st117 - page 9

บทที่ ๑
บทนํา
๑. ความเป นมาของปญหาในการวิจั ย
การศึกษาประวัติศาสตรทองถิ่นในป จจุบันไดขยายขอบเขตออกไปอยางกวางขวาง จาก
บรรดานั กวิชาการ นั กคิด นั กเขี ยน ทั้งของภาครัฐและนักพัฒนาเอกชน มี สถาบันการศึ กษา
ระดั บอุดมศึ กษาจํานวนไมนอยที่บรรจุหลักสู ตรประวัติ ศาสตรทองถิ่ นใหนักศึกษาไดเลือกเรียน
กั นอยางจริงจัง เพราะสังคมไดใหความสําคัญกับการศึกษาประวั ติ ศาสตรทองถิ่นมากขึ้น ทั้งนี้
เพราะการศึกษาประวัติศาสตรทองถิ่นมีความจําเปนอยางยิ่ งสําหรั บการฟนฟู วิ ถีชี วิตของผู คน
ตามพื้นที่ตาง ๆ ที่กําลังเผชิญหนากั บความลมสลายในปจจุบัน การศึกษาประวัติศาสตรทองถิ่น
จะทําใหผูคนเกิดความสํานึกและเรี ยนรูในประสบการณ ของบรรพบุรุษ วาแต เดิมคนในท องถิ่น
นั้น ๆ ดํ าเนินชีวิตมาอย างไร มีปจจัยอะไรบางที่ทําใหชุ มชนมีความมั่นคงอยูได ตลอดระยะเวลา
ที่ ผานมา ได สั่งสมวัฒนธรรมที่มีคุ ณคาบางอย างสืบตอมายั งปจจุบัน โดยสิ่ งเหลานี้ถ ามีอยูใน
สํานึกของท องถิ่นใดก็นาจะทํ าใหทองถิ่ นนั้นเกิดเกราะปองกันตนเองไดในระดับหนึ่งสําหรับการ
เผชิ ญหน ากับความเปลี่ยนแปลงในกระแสสั งคมปจจุ บัน อีกนั ยหนึ่ งก็คื อ ความรูเกี่ ยวกับ
ประวัติ ศาสตรท องถิ่นจะทําให ชุ มชนเขารวมในกระบวนการเปลี่ ยนแปลงของสังคมไดอยางมี
สํานึก มี ศักดิ์ศรีและมีทางเลือกอั นเหมาะสมสําหรับตัวเองมากขึ้ น ไมใชเป นฝ ายถูกกระทํ าจาก
กระแสสั งคมใหเปนไปอยางไรทิศทางเพราะขาดรากเหงาของทองถิ่ นเหมือนที่ เกิดขึ้นกั บหลาย
ๆทองถิ่นในป จจุบัน๑
การเรี ยนรูถึ งความเปนมาของท องถิ่ นอย างเป นระบบ สั่งสม ปรั บปรุงแก ไขและ
ถ ายทอดความรู กันในชุ มชน จนรู ว าตัวเองมีอดีต ปจจุบันและอนาคต รู จุดอ อนจุดแข็ ง และ
ข อจํากัดในประวั ติศาสตร จะทํ าใหคนของทองถิ่นเกิดสํานึกรักในทองถิ่นตั วเอง มีความภูมิ ใจใน
ถิ่ นกําเนิดและมั่นใจในรากเหง าของตัวเอง สิ่ งเหลานี้นับเปนรากฐานที่จะพั ฒนามาสูความเปน
ชุ มชนเขมแข็ง รวมทั้งจะนําไปสูจุดหมายปลายทางที่สําคัญที่สุ ด นั่นคื อ “ความมั่นคงของชาติ ”
เพราะ “ชาติ ” ก็คือการรวมตัวกันของทองถิ่ นที่หลากหลายนั่นเอง ๒
๑โปรดดู รายละเอี ยดใน ยงยุทธ ชู แวน. ๒๕๔๙. รายงานวิจัยฉบับสมบู รณ โครงการประมวล
วิ เคราะหและสังเคราะหความรู เพื่ อเขี ยนตํารา เรื่อง การศึกษาประวั ติศาสตรท องถิ่นไทย, กรุ งเทพฯ:
สํ านักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
๒ ยงยุทธ ชู แวน, รายงานสรุปภาพรวมโครงการวิ จัยระยะที่ ๑ และเอกสารภาคผนวก “แนวคิดและ
วิธี การศึกษาประวัติศาสตร ทองถิ่น” เอกสารประกอบการสัมมนาทางวิ ชาการ ทะเลสาบในกระแสความ
เปลี่ยนแปลง: ประวัติศาสตร วัฒนธรรม และกระบวนทัศนการพัฒนาณ สถาบันทักษิณคดีศึกษา อําเภอเมื อง
จังหวัดสงขลา ๑๙ – ๒๑ มิถุ นายน ๒๕๔๖.