st127 - page 58

๔๙
ทางเขาป าเพื่ อหาไมที่ มีลั กษณะดีตามที่ต องการแล วก็ตั้ งศาลบวงสรวงเจาป าและนางไม เชิ ญนางไมหรื อ
วิญญาณตางๆ ที่สิงสถิตอยูในตนไมนั้นใหไปสิ งสถิตที่อื่น เมื่อโคนลมลงแลวตองทิ้งไวประมาณหนึ่งปเพื่ อใหเนื้อ
ไมแหงคงสภาพ เมื่อขุ ดเรือจะไมเสียรู ปทรง ซึ่งการที่ จะนําไม ออกจากปาทั้งต นเปนเรื่องลําบากผูสรางเรื อจะทํา
การโกลนเรือกั นกอนคือทําเปนรูปลําเรือหยาบๆ เจาะหรื อขุดเอาไมสวนที่ไม ตองการออก เพื่อลดน้ําหนักในการ
ลากจูงออกจากปา การทํ างานในขั้นตอนนี้ตองพักแรมทํ ากันในปาเปนแรมเดื อน บางครั้งในเวลากลางคืน
โดยเฉพาะในคืนเดื อนเพ็ญ ผู ขุดเรื อจะเห็นนางไมนั่งอยูที่หัวเรื อที่กํ าลังขุด ซึ่งแสดงว านางไม ยังมีความอาลัย
อาวรณไม ยอมจากตนไมไปอยูที่อื่น ถาเป นเชนนี้เมื่อขุดเรือเสร็จนํามาไวที่วัดจะตองทํ าพิ ธีอี กครั้งหนึ่งเพื่ อเชิญ
นางไมที่มากับเรือใหกลับไปอยูปา เมื่ อเสร็จพิธี แล วจะไดยินเสียงร องโหยหวนเสมือนไดรั บความชอกช้ํ าแสน
สาหัสจากนางไม
เมื่อไดฤกษงามยามดีจะทําพิธี เชิญแมยานางเรือเขาประทับ ในพิธีนี้มี หัวหมู บายศรี และเครื่องสังเวย
ตางๆ ตามพิธีไสยศาสตร เพราะฝพายเรือเชื่อและถือกั นวา การไดแมยานางที่ดีนั้นจะนําชั ยชนะและความเปน
สิริมงคลมาให แพรพรรณที่สวยงามจะถูกนํามาตกแต ง โดยผูกที่ โขนเรือและโขนเรือนี้ ถือวาเปนสิ่งที่ ฝพายเรือ
ทั้งหลายจะตองใหการสักการะ เมื่อเสร็จการแขงขันแลวจะถอดเก็บรักษาไว ในที่อั นควร เพราะโขนหัวเรื อและ
โขนทายเรือไมไดเปนไมชิ้นเดียวกั บตัวเรื อแตเป นชิ้นสวนที่ แยกเก็บได เมื่อจะใชจึงยึ ดติดกับตั วเรื อดวยสายยู
ขนาดใหญ เมื่อตกแตงเรื อและอัญเชิญแมยานางเรือเขาประทับเรือเรียบรอยแล ว จะเชิญเรือลงน้ําตามฤกษยาม
ที่กําหนด ตรวจดู ความเรียบรอยความสวยงาม ตลอดจนความสง างามของเรือ ฝ พายลองทําการพาย เสร็ จพิธี
นําเรือไปเก็บที่วัดรอกําหนดการลงพายตอไป
กอนที่จะทําการพายแขงขันในวันแรม๑ ค่ํา เดือน๑๑ ตองทําพิ ธี อัญเชิ ญเรืออีกครั้ งหนึ่ง โดยเรื อแต
ละลําจะใชผาแพรหลากสีผู กมัดที่หัวโขนเรื อ ใชเที ยนปกไว ตรงที่นั่งของฝพายทั้งหมด บริเวณตอนกลางของลํา
เรือจั ดเปนที่วางเครื่องเซ นไหว ประกอบดวย บายศรี ของคาว ของหวาน น้ํ า สม กลวยเล็บมือนาง สวน
ดานหน าเปนหมอนและธูป หมอครูผูทําพิธี นั่งขัดสมาธิหนาเครื่องเซนไหว ทองบทสวดอัญเชิญเทวดา ขอพรให
เรือที่เขาทําพิธี ชนะเรือลําอื่ นๆ สลับกับการตีกลอง ฆอง และจุดประทัด ในตอนท ายของพิธีก็ นําเที ยนมาติดพัด
โบกโลหะ แลวใหฝ พายเรือและผูที่เกี่ยวของยืนตอแถวกั นรอบลําเรือพร อมกั บสงพั ดโบกตอๆ กั นไปในขณะที่
พัดนั้นจะตองพัดควันหรือเปลวไฟใหเขาหาลําเรือ จากนั้นหมอครูก็ เจิมที่โขนเรื อ เปนอันเสร็จพิธี รุงเชาก็นําเรือ
ลงน้ําเขาสูสนามแข งขันได ในชวงของการพายแขงขันนายหั วเรือจะเปานกหวีดในการเรงจังหวะการพาย แตใน
บางครั้งจะพบวา นายหัวเรือใชด ามพายกระทุงหัวเรื อเปนระยะๆ เชื่ อกันวานั่นเปนการขอพละกําลังจาก แม
ยานางเรือใหแกฝ พายเรือนั่นเอง
หลังจากขุดเรือเสร็จแลว ขั้นตอนการตั้งชื่อเรือก็มีความสํ าคัญมาก มักจะอาศัยการฝนของผูที่เกี่ยวของ
เปนที่ตั้งชื่อของเรือ ซึ่งบางลําอาจมีชื่อเพราะพริ้ งราวกับนางฟาและเทพบุ ตร เชน เทพธิดาสรอยจันทน เทพ
สุนทร แตบางลําออกจะมีชื่อที่นากลัวและเปนที่เกรงขามต อฝายตรงกันขาม เชน เดชสมิง สิ งหทอง