละเอียดประณีตของช างขุดเรืออยูเปนอันมาก เครื่องมือต างๆ ที่ใชขุดเรือยาว มี ดังนี้
๑. เลื่อยไฟฟา ใชสํ าหรับเลื่ อยเปดปกไมออกเปนรูปสี่เหลี่ ยม
๒. กบมือ กบรุนหรือกบไฟฟา สําหรั บใสไมใหเรียบเสมอกัน
๓. สวานมือ หรือสวานไฟฟา ใช สําหรับเจาะเพื่อตอกประสักเรือ
๔. ขวานถาก ใชสําหรับถาก และเกลาท องเรือด านในใหไดรูปกลมกลึ งตามตองการ
๕. ขวานปลี เปนขวานมีด ามยาวใชสํ าหรับขุดหรือถางไม ออกเปนรองลึกหรือเป นทองเรือ
๖. แม เปนขวานชนิ ดบางมีด ามสั้น ลั กษณะคลายจอบใชสํ าหรับถากทองเรื อดานในใหได ระดับเสมอ
ความหนาบางเสมอกันตลอดลําเรือ
๗. แมแรง ใชสําหรับขยายส วนกวางของลําเรือ หรือที่เรียกวา เบิกเรือ
วิธี และขั้นตอนในการขุดเรือยาว
๑. โคนต นไมซึ่งได ขนาดที่จะมาทําเรือและตองเป นต นไมที่มี ลํ าตนตรง ไมมี ปุม ไส ไม กลวง โดยที่
หลังจากโคนไมแล วทิ้งไวประมาณหนึ่งสัปดาห เพื่ อใหไมแหงคงตัวไมแตกเมื่อนํามาขุด
๒. นําไมมาทั้ งลําตน ใชเลื่อยเป ดปกไมหรื อเปดหน าไมออกเปนรู ปสี่เหลี่ ยม แบงไมออกเป น ๓ สวน
วาดรูปตามสัดสวน แลวถากไม ออกเปนรูปหางเรือหรือท ายเรือ หรื อที่ เรียกวา “ลาดหน า” โดยการถากสวน
โคนของตนไมเปนหัวเรือและถากสวนปลายเปนทายเรือ ซึ่งจะไดสวนของหัวเรือใหญ กวาสวนทายเรือ แลวถาก
ใหเปนรูปแขนขางและคอคลี่ ใหส วนกลางของลําเรือโคงขึ้นไมตัดตรง เพื่อเวลาเบิ กเรือหรือขยายความกว าง
ของเรือจะไดสามารถขยายลําเรือใหกวางออกไปได มาก