Page 60 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๕๐
ปัจจุบั นนี้เรื่องที่ลิ เกนํามาแสดงตามงานทั่วไป มักเป็ นเรื่องที่แต่ งขึ้นใหม่ตามสมั ยนิยมเพื่อให้
เหมาะสมสอดคล้องกับสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ ยนแปลงไป แต่ก็ ยังนําเรื่องจากละครแบบดั้งเดิม
มาแสดงบ้ างในบางโอกาส เรื่องที่ลิเกนํ ามาแสดงนั้นนอกจากจะมุ่ งเน้นให้ความสนุกสนานเพลิดเพลินแก่
ผู้ชมแล้ว ยังสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตความเป็ นไทยในหลาย ๆ ด้าน เช่น ขนบธรรมเนี ยมประเพณี ค่านิยม
ความเชื่อ ความรั ก รวมทั้งยังแฝงไว้ด้วยข้อคิ ด คติสอนใจตามหลั กธรรมคําสอนในพุทธศาสนา ทําให้ผู้ชม
ได้ทั้งความบันเทิง ความรู้ และข้อคิดที่ดี อีกด้วย
จากการที่ผู้วิ จัยได้ดํ าเนินการเก็บข้อมูลคณะลิเก ๓ คณะ ได้แก่ คณะพรเทพ พรทวี คณะเฉลิม
ชัย มาลัยนาค และคณะศรราม น้ํ าเพชร พบว่าเรื่ องที่ลิ เกนํามาแสดงในปัจจุบันมี ดังนี้
คณะพรเทพ พรทวี ได้ แก่ ก่อนตะวั นลับฟ้ า กามเทพม้ าทอง กาหลงกรุง กาหลงฝู ง ขุ นศึก
มเหศวร เขยรักกํ ามะลอ คนใจบาป คู่รักคู่บัลลั งก์ ใครเป็ นจ้าว จอมใจชัยการ จักรพรรดิใจเพชร ใจพี่ ใจ
น้อง ตามรอยเสือ ทุ่ งเสือไทย นั กรบพ่ายรัก นารีเสวยราชย์ น้ํ าตาเมียปาฏิหาริย์แห่งรั ก พระคุณแม่ ไฟ
เสน่ หา มนต์มายา มารศาสนา รอยแผลแค้น รักพยาบาท รักริมทาง ลู กหลงพ่อ เลื อดรักแท้ วิวาห์ยาพิ ษ
สะใภ้ ปฏิวั ติ สัญญารักเมียเชลย สุดแค้นแสนรัก เหนือคํ าสาบาน เหนือชีวิต
คณะเฉลิมชัย มาลั ยนาค ได้แก่ ความลับสุดขอบฟ้า คํามั่นสั ญญา จอมทับทิม จั กรพรรดิ ใจ
เพชร น้ําตาเมีย บัลลั งก์สะเทือน ประกาศิตพระร่วงเจ้ า ปราสาทรักบาสะลอง ผิ ดคําสาบาน ผู้ เสียสละ พัน
ท้ายนรสิงห์ มนต์ รักต่างแดน มังฉงายพ่ายรั ก เมียสงคราม เลือดต่างสี รักประกาศิต วังจอมทอง ศึกรั กศึก
แค้ น ศึกสายเลือด สายใยรักสองแผ่นดิน สี่ ทหารเสือ เสน่ห์รักเสียงซอ หงส์ฟ้ า กาขาว หยดเลือดชายสไบ
เหนือชีวิ ต หลั่งเลือดบู ชารัก อาญารัก
คณะศรราม น้ําเพชร ได้แก่ กระท่อมเนื้อทอง แก้วหน้าม้า ขุนพลเพ้อรั ก คนบาป คําสั่งพ่อ ใจ
พี่ใจน้ อง ทรพีร่ มโพธิ์ นรสิงห์หน้าปาน นางห้าม น้ําตาทรพี บัลลังก์ผีสิง ผีเสื้ อทอง คะนองรัก พิษรัก เพชร
ร้ าวในเรือนใจ โพธิ์ คู่ แม่จ๋าพ่ออยู่ ไหน แม่เนื้อทอง ยุพราชม้าทอง รักต่ างแดน แรงริษยา ลูกเจ้าลูกโจร
สงครามกับความรัก สองขุนพล ศึกสายเลือด สลั บรักสลับร่าง หนามยอกอก เหนือชีวิ ต อรัญญาม้าทอง
สําหรั บที่มาของเรื่องต่ าง ๆ ที่นํามาแสดงนี้ จากการสอบถามทั้งสามคณะ ไม่สามารถบอกชื่อผู้
แต่ งอย่างชัดเจนได้ เนื่องจากเรื่องส่วนใหญ่ ที่ลิเกนํามาแสดงนั้น เป็ นเรื่องที่มีมาแต่เดิมแล้วลิเกนํ ามาแสดง
สืบต่ อกันมาเรื่อย ๆ บางเรื่ องจํามาจากคณะที่เคยแสดง เมื่อมาอยู่อี กคณะหนึ่งก็นํามาบอกเล่า ต่อ ๆ กัน
ส่ วนใหญ่ลิเกจะจําเฉพาะเค้ าโครงเรื่อง จากนั้ นมาใส่รายละเอียดและคําร้ องกันเองในตอนแสดง เพราะ
ปกติ แล้วลิ เกที่ มี ความสามารถในการแสดงจะจําเฉพาะเค้าโครงเรื่ องที่ตนเองจะแสดงเท่ านั้ น ส่ วน
รายละเอี ยดอื่น ๆ เช่ น การร้อง การเจรจา หรือการแสดงบทบาทจะแสดงกันอย่างปัจจุบันทันด่ วน หรือที่
เรี ยกกันว่า ด้น (คือด้ นทั้งคําร้ อง คําพูด และบทบาท) และเรื่องที่แสดงนั้นมีอยู่หลายเรื่ องที่ลิเกคณะต่าง ๆ
นํามาแสดงเหมือนกั น โดยใช้ชื่อเรื่องเดียวกัน เช่น จักรพรรดิใจเพชร น้ําตาเมี ย แต่บางเรื่องนํามาแสดง
โดยมี การเปลี่ยนแปลงชื่ อเรื่องไปบ้าง เช่ นเรื่อง วิวาห์ยาพิษ บางคณะใช้ชื่อเรื่องว่า รั กต้องลา เรื่ องนารี
เสวยราชย์ บางคณะใช้ชื่ อเรื่องว่า ราชานารี เรื่องใครเป็นจ้าว บางคณะใช้ ชื่อเรื่องว่า ลูกเจ้าลู กโจร เรื่อง
กาหลงกรุ ง บางคณะใช้ชื่ อว่า สุดท้ ายที่กรุงเทพฯ เรื่อง สาปสวรรค์ บางครั้งใช้ว่า เหนือคําสาบานเรื่ อง
วาสนา อัศนัย บางคณะใช้ชื่อเรื่องว่า สลับรักสลับร่าง